Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Аҡмулланың аҡ йорто
Аҡмулланың аҡ йортоБала саҡ хәтирәләре... Туҡһанбай ауылы...
Йәйҙең матур бер көнөндә беҙҙең ишек алдына егелгән ат килеп керҙе, ат арбаһынан миңә таныш түгел бер ағай төштө. Ҡәртнәйем (беҙҙең яҡта, Бишбүләк районының Аҙнай ауылында, ҡартинәйҙе ҡыҫҡартып шулай тиҙәр) шат йөҙ менән теге ағай менән барып күреште, хәл-әхүәлдәрен һораша башланы. Ағай аты менән булышҡан арала тиҙ генә ҡәртнәйемдән ҡунаҡтың кем икәнлеген, ҡайҙан килгәнен һораным. Баҡтиһәң, ул беҙгә туған кеше булып сыҡты, Туҡһанбай ауылынан икән. Ауылдың исеме бик сәйер тойолдо миңә. Ниңә ошондай атама биргәндәр, унда 90 бай йәшәгәнме?
Бына ошо көндән башлап был ауылды күреү теләге миңә тынғылыҡ бирмәне. Оҙаҡламай хыялым тормошҡа ашты, ул яҡтарға юлыбыҙ төштө. Күпме ваҡыт миңә тынғы бирмәй йөрөгән ауылды барып күргәс, уның ябай ғына булыуы әҙерәк күңелемде төшөрҙө, ҡыҙыҡһыныуым һүрелә төштө.
Туҡһанбай ауылының килеп сығышын, тарихын китаптан уҡып белдем, ул кеше исеменән килеп сыҡҡан икән.
Ошонан һуң күп тә үтмәне, Туҡһанбай ауылынан Аҡмулла исемле атаҡлы шағир сыҡҡан икән, уға арнап музей асалар, юлдарҙы төҙөкләндерәләр, ауылды йәмләндерәләр тигән хәбәр таралды.
Музей асылыу тантанаһына беҙҙе лә саҡырҙылар, ул ваҡытта мин VIII класта уҡып йөрөй инем. СССР-ҙың барлыҡ төбәктәренән, сит илдәрҙән килгән абруйлы ҡунаҡтарҙы ҡаршы алдыҡ. Уларҙың тулҡынланып һөйләгән телмәрҙәрен йотлоғоп тыңланыҡ, аҙаҡтан музейға ағылдыҡ.
Бына, ниһайәт, беҙгә лә сират етте, тулҡынлана-тулҡынлана музейға индек. Әйберҙәр һәм ҡомартҡылар ике залда урынлаштырылған. Беренсе залда — Туҡһанбай ауылы тарихына ҡағылышлы документтар, Дим буйы башҡорттарының көнкүрешен, йәшәйешен сағылдырған экспонаттар, Аҡмулланың тормошон күҙалларға ярҙам итеүсе әйберҙәр. Икенсе залда — Мифтахетдин Аҡмулла тураһында документтар, ҡулъяҙмалар, китаптар. Экскурсия үткәргән хеҙмәткәр шағирҙың биографияһы, тормошо, ижады хаҡында һөйләне, экспонаттар менән таныштырҙы. Ваҡыт үткәне һиҙелмәне лә, көн кискә ауышты, беҙ “Музейҙың почетлы ҡунаҡтары” тигән дәфтәргә тәьҫораттарыбыҙ хаҡында яҙып, хеҙмәткәрҙәргә рәхмәттәребеҙҙе әйтеп, күтәренке күңел, ҙур ҡәнәғәтлек менән ҡайтыр юлға сыҡтыҡ.
Ҡайтҡанда бар һөйләгән һүҙебеҙ Аҡмулла, уның музейы хаҡында булды. Их, ниңә ул беҙҙең ауылда тыуманы икән, беҙҙә лә музей асырҙар, ауылды төҙөкләндерерҙәр ине тигән уй ҡайнаны башта.
Беҙҙең хыялдарыбыҙ ҙа тормошҡа ашты: тыуған ауылым Аҙнайҙа ла музей асылды, сөнки бында РСФСР-ҙың, БАССР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре, актер, режиссер Булат Имашев (Имашев Тимербулат Ғөбәйҙулла улы) тыуған.
Аҡмулла музейында тағы ла бер нисә тапҡыр булдым. 2006 йылда бөйөк шағирҙың 175 йыллыҡ юбилейы айҡанлы музейға реконструкция үткәрелде. Аҡмулланың бюсы, яңы экспозициялар, улар араһында иң ҡиммәтле һаналған ҡомартҡы — Аҡмулланың үҙ ҡулы менән эшләгән китап ҡуйыр өсөн йыйылмалы ултырғысы. Шағирҙың биографияһын аныҡлаусы документтар, төрлө архивтарҙа табылған ҡулъяҙмалар, нәҫел шәжәрәһе, яңы китаптар, музыка ҡоралдары, рәсемдәр, портреттар, фотоһүрәттәр — быларҙың барыһы ла изге йортто йәмләп тора. Мифтахетдин Аҡмулла исемендәге премия лауреаттарына, уның тормошон һәм ижадын өйрәнеүселәргә, Миәкә районынан сыҡҡан яҙыусыларға, күренекле сәнғәт әһелдәренә бағышланған стенд та бар. Әлбиттә, барыһын да һөйләп бөтөрөп булмай, Туҡһанбай ауылына йәм өҫтәп ултырған Аҡмулла музейын барып күрергә, шағир шишмәһенән шифалы һыу эсеп, илһам алып ҡайтырға тәҡдим итәм.
Әле мин — Нефтекама ҡалаһының башҡорт гимназия-интернатында китапхана мөдире. Уҡыусыларға белем, тәрбиә биреүгә китапхана, әлбиттә, ҙур өлөш индерә. Барлыҡ йүнәлештәрҙә лә эшләйем, әммә тыуған яҡты, башҡорт халҡының тарихын, әҙәбиәтен, мәҙәниәтен, туған телен, ғөрөф-ғәҙәттәрен, йолаларын өйрәнергә өҫтөнлөк бирәм, уҡыусыларҙы милли рухта тәрбиәләүҙе төп маҡсатым тип һанайым.
Тырышҡан мораҙына ирешкән тигәндәй, бергәләп башҡарһаң, барлыҡ эштең, үткәрелгән сараларҙың емеше мул була.
Т. ҠАРМАНОВА.
Нефтекама ҡалаһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ҡурсаҡ театрында яңы миҙгел асыла

Ҡурсаҡ театрында яңы миҙгел асыла 24.08.2018 // Аҡмулла / Әҙәбиәт

Ҡурсаҡ театры тамашасыларға бер юлы өс премьера әҙерләне: “Етем төлкө”, “Буратино” камера...

Тотош уҡырға 1 580

Икеһе лә балалар өсөн

Икеһе лә балалар өсөн 24.08.2018 // Социаль мәсьәлә / Аҡмулла

Бөрйән районында “Башҡортостандың 100 йыллығына – 100 объект программаһы”на ярашлы ике...

Тотош уҡырға 1 556

Төмәнәктә туйҙар матур үтә

Төмәнәктә туйҙар матур үтә 24.08.2018 // Аҡмулла

Ҡайһы берәүҙәр “ауыл бөтә” тип ҡайғырғанда, Туймазы районындағы Төмәнәк ауылы халҡы дәртләнеп донъя...

Тотош уҡырға 1 364

Байрамдарҙың бармы ҙурыһы?!.

Байрамдарҙың бармы ҙурыһы?!. 24.08.2018 // Белем һәм тәрбиә / Аҡмулла

Хәҙер календарға күҙ һалыу менән аптырашҡа ҡалаһың, һәр көн – ниндәй ҙә булһа байрам. Ҡайһы бер...

Тотош уҡырға 1 533

Ике аҡҡош

Ике аҡҡош 16.08.2018 // Аҡмулла

Ике йәш йөрәк сәхнәлә табыша. Әхмәт Зәйнуллин менән Мәрхәбә Вәлишинаның уҡытыусы булып эшләй...

Тотош уҡырға 1 551

Урағайҙа, йөҙ йыл элек

Урағайҙа, йөҙ йыл элек 16.08.2018 // Аҡмулла

Рәсәй. Август. Ваҡиғалар....

Тотош уҡырға 1 341

Әҙерлек әүҙем бара

Әҙерлек әүҙем бара 10.08.2018 // Аҡмулла

Балалар яңы уҡыу йылын таҙа, төҙөк, күркәм мәктәптәрҙә ҡаршы алһын өсөн учалылар ҙур тырышлыҡ...

Тотош уҡырға 1 330

“Тантана ла, бер аҙ һағыш та бар...”

“Тантана ла, бер аҙ һағыш та бар...” 10.08.2018 // Аҡмулла

Шиғриәт – бер аҙ абстракт төшөнсә. Шағирҙың ижады, уның йәшәү кредоһы хаҡында телдән һөйләп аңлатыу...

Тотош уҡырға 1 524

Ижад ит һин бала күңелдәрен, Шиғыр итеп яҙ һин яҙмышыңды

Ижад ит һин бала күңелдәрен, Шиғыр итеп яҙ һин яҙмышыңды 10.08.2018 // Аҡмулла

Уның хаҡында ижади фекерләгән, балаларын олимпиадаларға әҙерләгән уҡытыусы булараҡ яҙырғамы, әллә...

Тотош уҡырға 1 924

“Шундай матур мәктәптә уҡырға кәрәк яҡшы!”

“Шундай матур мәктәптә уҡырға кәрәк яҡшы!” 10.08.2018 // Аҡмулла

Өфөнөң Октябрь районына ҡараған Нуғай ҡасабаһында яңы төҙөлгән мәктәп әллә ҡайҙан балҡып, үҙенә...

Тотош уҡырға 1 360

Хеҙмәт кенәгәһендә – бер генә яҙыу

Хеҙмәт кенәгәһендә – бер генә яҙыу 10.08.2018 // Белем һәм тәрбиә / Аҡмулла

Уҡытыусы һөнәре элек-электән маҡтауға лайыҡ. Уның абруйы, бәҫе һәр ваҡыт юғары. Шуға күрә уҡытыусы...

Тотош уҡырға 1 681

“Бишле”гә уҡыһаң – бушлай сәйәхәт

“Бишле”гә уҡыһаң – бушлай сәйәхәт 10.08.2018 // Аҡмулла

“iВолга-2018” Бөтә Рәсәй йәштәр форумына БДУ-ның Стәрлетамаҡ филиалы студенты Роман Баязитов...

Тотош уҡырға 1 307