Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тәҙрә төбөндәге баҡса
Беҙҙең һауа шарттарында йылылыҡ яратҡан культураларҙың үрсетмәһен йыш ҡына тәҙрә төбөндә үҫтерәләр. Бала саҡта өләсәйем йәшәгән фатирҙың көньяҡҡа ҡараған тәҙрә төптәренә февраль аҙағында уҡ орлоҡ сәселгән йәшниктәр ҡуйылыуын, йәш үҫентеләрҙең тәүге япраҡтары күренеүен ҙур мөғжизә итеп ҡабул итә торғайным.

ХVIII быуатта рус агрономы А.Т. Болотов Европанан перуан “алтын алмаһы”ның (помидорҙың) орлоғон алып ҡайта. Рәсәйҙәге һалҡын һауа шарттарында томат өлгөрөп етмәгәнгә күрә, Болотов уны үрсетмә аша үҫтерергә тәҡдим итә. Баҡсасылар ошо алымды әле лә уңышлы ҡуллана. Мартта сәселгән үрсетмә апрелдә ғәҙәттә тәүге һынауҙы үтә – айырым һауыттарға йәки иркенерәк йәш­никтәргә күсереп ултыртыла. Айырым һауытҡа ултыртылған үрсетмә тупраҡҡа күсерелгәс тә тиҙерәк яраҡлаша. Тик һыуҙы етерлек һибергә кәрәк. Үҫентенең тамырҙары артһын өсөн һауытҡа тупраҡ өҫтәп тороу шарт. Апрель башында үрсетмәнең 4-5 япрағы сығырға тейеш. Был осорҙа йомшаҡ органик-минераль ашлама индереү зарур.

Йортоғоҙҙоң тәҙрәләре көньяҡҡа, көньяҡ-көнсығышҡа йәки көньяҡ-көнбайышҡа ҡараһа, тимәк, үрсетмәләргә яҡтылыҡ етә. Ә ҡараңғыраҡ фатирҙарҙа яҡтылыҡҡа ҡытлыҡ мәсьәләһен фитояҡтыртҡыстар хәл итә ала. Томат үҫентеләре өсөн инфраҡыҙыл нурҙары аҙ булған диодлы яҡтыртҡыс файҙаланырға кәрәк. Үрсетмәне марттың тәүге яртыһында сәсһәгеҙ, уны тиҙ арала үҫтереүҙең кәрәге юҡ, шуға күрә фитояҡтыртҡыс файҙаланмағыҙ. Ниндәйҙер сәбәп арҡаһында сәсеүҙе һуңға ҡалдырһағыҙ, яҡтыртҡыс шытымды 1-2 аҙнаға тиҙләтәсәк.

Үрсетмә, айырыуса помидор өсөн тағы ла бер мөһим мәсьәлә – ул ҡулай температура. Көндөҙ ул +20-22°С, ә төндә 5 градусҡа түбәнерәк булырға тейеш. Бындай температура һабаҡты, тамырҙы нығытыу, үҫентене сыныҡты­рыу мөмкинлеген бирәсәк. Әммә беҙҙең фатирҙарҙа ҡулай температураны һаҡлау еңелдән түгел – радиаторҙар үтә ныҡ йылыта. Шуға ла апрелдә үрсетмәне уларҙан алыҫыраҡ тоторға, һис юғында торбаларҙы ҡаплап ҡуйырға кәңәш ителә. Үҫентенең эргәһенә термометр элеп, температураны көйләргә тырышығыҙ, боҙ һалынған һауыттар ҡуйыу һауаны бер аҙ һыуытырға ярҙам итер. Тәҙрә төбөндәге үрсетмәне балконға йәки лоджияға күсерергә була – яҡтылыҡ та етерлек, температура ла ҡулай.

Үҫкән һайын үрсетмәгә һыу күберәк кәрәк. Тургорҙы (туҡымаларҙағы дымды) һаҡлап ҡалыу өсөн үҫемлектәр һибелгән һыуҙың 99 процентын үҙләштерә. Дым етмәһә, башта япраҡтары, унан һабағы һулый һәм үрсетмә һәләк була, шуға күрә тупраҡтың өҫтө кипкән икән, мотлаҡ һыу һибеү шарт. Әлбиттә, һыуҙың саманан тыш күп булыуы ла үҫенте тамырҙарының сереүенә, тупраҡтың әсеүенә, сирҙәрҙең таралыуына килтерә. Ғәҙәттә, үрсетмәгә фильтр йәки “Шарлауыҡ” препараты аша үткәрелгән йомшаҡ һыуҙы аҙнаһына 2-3 тапҡыр һибергә кәңәш ителә. Ҡаты һыу иһә тупраҡтың структураһын боҙа, файҙалы элементтар үҙләштерелмәй ҡала. Һыу сифатын яҡшыртыуҙың тағы ла бер алымы – “ФитоКислинка” ҡулланыу. Ул тупраҡты тоҙ ултырмаларынан һаҡлай. Үрсетмәгә һибелгән һыу температураһы +30°С булырға тейеш.

Үҫентеләрҙе ваҡытында сыныҡтырыу, уларға профилактика үткәреү шарт. 10-14 көнгә бер тапҡыр “Фитоспорин-М Рассада” иретмәһен бөркөргә кәрәк. Апрелдең икенсе яртыһында иһә көндәр йылытҡан осраҡта үҫентеләрҙе асыҡ һауаға (башта бер-ике сәғәткә) сығарырға була. Ҡырау төшмәһә, уларҙы төндә лә тышта ҡалдырырға мөмкин. Сыныҡҡан үрсетмә тупраҡҡа күсереп ултыртыуҙы еңелерәк кисерә, тиҙерәк үҫә, сирҙәргә бирешмәй. “Фитоспорин” препараты менән профилактика үткәреү бөтөнләй сирләмәҫкә ярҙам итәсәк.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Көн һайын өс-дүрт помидоры ҡыҙарып тора

Көн һайын өс-дүрт помидоры ҡыҙарып тора 02.07.2025 // Баҡса

Ә ҡыярҙары май башында уҡ өлгөргән. Алаҡай уңғанының баҡса үҫтереүҙә ниндәй сере бар?...

Тотош уҡырға 12

Ниндәй мәтрүшкә файҙалыраҡ?

Ниндәй мәтрүшкә файҙалыраҡ? 02.07.2025 // Баҡса

Мәҫәлән, һары мәтрүшкә айырыуса аш һеңдереү ағзалары сирҙәренән яҡшы ярҙам итә икән. Тағы......

Тотош уҡырға 12

Ҡыҙыл ҡарағаттан желе эшләп ҡарайыҡ!

Ҡыҙыл ҡарағаттан желе эшләп ҡарайыҡ! 01.07.2025 // Баҡса

Баҡсаларҙа ҡарағаттар бешә башланы, уңған хужабикәләр емештәрҙән ҡайнатмалар әҙерләй...

Тотош уҡырға 16

Ә һеҙ банкаларҙы нисек стерилләштерәһегеҙ?

Ә һеҙ банкаларҙы нисек стерилләштерәһегеҙ? 01.07.2025 // Баҡса

Еп-еңел ысулдар тәҡдим итәбеҙ. Ҡайнатырға кәрәкмәй!...

Тотош уҡырға 19

Баҙығыҙға сысҡан ояланымы?

Баҙығыҙға сысҡан ояланымы? 01.07.2025 // Баҡса

Уларҙан бөтөнләй ҡотолор өсөн нимә эшләргә кәрәк? Түбәндә - һөҙөмтәле алым....

Тотош уҡырға 19

Әҫпе еләген белеүселәр бармы?

Әҫпе еләген белеүселәр бармы? 29.06.2025 // Баҡса

Ул күберәк ташландыҡ нигеҙ буйҙарында, баҡса ситтәрендә, тиреҫле, дымлы, күләгәле урындарҙа,...

Тотош уҡырға 22

Еләкселәр, емештәрегеҙҙе ошонда алып барып һатығыҙ!
Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә?

Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә? 26.06.2025 // Баҡса

Уны уҡландырыу, күсереп ултыртыу, мыйыҡтарын ҡырҡыу, ҡоротҡостарға, сирҙәргә ҡаршы көрәшеү һ.б....

Тотош уҡырға 31

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ!

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ! 24.06.2025 // Баҡса

Һеҙҙең иғтибарға еңел һәм тиҙ тоҙлана торған ҡыяр рецебы тәҡдим итәбеҙ...

Тотош уҡырға 30

Тәме - туңдырма кеүек

Тәме - туңдырма кеүек 18.06.2025 // Баҡса

Баҡса еләгенән ҡышҡылыҡҡа тәмлекәс әҙерләп ҡуйығыҙ....

Тотош уҡырға 39

Баҡса еләгенән мохито

Баҡса еләгенән мохито 17.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Ҡышҡылыҡҡа ныҡ тәмле!...

Тотош уҡырға 44

Баҡса еләге ҡайнатмаһы

Баҡса еләге ҡайнатмаһы 16.06.2025 // Баҡса

Баймаҡ районынан аш-һыу оҫтаһы, уңған хужабикә Гөлгөнә Байегетова:"Әйткәндәй, үткән йыл әҙерләгән...

Тотош уҡырға 49