Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Картуф үҫтереү һәм һаҡлау серҙәре
Картуф үҫтереү һәм һаҡлау серҙәреСәсер өсөн картуфтың шыма, оҙонса, уртаса ҙурлыҡтағыларын һайларға кәрәк. Тәжрибәле баҡсасылар әйтеүенә ҡарағанда, тигеҙ булмаған, кәкре-бөкрө картуфтан көҙ тап шундай уҡ уңыш сыға икән. Ни сәсһәң, шуны урырһың, тип юҡҡа әйтмәгәндәрҙер инде.

***
Картуфты һаҡларға һалыр алдынан сорттарға бүлеү фарыз. Киләһе яҙ сәсә торғандарын айырып алыу кәрәк. Улар 50 — 80 г тирәһе ҙурлыҡта булырға тейеш. Орлоҡ картуфтарын 10 — 12 көн яҡтыла тотоп алыу мөһим.

***
Уңышығыҙ һәйбәт һаҡланһын өсөн йыйып алғандан һуң ике-өс аҙна тирәһе яҡшы елләтелгән, әммә ҡояш төшмәгән урында тотоу һәйбәт. Картуф өйгән “тау”ығыҙ 1,2 метрҙан да бейек булмаһын. Ошо ваҡыт эсендә көрәк тейеп ярылған урындары бөтәшәсәк, ҡабығы нығыраҡ тығыҙланасаҡ. Ниндәйҙер ауырыуҙары булһа, күренәсәк һәм уларҙы айырып һалырға кәрәк.

***
Картуф алыуҙы һуҙырға ярамай. Ул ерҙә ни тиклем оҙағыраҡ ятһа, төрлө сирҙәргә бирешеүе шул тиклем артасаҡ. Уңышты ҡояшлы көндә алырға тырышыу мөһим. Юҡһа уны киптереү мәшәҡәте лә артасаҡ.

***
Йыйған уңышығыҙҙы ҡыш­ҡылыҡҡа һаҡларға һалыр алдынан уларҙы ҙурлыҡтарына ҡарап айырыбыраҡ ҡуйыу кәрәк. Башта уртасаларын иң аҫта ҡалдырыу мөһим, сөнки ҙур картуф ҡыш уртаһына хәтлем генә һәйбәт һаҡлана. Өйөм өҫтөнә сөгөлдөр һәм керән һалып ҡуйһағыҙ, улар артыҡ дымды үҙҙәренә һурып, уңыштың һәйбәт һаҡланыуына ярҙам итәсәк.

***
Инде картуф ҡаҙып алған ер бушағас, уны киләһе йылға әҙерләү эшен дә онотмағыҙ. Бының өсөн ошо ергә һоло, борсаҡ һәм аҡ гәрсис сәсеп ҡуйыу мөһим. Улар картуфты эстән кимергән ҡорттарҙан (проволочник) ҡотолорға ярҙам итәсәк. Үҫкәс, сабып, ер өҫтөндә ҡалдырығыҙ. Шунда ятып, сереп, тәбиғи ашламаға әйләнһен. Яҙғыһын ерҙе еңелсә генә ҡалҡытып иртә сәсә торған орлоҡтарҙы һалып сыҡһағыҙ, уңышығыҙға үҙегеҙ ҙә апты­рарһығыҙ.
***

Һуңғы йылдарҙа ҡайһы бер яҡ баҡсасылары картуфты ҡаҙыр алдынан һабағын сабып ала башланы. Бының да үҙенә күрә сере бар икән. Беренсенән, ун көн самаһы алдан сабып ҡуйырға кәрәк, икенсенән, һабағын 10 сантиметр тирәһе ҡалдырыу мөһим, сөнки ун көн эсендә ҡалған һабағы кибеп, картуф төбөнөң ҡайҙа икәнлеген дә таба алмауығыҙ ихтимал. Унан тыш, шул һабаҡтағы туҡлыҡлы матдәләр картуф бүлбеләренә күсәсәк, ҡабығы ла ҡатасаҡ һәм, әлбиттә, яҡшы һаҡланасаҡ.

***

Картуфты ҡаҙғас та йыйып ала һалырға ашыҡмағыҙ. Ул бер-ике сәғәт ер өҫтөндә ятып кипһен. Был яҡшы һаҡланырға ярҙам итәсәк.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Баҙар түгел,  баҡса бирә ашлама

Баҙар түгел, баҡса бирә ашлама 31.01.2024 // Баҡса

Баҡсалағы һәр түтәл-ҡыуаҡтан биҙрәләп уңыш алыу – һәммәбеҙҙең дә яҡты хыялы. “Компостер” тигән...

Тотош уҡырға 1 287

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр

Ҡыяр-помидор тоҙлар мәл Һыуыҡ һыуҙа тоҙланған ҡыяр 15.07.2023 // Баҡса

Өс литрлыҡ банка төбөнә бер укроп һабағы, ҡурай еләге, ҡарағат, сейә япрағы һалырға. Бер рәт ҡыяр...

Тотош уҡырға 3 160

Уңышты нисек һаҡларға?

Уңышты нисек һаҡларға? 15.07.2023 // Баҡса

Сөгөлдөр һәйбәт һаҡланһын өсөн һабағын ҡул менән бороп өҙмәгеҙ, ә төбөн 1-1,5 сантиметр оҙонлоғонда...

Тотош уҡырға 1 436

Алтын йомортҡа... һарайҙа

Алтын йомортҡа... һарайҙа 21.05.2023 // Баҡса

Тауыҡ йылы тамамланды, ләкин шәхси хужалыҡтарҙа ҡош-ҡорт тотоу төп тармаҡ булып ҡала. Ите,...

Тотош уҡырға 1 145

Кишер яратһаң

Кишер яратһаң 21.05.2023 // Баҡса

Кишерһеҙ бер табынды ла күҙ алдына килтереп булмай. Уны беҙ аш, былау бешергәндә, салаттар...

Тотош уҡырға 1 147

Сәскәләр тураһында

Сәскәләр тураһында 21.05.2023 // Баҡса

– Башҡа мәшәҡәттәр менән мартта сәскә сәсә алманым. Йәй көнө баҡсаға күсереп ултыртыу өсөн әле...

Тотош уҡырға 1 380

Ер еләге үҫтереү тәртибе

Ер еләге үҫтереү тәртибе 21.05.2023 // Баҡса

Беҙҙәге һауа шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында...

Тотош уҡырға 1 141

Нимә беләбеҙ?

Нимә беләбеҙ? 21.05.2023 // Баҡса

Картуф мал, ҡош-ҡорт аҙығында ла, сәнәғәт өлкәһендә лә киң ҡулланыла. Медицина өлкәһе ғалимдары...

Тотош уҡырға 1 206

Редис, помидор, борос...

Редис, помидор, борос... 23.03.2022 // Баҡса

Иртә яҙҙан сәсеп үҫтерелгән йәшелсә үҫентеләрен башта быяла йәки полиэтилен япма аҫтына, шунан асыҡ...

Тотош уҡырға 1 893

Һыу һибеү һәм туҡландырыу

Һыу һибеү һәм туҡландырыу 23.03.2022 // Баҡса

Июлдә баҡсала төп эштәр­ҙең береһе ул. Һыуҙы иртән йә­ки кисен, ҡояш артыҡ ҡыҙ­ҙыр­ма­ғанда,...

Тотош уҡырға 2 007

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос

Ҡоротҡостарҙы ҡоротҡос 23.03.2022 // Баҡса

Туҡланыу шарттарына ҡарап, ҡоротҡостар ике төргә бүленә: беренсеһе үҫемлектең һутын һурһа, икенсеһе...

Тотош уҡырға 1 306

Әтәсте нисек һайларға?

Әтәсте нисек һайларға? 23.03.2022 // Баҡса

Ихата йәме нимәлә? Нисек кенә сәйер булмаһын — әтәстә! Һәүетемсә генә барған ауыл тормошона...

Тотош уҡырға 1 534