Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Баҡсаң йылы юрғанын “ябындымы”?
Баҡсаң йылы юрғанын “ябындымы”?Ҡыш ҡапҡаһын асты. Был ай – аҡ тунлы, буранлы ҡарлы айҙарға инеү осоро. Нәҡ ошо мәлдә көндәр һалҡынайып, тәүге ун көнлөктә сана юлы төшөүсән.


Был осорҙа еләк-емеш ағастары ҙур һынауға дусар була. Ҡайһылары әле һа­ман йоҡоға тал­маған, тамырҙары тын алып, йәшәүен дауам итә. Һалҡын көн­дәрҙә ер өҫтө туңа. Ҡар яумаған йылдарҙа декабрь баштарындағы һалҡындарҙың ағас тамырҙарын туңдырыуы ихтимал. Шуға улар­ҙың тирә-яғына тиреҫ һәм торф сығарыу зарур. Көҙҙән еләк-емеш төптә­ренә иретмә, быс­ҡы вағы һалынһа, үҫен­теләрҙең тамыры һыуыҡ­ҡа бирешеп бармай, ә ботаҡтар иһә 40 градус һалҡын­дарҙы ғына ауыр үткәрә.
Тамырҙары ер өҫтөндә тиерлек тарал­ған еләк-емеште айырыуса һаҡларға кә­рәк. Был осраҡта ҡар туплау мөһим. Әгәр ҙә ҡар ҡатламы 50 — 70 сантиметр икән, һауа температу­раһы унда бер нисә тап­ҡырға юғарыраҡ була. Ҡалын ҡар ҡатла­мы, берҙән, йылы юрған ролен үтәһә, икен­сенән, дымды ла арттыра. Мәҫәлән, белгес­тәр әйтеүенсә, ерҙәге 10 сантиметр ҡалынлы­ғын­дағы ҡар һәр гектарҙа 300 тоннаға тиклем дым туплай. Беҙҙең климат шарттарында ерҙе дым менән тәьмин итеү өсөн 45 — 50 сантиметр ҡар булыуы мотлаҡ. Ошо запас яҙ ҡоро килгән йыл­дарҙа еләк-емеш уңышын хәл итә.
Ҡышын емеш ағастарына сысҡандар ҙур зыян килтерә. Шуға ағастарҙың тирә-яғына креолин һеңдерелгән бысҡы вағы һалалар. Креолин бул­маһа, олондарына ылыҫлы ағас ботаҡтары бәйләйҙәр. Был эштәрҙең барыһын да башҡа юл менән дә башҡарып була. Ҡар яуғас, иренмә­йен­сә генә ағас тирәләрен тапап торорға кәрәк. Сысҡандар, ғәҙәттә, йом­шаҡ ҡар аҫ­тынан аҙыҡ эҙләй, ә ҡаты ерҙе урап үтеү­сән.
Был айҙа баҡсаларҙа ҡоро­ған ботаҡтар киҫелә, ағастар формалаштырыла.


Автор: Т. МУСИН


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Неля ханым йортонда хатта лимон үҫтерә

Неля ханым йортонда хатта лимон үҫтерә 19.08.2025 // Баҡса

Ҙур хужалыҡты етәкләгән ҡатын барыһына өлгөрә.    ...

Тотош уҡырға 13

Был йәшелсә һәм емеш-еләкте туңдырырға ярамай

Был йәшелсә һәм емеш-еләкте туңдырырға ярамай 18.08.2025 // Баҡса

Бөтә нәмәне лә туңдырғысҡа ташлап, ҡышын ашағы килә лә бит. Тик, булмай! ...

Тотош уҡырға 20

Ныҡ тәмле!

Ныҡ тәмле! 16.08.2025 // Баҡса

Грушалар уңды быйыл. Унан лимон сиробындағы грушалар әҙерләйек....

Тотош уҡырға 23

Ташҡабаҡтан - кәтлиттәр

Ташҡабаҡтан - кәтлиттәр 16.08.2025 // Баҡса

Ташҡабаҡ йәш булырға тейеш. Уларҙы таҙартып эре ҡырғыстан сығарабыҙ. Уға шулай уҡ ҡырғыстан...

Тотош уҡырға 37

Еләк ваҡыты бер генә, үтә ул мәл тиҙ генә...

Еләк ваҡыты бер генә, үтә ул мәл тиҙ генә... 14.08.2025 // Баҡса

Шатланырға ла өлгөрмәнек, күршенең кәзәләре инеп, түтәлдәрҙе эшлектән сығарған. Ул ғына етмәгәйне,...

Тотош уҡырға 38

15 йыл ошо рецепт буйынса ҡыяр тоҙлай

15 йыл ошо рецепт буйынса ҡыяр тоҙлай 14.08.2025 // Баҡса

“Ныҡ еңел ысул. Һыу ҡайнатып, банкаларға бер ҡойоп, бер кире түгеп, тағы ҡайнатып ыҙаларға түгел”,...

Тотош уҡырға 38

Ҡыярҙы ҡышҡылыҡҡа томат һыуында әҙерләһәгеҙ, телеңде йоторлоҡ була!

Ҡыярҙы ҡышҡылыҡҡа томат һыуында әҙерләһәгеҙ, телеңде йоторлоҡ була! 13.08.2025 // Баҡса

Был рецепт менән ябылған ҡыярҙы барыһы ла бик оҡшата һәм яратып ашай....

Тотош уҡырға 42

“Ауылға ҡайтыуыбыҙға һөйөнөп бөтә алмайбыҙ”

“Ауылға ҡайтыуыбыҙға һөйөнөп бөтә алмайбыҙ” 12.08.2025 // Баҡса

Был ҡәҙәре матурлыҡты тыуҙырыу өсөн көн-төн эшләргә кәрәктер инде, моғайын, тип уйлап ҡуяһың....

Тотош уҡырға 41

Серәкәйҙән нисек һаҡланырға?

Серәкәйҙән нисек һаҡланырға? 11.08.2025 // Баҡса

Баҡтиһәң, был бөжәктәр лимон менән ҡәнәфер еҫен яратмай. Ә бына тешләнгән урын ҡысымаһын өсөн йылы...

Тотош уҡырға 45

Ҡаҡты ошолай эшләп ҡарағыҙ

Ҡаҡты ошолай эшләп ҡарағыҙ 11.08.2025 // Баҡса

Пюреға шәкәр ҡушһаң, ул  әсеп бармай, ти аш-һыу уңғаны...

Тотош уҡырға 46

Тиҙҙән ҡомалаҡ өлгөрә!

Тиҙҙән ҡомалаҡ өлгөрә! 11.08.2025 // Баҡса

Һуңғы йылдарҙа ҡомалаҡтан әсетеп бешерелгән икмәккә иғтибар артты. Һеҙҙең иғтибарға әсетке яһау...

Тотош уҡырға 35

Алма менән сливанан ныҡ тәмле ҡайнатма

Алма менән сливанан ныҡ тәмле ҡайнатма 11.08.2025 // Баҡса

Көтмәгәндә, бик үҙенсәлекле килеп сыға....

Тотош уҡырға 39