Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Йыр-моңдо юлдаш иткән ғүмер
Менгән атым, һай, тимер күк,
Эйәрләп үк ҡуйҙым эңерҙүк.
Ат эйәрләп ҡыуып етеп булмай
Үтеп кенә барған ғүмерҙүк.
(Ж.Ғ. Кейекбаевтың йырлауынан).
1965 йыл. Мәктәп директоры булып эшләгән саҡ. Иртәнсәк мәктәп ихатаһына сығыуым булды, боронғо башҡорт йыры ҡолағыма салынды. Таныш көй, Жәлил Кейекбаевтың дуҫы, уҡытыусы Вәли Хисамов ағайҙың бик тә моңло итеп йырлағанын тыңлағаным бар ине. “Һанаҡа” йыры ишетелә. Баҡһам, уны Жәлил ағай йырлай икән.
Ҡараһам, ул эйәрһеҙ ат өҫтөндә ултырып йырлап килә, яланбаш, сәстәрен ел туҙғыта, костюмының төймәләрен дә элмәгән.
— Бына, мырҙам, тыуған еремдең гүзәллегенә һоҡланып килә торғас, үҙем дә һиҙмәҫтән, көйләп ебәргәнмен, — тине ул, мине күргәс.
Бик тә матур, йылы, ел дә иҫмәй, һил саҡ ине шул, ҡояш та яңы ғына күтәрелгән.
Уның тыуған ауылы Ҡаранйылғала йыр-моңға әүәҫтәр күп. Әммә улар ҙа Жәлил ағайҙың тыуған яҡ моңдарын бик тә саф, үтә моңло, оҫта һәм ихлас йырлауына һоҡланып, һағынып иҫкә алалар.
Һуңғы мәртәбә уның йырҙары беҙҙең районда 1967 йылдың майында яңғырай. Жәлил Ғиниәт улы Башҡортостан яҙыусылары делегацияһы составында хужалыҡтар эшсәндәре менән осрашыуға килә. Ҡәҙерле ҡунаҡтар хөрмәтенә район үҙәге янындағы урман ситендә байрам ойошторола. Жәлил ағай уйын-бәйгенең уртаһында була. Ул гармунда йә мандолинала уйнап, халыҡ көйҙәрен күңелдәрҙе тетрәндерерлек итеп башҡарып, дәртле бейеү көйҙәренә яҡташтарын бейетеп кинәндерә.
Күренекле тюрколог, профессор М.З. Зәкиев Жәлил Кейекбаев тураһында “Дәртле йыр” китабында: “Башҡортостан тураһында һүҙ сыҡҡанда, уны телгә алалар, уның дуҫ-иштәре менән күңелле генә гәпләшеп ултырғанда яңғырауыҡлы көмөш тауыш менән көслө итеп халыҡ көйҙәрен һуҙып ебәреүен иҫкә төшөрәләр. Ул йырлаһа, Башҡортостан далаларының киңлеген, Урал тауҙарының мөһабәт бейеклеген, башҡорт халҡының рухи бөйөклөгөн тел менән һөйләп тораһы ҡалмай. Барыһы ла шул йырға һалынған була”, тип яҙыуында ла әйтеп бөтөргөһөҙ баһа сағыла.
Йырҙы-моңдо юлдаш иткән, туған халҡына тоғро хеҙмәт итеү өлгөһө булған был ғүмер халыҡ үҙе ижад иткән йырҙар шикелле үлемһеҙ. Ә улар инде уның бай, сағыу тормош һәм ижад юлында ғалим өсөн илһам, рухи дәрт биреүсе көс сығанағы булып хеҙмәт итте.
Ғиндулла ШӘЙӘХМӘТОВ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 885

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 263

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 785

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 960

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 864

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 641

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 740

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 588

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 855

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 593

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 790