Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡалаҡ яһау серҙәре
Ағастан юнып, семәрләп ниндәйҙер әйбер яһауҙың да үҙ алымы, сере бар. Шуға ла уйығыҙҙы тормошҡа ашырыр өсөн ябай ғына, шул уҡ ваҡытта көнкүрештә кәрәкле нәмәләрҙән башларға кәңәш итәбеҙ. Мәҫәлән, ҡалаҡ, сүмес һәм башҡа шундай кәрәк-яраҡтан.

Ағас ҡашыҡтар хәҙер һирәк осрай, ул да булһа станоктарҙа эшләнә. Ҡулдан яһалғанына иһә һәр саҡ өҫтөнлөк бирелә, хатта оҫтаның "маркаһы"на тиклем иҫәпкә алына. Бындай йыһаздар беҙгә боронғолоҡто килтереп еткерә, хәҙерге заман һулышын өрә. Цивилизацияның түренә үткән һайын кеше тәбиғилеккә тартыла бит.
Бөгөнгө оҫталар һауыт-һаба яһағанда йүкә, уҫаҡ, ҡайынды һайлай. Элек саған да ҡулланылған. Нисек кенә булмаһын, киптерелгән ағасты эшкәртер алдынан 2-3 сәғәт парҙа тотоп, дымлылығын 15-20 процентҡа еткерәләр.
Ҡалаҡ яһау ысулы һүрәттә эҙмә-эҙлекле күрһәтелгән. Эшләнмәнән саҡ ҡына оҙонораҡ итеп түмәр киҫелә, һуңынан ул ярҡаларға бүленә. Мәҫәлән, балаларҙың нәҙек ҡалағына — 170 х 55 х 25 мм, аштыҡына — 195 х 80 х 45 мм.
Ярҡанан тәүҙә ҡалаҡ формаһын яһайҙар (2-се һүрәт), һуңынан инде ҡасау менән эсен алалар. Был эште башҡарғанда ҡасау ҡара-ҡаршы тотола, бер яҡҡа нығыраҡ батырһаң, ул ярылып китәсәк. Уйылған урын ҡалаҡтың ян-яғынан 4-5 мм булырға тейеш. Һабын бик һаҡ эшләргә кәрәк. Уның уртаһынан алып бысаҡты ике яҡҡа — башына һәм һабының өҫ яғына табан — йөрөтөргә кәрәк. Бер яҡҡа ғына эшләгәндә, ярылыуы ихтимал. Шулай итеп, тәүге "операция" тамамлана. Әҙер ҡалаҡтар тышҡа, күләгәгә киптерергә ҡуйыла. Кипкән саҡта аҙ ғына сәрпәкләнгән урындары була. Өс көндән һуң материалды алып, тағы бысаҡ, ҡасау менән бер аҙ йоҡартып шымартаһың.
Һуңғы эш — ҡалаҡты биҙәү. Әйтәйек, бәғзе бер оҫталар һабына һырлап геометрик фигуралар яһай. Был алым рәсми телдә "хотьковский" ысулы тип атала. Ә бына Себер, Архангель, Владимир ҡалаҡтарына төҫлө һүрәттәр төшөрөлә. Вятканыҡыларға биҙәктәр яндырып эшләнә. Беҙҙең халыҡ иһә сүмес, ҡалаҡтарҙы, башҡа һауыт-һабаны биҙәмәгән — тәбиғи килеш ҡулланыуға сығарған. Тик оҫтаның тамғаһына йәки ырыу орнаментына өлөшләтә генә өҫтөнлөк бирелгән.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ҡыш буйына йәшел һуған ашайым тиһәң...

Ҡыш буйына йәшел һуған ашайым тиһәң... 21.11.2024 // Баҡса

Йәшел һуғанды йәй буйына баҡсанан өҙөп ашанығыҙ. Ә хәҙер тәҙрә төбөнән генә алып файҙаланырға...

Тотош уҡырға 8

Гөлгөнә Байегетованан ҡабаҡ һуты

Гөлгөнә Байегетованан ҡабаҡ һуты 31.10.2024 // Баҡса

Ҡабаҡ һуты тәмле генә түгел, файҙалы ла....

Тотош уҡырға 50

Һарымһаҡты нисек һаҡлау яҡшыраҡ?

Һарымһаҡты нисек һаҡлау яҡшыраҡ? 27.10.2024 // Баҡса

Ул ҡыш уртаһында уҡ кипмәһен, серемәһен тиһәгеҙ, ошо ябай кәңәштәр тик файҙаға булыр....

Тотош уҡырға 66

142 килограмлыҡ ҡабаҡ үҫтергән!

142 килограмлыҡ ҡабаҡ үҫтергән! 26.10.2024 // Баҡса

Виктория биш йыл элек ҡаланан ауылға күсеп ҡайтҡан һәм шунда уҡ баҡсасылыҡ эшенә тотонған....

Тотош уҡырға 49

Картуфты тишкән ҡорттан ҡайын дегете һәм һуған ҡабығы ярҙам итә

Картуфты тишкән ҡорттан ҡайын дегете һәм һуған ҡабығы ярҙам итә 24.10.2024 // Баҡса

Беҙ тәҡдим иткән яҙманы уҡып, төркөмөбөҙҙәге дуҫтарыбыҙ һыналған кәңәштәре менән уртаҡлашты....

Тотош уҡырға 48

Орлоҡто үҙебеҙ әҙерләйек

Орлоҡто үҙебеҙ әҙерләйек 21.10.2024 // Баҡса

[thumb][/thumb]Кушнаренко районынан Зилә Иҙрисова үҙ тәжрибәһе менән уртаҡлаша....

Тотош уҡырға 57

Картуфты тишкән ҡорттан нисек ҡотолорға?
Ҡабаҡтан соус эшләп ҡарайыҡ!

Ҡабаҡтан соус эшләп ҡарайыҡ! 16.10.2024 // Баҡса

Соусты помидорҙан ғына эшләйҙәр икән тиһегеҙме, баҡтиһәң ҡабаҡтан да эшләйҙәр икән....

Тотош уҡырға 71

Бал шәкәрләнһә...

Бал шәкәрләнһә... 14.10.2024 // Баҡса

Халыҡ араһында ялған бал һатыусылар осрап тора. Нисек алданмаҫҡа, ысын бал ниндәй була? ...

Тотош уҡырға 81

“Икенсе икмәк” өҫтәлдән өҙөлмәһен

“Икенсе икмәк” өҫтәлдән өҙөлмәһен 09.10.2024 // Баҡса

Белгестәр быйыл картуф орлоғон тулыһынса алмаштырырға кәңәш итә. ...

Тотош уҡырға 99

Көҙ рекорд ҡуя!

Көҙ рекорд ҡуя! 07.10.2024 // Баҡса

 Был гигант ҡабаҡты нисек үҫтерҙеләр икән?...

Тотош уҡырға 87

“Картуф уңманы” тип көймәгеҙ

“Картуф уңманы” тип көймәгеҙ 06.10.2024 // Баҡса

Мин йәшелсәселек менән 35 йылдан ашыу шөғөлләнәм һәм был ваҡыт эсендә картуфтың бик күп сорттарын...

Тотош уҡырға 92