Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һәр эштең рәте бар
Һәр эштең рәте бар
Октябрь айында баҡсаны ҡышҡа әҙерләү эше башлана. Иң мөһиме — үҫенте ҡалдыҡтарынан арыныу, органик ашлама индереү.
Ҡойолған япраҡтарҙа, үҫенте ҡалдыҡтарында ҡоротҡостар, төрлө бөжәк, бәшмәктәр ҡыш сығыусан. Ҡойолған япраҡтарҙы, помидор, ҡыяр һабаҡтарын һ.б. һис кенә лә өйөп ҡалдырырға ярамай. Унда сысҡандар эйәләшә һәм ҡыш ағас олонон кимерә. Тағы бер яғы бар: ауырыу сысҡандарҙың яҙ биҙгәк таратыуы ихтимал. Шуға ла ҡалдыҡтарҙы йә түгергә, йә компостларға, тиреҫкә ҡатыштырып өйөргә кәрәк. Киләһе йылды ҡыяр ултыртаһы урында бер-ике көрәк тәрәнлеге ер ҡаҙып, шунда тыңҡыслап тултырһаң да була. Ҡалдыҡтар серегәндә түтәл йылына, көҙгө саҡлы ул ашламаға әйләнә.


Ағас туңмаһын тиһәң...

Мул уңыш биргән алмағастар хәл­һеҙләнә, азот, фосфор, калий ашламала­рына һәм башҡа микроэлементтарға мохтажлыҡ кисерә. Хәлһеҙләнгән ағастар ҡышын һалҡындарға бирешә, хатта туңыуы ихтимал. Беҙҙең тупраҡ шартта­рында йәш алмағас һәм груша төптәренә 8-10 килограмм серетмә йәки торф, 100- 150 грамм суперфосфат, 30-50 грамм хлорлы калий индерелә. Биш-алты йыллыҡ ал­мағас төбөнә 200-300 грамм суперфос­фат, 80-100 грамм калий тоҙо кәрәк булһа, 10-12 йыллыҡтарға был күләм икеләтә арттырыла. Унан һуң алмағас төбө йомшартыла.
Дымлы тупраҡ, ғәҙәттә, тәрән туңмай, шуға күрә еләк-емеш ағастары һалҡын ҡышты еңел үткәрә. Шуның өсөн һалҡын­дар башланыр алдынан ағас төбөнә күп итеп һыу һибергә кәрәк.

Ҡарағат ҡыуаҡтарына

Ҡайһы бер баҡсасылар, ҡарағат сы­быҡтарын күтәреп, бергә бәйләп ҡуя. Һис тә улай итергә ярамай. Күтәреп бәйләнгән ҡыуаҡтар ҡар менән күмелмәй ҡала, һәм ҡышҡы һалҡында сәскә бөрөләре туңып юҡҡа сыға. Шуға күрә бөтә төр емеш ҡыуаҡтарын да ҡар аҫтында ҡалдырыу хәстәрен күрергә кәрәк.
Көҙ ҡарағат, крыжовник ҡы­уаҡлыҡ­тарындағы ҡартайған, һынған, ауырыу бо­таҡтар ҡырҡып алына һәм яндырыла. Ҡарағат төбөнә органик һәм минераль ашлама индерелә, унан йомшартыла. Ти­реҫ, бысҡы вағы менән ҡаплау фарыз.

Ҡурай еләгенә

Ҡарағат һәм ҡурай еләге бер урында һигеҙ-туғыҙ йыл үҫтерелә. Шуға күрә оҙаҡ ул­тырған ҡурай еләген тамырынан йолҡоп ташларға, яңы еләк плантацияһы эшләргә кәрәк.
Ҡурай еләге — ике йыллыҡ үҫемлек: беренсеһендә буйға үҫә, икенсеһендә уңыш бирә лә ҡорой. Республиканың төньяғында үҫкән ҡурай еләге ашлама­ларҙы айырыуса ярата. Йыл һайын көҙҙән бер квадрат метрға 6-8 кило­грамм серетмә, 40-50 грамм суперфос­фат, 20-30 грамм калий ашламалары, ә яҙ 30-40 грамм азот ашламаһы (мочеви­на) индерелә. Киләһе йылға уңыш бирә торған үҫентеләрҙе ҡар күмерлек итеп, бер-береһенә ҡапма-ҡаршы ҡуйып, ергә эйеп бәйләргә кәрәк.
Бөтә төр емеш ағастарын сысҡан ки­мереүҙән һаҡлау есөн торф йәки бысҡы вағына 10 процентлы креолин һеңдереп һипһәң, сысҡандар урап үтер.



Автор: С. ХАЖИЕВ.


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ярманы йыуған һыуҙы әрәм итмәгеҙ

Ярманы йыуған һыуҙы әрәм итмәгеҙ 14.11.2025 // Баҡса

Улар - гөл өсөн бынамын тигән ашлама. Тағы ниндәй ябай ғына ашламалар тәҙрә төбөгөҙҙө шау сәскәгә...

Тотош уҡырға 4

Тәҙрә төбөндә нисек ҡыяр үҫтерергә?

Тәҙрә төбөндә нисек ҡыяр үҫтерергә? 13.11.2025 // Баҡса

Уңған хужабикәләр ҡышын да ғаиләләрен тәбиғи аҙыҡ-түлек менән һыйларға тырыша. Тәҙрә төбөндә ҡыяр...

Тотош уҡырға 4

Телде йоторлоҡ кетчуп!

Телде йоторлоҡ кетчуп! 01.09.2025 // Баҡса

Уны әҙерләгән саҡта төрлө эксперименттар яһарға мөмкин. Мәҫәлән, татлы алма ҡушһаң, “Краснодарский”...

Тотош уҡырға 22

Бүләк ителгән раузаларҙы тамырландырам тиһәң...

Бүләк ителгән раузаларҙы тамырландырам тиһәң... 30.08.2025 // Баҡса

Был сәскәләр батшаһы матур, әммә тиҙ һулыйҙар. Әммә уларҙы тамырландырып, икенсе ғүмер бүләк итергә...

Тотош уҡырға 31

Ҡамыры мамыҡ һымаҡ йомшаҡ килеп сыға

Ҡамыры мамыҡ һымаҡ йомшаҡ килеп сыға 29.08.2025 // Баҡса

Эслегенә нимә һалһағыҙ ҙа, отолмаҫһығыҙ....

Тотош уҡырға 40

Ябыҡтыра ла, һауыҡтыра ла...

Ябыҡтыра ла, һауыҡтыра ла... 27.08.2025 // Баҡса

Рәсәй ғалимдарының был асышы ҡыҙыҡлы. Һимеҙлектән, артыҡ ауырлыҡтан яфаланған кешеләргә эсемлектең...

Тотош уҡырға 53

“Иремдең хөрмәтенә ултыртҡайным..."

“Иремдең хөрмәтенә ултыртҡайным..." 26.08.2025 // Баҡса

Сәскәләр аллеяһы күҙҙең яуын ала. “Аҡ кәләш” – уның иң яратҡан сәскәһе....

Тотош уҡырға 52

"Ҡыяр-мыяр, салат-малат ябып ятаһығыҙмы?"

"Ҡыяр-мыяр, салат-малат ябып ятаһығыҙмы?" 25.08.2025 // Баҡса

Йылайыр районында йәшәгән уҡытыусы-блогер Зөлфирә Таһированан ҡыяр тоҙлау буйынса шәп рецепт тәҡдим...

Тотош уҡырға 46

Рассольник яһанығыҙмы әле?

Рассольник яһанығыҙмы әле? 25.08.2025 // Баҡса

Рецепт - сайтта. Һаҡлап ҡуйығыҙ...

Тотош уҡырға 55

Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!)

Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!) 25.08.2025 // Баҡса

Инде өсөнсө йыл әҙерләйем һәм һәр ваҡыт аҙ. Беренсе йылын 10 килограмдан эшләгәйнем. Етмәне. Былтыр...

Тотош уҡырға 52

Һуғанды нисек һаҡларға?

Һуғанды нисек һаҡларға? 24.08.2025 // Баҡса

Рузалия апай һыналған алымы менән уртаҡлашты.  ...

Тотош уҡырға 61

Аджика эшләнегеҙме әле?

Аджика эшләнегеҙме әле? 23.08.2025 // Баҡса

Дилбәр Хәмитованан еңел, ябай, тиҙ һәм иң мөһиме тәмле рецепт тәҡдим итәбеҙ....

Тотош уҡырға 59