Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡалаҡ яһау серҙәре
Ағастан юнып, семәрләп ниндәйҙер әйбер яһауҙың да үҙ алымы, сере бар. Шуға ла уйығыҙҙы тормошҡа ашырыр өсөн ябай ғына, шул уҡ ваҡытта көнкүрештә кәрәкле нәмәләрҙән башларға кәңәш итәбеҙ. Мәҫәлән, ҡалаҡ, сүмес һәм башҡа шундай кәрәк-яраҡтан.

Ағас ҡашыҡтар хәҙер һирәк осрай, ул да булһа станоктарҙа эшләнә. Ҡулдан яһалғанына иһә һәр саҡ өҫтөнлөк бирелә, хатта оҫтаның "маркаһы"на тиклем иҫәпкә алына. Бындай йыһаздар беҙгә боронғолоҡто килтереп еткерә, хәҙерге заман һулышын өрә. Цивилизацияның түренә үткән һайын кеше тәбиғилеккә тартыла бит.
Бөгөнгө оҫталар һауыт-һаба яһағанда йүкә, уҫаҡ, ҡайынды һайлай. Элек саған да ҡулланылған. Нисек кенә булмаһын, киптерелгән ағасты эшкәртер алдынан 2-3 сәғәт парҙа тотоп, дымлылығын 15-20 процентҡа еткерәләр.
Ҡалаҡ яһау ысулы һүрәттә эҙмә-эҙлекле күрһәтелгән. Эшләнмәнән саҡ ҡына оҙонораҡ итеп түмәр киҫелә, һуңынан ул ярҡаларға бүленә. Мәҫәлән, балаларҙың нәҙек ҡалағына — 170 х 55 х 25 мм, аштыҡына — 195 х 80 х 45 мм.
Ярҡанан тәүҙә ҡалаҡ формаһын яһайҙар (2-се һүрәт), һуңынан инде ҡасау менән эсен алалар. Был эште башҡарғанда ҡасау ҡара-ҡаршы тотола, бер яҡҡа нығыраҡ батырһаң, ул ярылып китәсәк. Уйылған урын ҡалаҡтың ян-яғынан 4-5 мм булырға тейеш. Һабын бик һаҡ эшләргә кәрәк. Уның уртаһынан алып бысаҡты ике яҡҡа — башына һәм һабының өҫ яғына табан — йөрөтөргә кәрәк. Бер яҡҡа ғына эшләгәндә, ярылыуы ихтимал. Шулай итеп, тәүге "операция" тамамлана. Әҙер ҡалаҡтар тышҡа, күләгәгә киптерергә ҡуйыла. Кипкән саҡта аҙ ғына сәрпәкләнгән урындары була. Өс көндән һуң материалды алып, тағы бысаҡ, ҡасау менән бер аҙ йоҡартып шымартаһың.
Һуңғы эш — ҡалаҡты биҙәү. Әйтәйек, бәғзе бер оҫталар һабына һырлап геометрик фигуралар яһай. Был алым рәсми телдә "хотьковский" ысулы тип атала. Ә бына Себер, Архангель, Владимир ҡалаҡтарына төҫлө һүрәттәр төшөрөлә. Вятканыҡыларға биҙәктәр яндырып эшләнә. Беҙҙең халыҡ иһә сүмес, ҡалаҡтарҙы, башҡа һауыт-һабаны биҙәмәгән — тәбиғи килеш ҡулланыуға сығарған. Тик оҫтаның тамғаһына йәки ырыу орнаментына өлөшләтә генә өҫтөнлөк бирелгән.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Еләкселәр, емештәрегеҙҙе ошонда алып барып һатығыҙ!
Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә?

Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә? 26.06.2025 // Баҡса

Уны уҡландырыу, күсереп ултыртыу, мыйыҡтарын ҡырҡыу, ҡоротҡостарға, сирҙәргә ҡаршы көрәшеү һ.б....

Тотош уҡырға 17

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ!

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ! 24.06.2025 // Баҡса

Һеҙҙең иғтибарға еңел һәм тиҙ тоҙлана торған ҡыяр рецебы тәҡдим итәбеҙ...

Тотош уҡырға 22

Тәме - туңдырма кеүек

Тәме - туңдырма кеүек 18.06.2025 // Баҡса

Баҡса еләгенән ҡышҡылыҡҡа тәмлекәс әҙерләп ҡуйығыҙ....

Тотош уҡырға 31

Баҡса еләгенән мохито

Баҡса еләгенән мохито 17.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Ҡышҡылыҡҡа ныҡ тәмле!...

Тотош уҡырға 33

Баҡса еләге ҡайнатмаһы

Баҡса еләге ҡайнатмаһы 16.06.2025 // Баҡса

Баймаҡ районынан аш-һыу оҫтаһы, уңған хужабикә Гөлгөнә Байегетова:"Әйткәндәй, үткән йыл әҙерләгән...

Тотош уҡырға 32

Яран гөлө гөрләп сәскә атасаҡ!

Яран гөлө гөрләп сәскә атасаҡ! 15.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Бик файҙалы ашлама рецепты менән уртаҡлашабыҙ....

Тотош уҡырға 37

Турғай еләге бешкән

Турғай еләге бешкән 13.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Иң беренселәрҙән булып турғай еләге өлгөрә. Әйткәндәй, һеҙҙең яҡта уны нисек атайҙар?...

Тотош уҡырға 34

Был ҡыяр кетерҙәп кенә торасаҡ

Был ҡыяр кетерҙәп кенә торасаҡ 13.06.2025 // Баҡса

Кемгәлер уксус йә шәкәр ярамай. Ә бындай ҡыярҙы һәр кем ашай аласаҡ....

Тотош уҡырға 30

Тиҙ тоҙлана торған ҡыяр

Тиҙ тоҙлана торған ҡыяр 12.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Уңған хужабикәләр яңы ҡыяр ашап ҡына түгел, уны тоҙлап та өлгөрҙөләр...

Тотош уҡырға 28

Шәкәрһеҙ баҡса еләге ҡайнатмаһы

Шәкәрһеҙ баҡса еләге ҡайнатмаһы 11.06.2025 // Баҡса

Ул фигураһын һаҡлағандарға, диабет менән сирлеләргә бик шәп. Ә тәме-е-е!!!...

Тотош уҡырға 33

Помидорҙар кесерткән һыуы ярата

Помидорҙар кесерткән һыуы ярата 07.06.2025 // Баҡса

Был ашламаларҙы ҡулланып, уңышты бер нисә тапҡырға арттырырға мөмкин. ...

Тотош уҡырға 65