Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡуҙ өҫтөнән көлдәр өргән һымаҡ...
Ҡуҙ өҫтөнән көлдәр өргән һымаҡ...Кәрим Булаттың шиғырҙарын быға тиклем матбуғатта ғына уҡып белә инем. Әле иһә күләмле “Бәйгелә елә юртаҡ” исемле китабы менән танышып сыҡтым. Әйтергә кәрәк, ҡыҙыҡһынып, ентекләп уҡыным. Иң элек йыйынтыҡтан алған дөйөм тәьҫир тураһында бер нисә һүҙ. Беренсенән, шағир ҙа, шиғырҙар ҙа бар, һәм был, әлбиттә, шатлыҡлы. Тағы бер һығымта: йыйынтыҡ ихлас, саф күңелле, донъяға яҡты ҡараш һәм изгелекле уй-теләктәр менән бағып, тормоштоң әсеһен дә, сөсөһөн дә үҙенең ҡайнар йөрәге аша үткәреп йәшәүсе шағир ҡулы менән яҙылған. Иң мөһиме — автор ныҡышмалы үҫеш юлында, шиғриәттең асылына, образлы һүрәтләү оҫталығына эҙмә-эҙлекле өлгәшә бара.

Кәрим Булат — тыуған Башҡортостаныбыҙҙы, халҡыбыҙҙы йәне-тәне менән һөйөп йәшәүсе шәхес. Ул үҙенең тыуған төйәге — Ғафури районына, ауылдаштарына арнап бик күп күркәм шиғыр һәм йырҙар ижад иткән. Улар — ысын илһөйәрлек тойғолары менән һуғарылған әҫәрҙәр. “Әсәйгә йыр”, “Әсә һағышы”, “Әсәйем усағы” — был йыр һүҙҙәре балалар үҫтереп, балаларым тип йән атып йәшәгән күпме әсәнең һағышын баҫа, күңелдәренә май булып яғыла торғандыр. Әсәйҙәргә ҡарата йөрәк түренән сыҡҡан бындай изге һүҙҙәр өсөн шағирға бары рәхмәт һүҙҙәре генә әйтке килә.
Ғөмүмән, Кәрим Булат — изгелекле, яҡты күңелле, тәрән тойғоло шағир. Был уның, алда һанап үтелгәндәрҙән тыш, күп кенә бүтән лирик шиғырҙарында, һөйгәненә, улдарына, ҡәләмдәш һәм ижадташ дуҫтарына, бөйөк шәхестәребеҙгә арналғандарында ла, ап-асыҡ күренеп тора. Уның ваҡытһыҙ арабыҙҙан киткән дуҫтарыбыҙ Вил Ғүмәров (“Һағыш”), Динә Талхина (“Осрашыуҙың ҡыҫҡа минуттары”) иҫтәлектәренә арнап яҙылған шиғырҙары әйтеп аңлатҡыһыҙ эске тетрәнеү тойғоһо менән үҙәктәргә үтеп инә.
Осрашыуҙың ҡыҫҡа минуттары,
Ихласлыҡтан йөрәк талпына.
Йылы хистәр таша, күңел үҫә,
Сәбәпсеһе — Динә Талхина.

Осрашыуҙың ҡыҫҡа минуттары,
Киңәйгәндәй була тарафтар.
Ҡуҙ өҫтөнән көлдәр өргән һымаҡ,
Йылы һүҙҙәр, йылы ҡараштар.
Эйе, был бик күптәребеҙҙең күңел түрендә яҡты бер һын булып урын алған илаһи зат — шағирә Динә Талхина, уның хаҡында нәҡ ошондай йөрәк түренән сыҡҡан һүҙҙәр менән иҫкә алырға тейешбеҙ, әлбиттә.
Алтын аҡылыңа һоҡландырып,
Ил инәһе булып йәшәнең.
Аҡ донъяны ташлап китеп, дуҫҡай,
Йондоҙҙарға ашып йәшнәнең.
Бер-беребеҙгә рәхмәтле һәм хөрмәтле була белеүҙең ни тиклем ҡәҙерле икәнлеге тураһында әйтеп тә тормаҫҡа мөмкиндер. Был — оло ихласлыҡ, оло шағирлыҡ сифаты.
Йыйынтыҡ мөхәббәт лирикаһының бына тигән күркәм өлгөләре менән һөйөндөрә. Ул шиғырҙарҙың күбеһе композиторҙарҙы моңло көйҙәр яҙырға илһамландырған. “Көҙгө ямғыр”, “Һуңғы вальс”, “Туй бара, туй...”, “Ләйсәнем”, “Ғәлиәкәй-Ғәлиә” — нәҡ шундайҙар. Шиғриәтебеҙҙә һандуғас образы ниндәй юғары кимәлдә икәнлеге яҡшы билдәле. Илаһи “Һандуғас” йырынан, “Һайра, һайра, һары һандуғасым!” тигән аҫыл йырҙан һуң тағы нимә яҙып була икән, тиерһегеҙ. Ә Кәрим Булат яҙған. “Һандуғасым” тип атала был йыр.
Автор халҡыбыҙҙың дингә, иманға ҡайтыуын ҙур ҡыуаныс менән раҫлай, үҙе лә, Хоҙайға инанып, “Ай күрҙем иман менән, ҡуйында Ҡөрьән менән” тип, замандаштарын иманлы булырға өндәй, дини байрамдарыбыҙҙы, йолаларыбыҙҙы данлай.
Рәшит ШӘКҮР,
Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты,
Рәсәй һәм Башҡортостан Яҙыусылар союзы ағзаһы, филология фәндәре докторы, профессор.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 682

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 060

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 581

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 780

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 607

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 461

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 513

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 420

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 674

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 410

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 576