Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Баҡсаң йылы юрғанын “ябындымы”?
Баҡсаң йылы юрғанын “ябындымы”?Ҡыш ҡапҡаһын асты. Был ай – аҡ тунлы, буранлы ҡарлы айҙарға инеү осоро. Нәҡ ошо мәлдә көндәр һалҡынайып, тәүге ун көнлөктә сана юлы төшөүсән.


Был осорҙа еләк-емеш ағастары ҙур һынауға дусар була. Ҡайһылары әле һа­ман йоҡоға тал­маған, тамырҙары тын алып, йәшәүен дауам итә. Һалҡын көн­дәрҙә ер өҫтө туңа. Ҡар яумаған йылдарҙа декабрь баштарындағы һалҡындарҙың ағас тамырҙарын туңдырыуы ихтимал. Шуға улар­ҙың тирә-яғына тиреҫ һәм торф сығарыу зарур. Көҙҙән еләк-емеш төптә­ренә иретмә, быс­ҡы вағы һалынһа, үҫен­теләрҙең тамыры һыуыҡ­ҡа бирешеп бармай, ә ботаҡтар иһә 40 градус һалҡын­дарҙы ғына ауыр үткәрә.
Тамырҙары ер өҫтөндә тиерлек тарал­ған еләк-емеште айырыуса һаҡларға кә­рәк. Был осраҡта ҡар туплау мөһим. Әгәр ҙә ҡар ҡатламы 50 — 70 сантиметр икән, һауа температу­раһы унда бер нисә тап­ҡырға юғарыраҡ була. Ҡалын ҡар ҡатла­мы, берҙән, йылы юрған ролен үтәһә, икен­сенән, дымды ла арттыра. Мәҫәлән, белгес­тәр әйтеүенсә, ерҙәге 10 сантиметр ҡалынлы­ғын­дағы ҡар һәр гектарҙа 300 тоннаға тиклем дым туплай. Беҙҙең климат шарттарында ерҙе дым менән тәьмин итеү өсөн 45 — 50 сантиметр ҡар булыуы мотлаҡ. Ошо запас яҙ ҡоро килгән йыл­дарҙа еләк-емеш уңышын хәл итә.
Ҡышын емеш ағастарына сысҡандар ҙур зыян килтерә. Шуға ағастарҙың тирә-яғына креолин һеңдерелгән бысҡы вағы һалалар. Креолин бул­маһа, олондарына ылыҫлы ағас ботаҡтары бәйләйҙәр. Был эштәрҙең барыһын да башҡа юл менән дә башҡарып була. Ҡар яуғас, иренмә­йен­сә генә ағас тирәләрен тапап торорға кәрәк. Сысҡандар, ғәҙәттә, йом­шаҡ ҡар аҫ­тынан аҙыҡ эҙләй, ә ҡаты ерҙе урап үтеү­сән.
Был айҙа баҡсаларҙа ҡоро­ған ботаҡтар киҫелә, ағастар формалаштырыла.


Автор: Т. МУСИН


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ярманы йыуған һыуҙы әрәм итмәгеҙ

Ярманы йыуған һыуҙы әрәм итмәгеҙ 14.11.2025 // Баҡса

Улар - гөл өсөн бынамын тигән ашлама. Тағы ниндәй ябай ғына ашламалар тәҙрә төбөгөҙҙө шау сәскәгә...

Тотош уҡырға 4

Тәҙрә төбөндә нисек ҡыяр үҫтерергә?

Тәҙрә төбөндә нисек ҡыяр үҫтерергә? 13.11.2025 // Баҡса

Уңған хужабикәләр ҡышын да ғаиләләрен тәбиғи аҙыҡ-түлек менән һыйларға тырыша. Тәҙрә төбөндә ҡыяр...

Тотош уҡырға 4

Телде йоторлоҡ кетчуп!

Телде йоторлоҡ кетчуп! 01.09.2025 // Баҡса

Уны әҙерләгән саҡта төрлө эксперименттар яһарға мөмкин. Мәҫәлән, татлы алма ҡушһаң, “Краснодарский”...

Тотош уҡырға 22

Бүләк ителгән раузаларҙы тамырландырам тиһәң...

Бүләк ителгән раузаларҙы тамырландырам тиһәң... 30.08.2025 // Баҡса

Был сәскәләр батшаһы матур, әммә тиҙ һулыйҙар. Әммә уларҙы тамырландырып, икенсе ғүмер бүләк итергә...

Тотош уҡырға 30

Ҡамыры мамыҡ һымаҡ йомшаҡ килеп сыға

Ҡамыры мамыҡ һымаҡ йомшаҡ килеп сыға 29.08.2025 // Баҡса

Эслегенә нимә һалһағыҙ ҙа, отолмаҫһығыҙ....

Тотош уҡырға 40

Ябыҡтыра ла, һауыҡтыра ла...

Ябыҡтыра ла, һауыҡтыра ла... 27.08.2025 // Баҡса

Рәсәй ғалимдарының был асышы ҡыҙыҡлы. Һимеҙлектән, артыҡ ауырлыҡтан яфаланған кешеләргә эсемлектең...

Тотош уҡырға 53

“Иремдең хөрмәтенә ултыртҡайным..."

“Иремдең хөрмәтенә ултыртҡайным..." 26.08.2025 // Баҡса

Сәскәләр аллеяһы күҙҙең яуын ала. “Аҡ кәләш” – уның иң яратҡан сәскәһе....

Тотош уҡырға 51

"Ҡыяр-мыяр, салат-малат ябып ятаһығыҙмы?"

"Ҡыяр-мыяр, салат-малат ябып ятаһығыҙмы?" 25.08.2025 // Баҡса

Йылайыр районында йәшәгән уҡытыусы-блогер Зөлфирә Таһированан ҡыяр тоҙлау буйынса шәп рецепт тәҡдим...

Тотош уҡырға 46

Рассольник яһанығыҙмы әле?

Рассольник яһанығыҙмы әле? 25.08.2025 // Баҡса

Рецепт - сайтта. Һаҡлап ҡуйығыҙ...

Тотош уҡырға 54

Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!)

Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!) 25.08.2025 // Баҡса

Инде өсөнсө йыл әҙерләйем һәм һәр ваҡыт аҙ. Беренсе йылын 10 килограмдан эшләгәйнем. Етмәне. Былтыр...

Тотош уҡырға 52

Һуғанды нисек һаҡларға?

Һуғанды нисек һаҡларға? 24.08.2025 // Баҡса

Рузалия апай һыналған алымы менән уртаҡлашты.  ...

Тотош уҡырға 60

Аджика эшләнегеҙме әле?

Аджика эшләнегеҙме әле? 23.08.2025 // Баҡса

Дилбәр Хәмитованан еңел, ябай, тиҙ һәм иң мөһиме тәмле рецепт тәҡдим итәбеҙ....

Тотош уҡырға 59