Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ваҡыт бирә ғәҙел баһаны
Ваҡыт бирә ғәҙел баһаныУның исемен белмәгән кеше юҡтыр. Балет сәнғәтендә сағыу йондоҙ булып балҡыған шәхесте әле лә онотмайҙар. Данлыҡлы яҡташыбыҙ Рудольф Нуриевтың иҫтәлегенә халыҡ-ара фестиваль үткәрелеп тора. Быйыл инде ун һигеҙенсе тапҡыр уҙғарылған күркәм сара Адольф Адандың “Корсар” балеты менән башланып китте. “Корсар”ҙы сәхнәләштергән легендар хореограф,
Башҡортостандың һәм СССР-ҙың халыҡ артисы,
Социалистик Хеҙмәт Геройы Юрий Григоровичтың да бейеү байрамына килеүе фестивалдең бәҫен бермә-бер күтәрҙе.

Юрий Николаевич балет сәнғәтен үҫтереүгә күп көс һалған. Рудольф Нуриев менән ул яҡындан аралашҡан. Өфөлө булғанда ул яҡты хәтирәләргә бирелеп, йылы һүҙҙәр менән ижадташ дуҫын иҫкә алды.
“Рудольф менән беҙ бергә Киров театрында эшләнек, — тине. — Уның ҡатнашлығында “Мөхәббәт хаҡында риүәйәт” исемле икенсе ҙур балетымды ҡуя башлағайным. Дәртебеҙ ташып торған саҡ. Бәхәс килеп тыуғас та, ул Парижға сығып китте. Былай булырын берәү ҙә көтмәгәйне. Хатта ул үҙе лә уйламағандыр. Гастролдән уның бары тик багажы ғына Ленинградҡа ҡайтты. Рудикты ла, мине лә уҡытҡан Александр Иванович Пушкин менән осрашҡанда бер нәмә хаҡында белеп ҡалдым.
— Сумаҙанында нимә барын күрһәтәйемме? — ти остазым. Эсен асып ебәрһә, яңы әҙерләп йөрөгән балеттың геройы — Фәрхәд өсөн затлы костюм ята. Ул саҡта беҙҙең илдә бындай кейем юҡ ине — ябай трикотаждан булғас, ул тиҙ туҙа, етмәһә, шырышып бара. Тимәк, Рудольф әле бында бейейем тип уйлаған.
Рудольф Нуриевтың ҡаҙаныштарының сере хаҡында йыш һорайҙар. Ул тәү сиратта һоҡланғыс, ҡабатланмаҫ, талантлы бейеүсе ине. Бигерәк аҡыллы булды, сәнғәт менән ҡыҙыҡһынды, күп уҡыны. Холҡо, әлбиттә, еңелдән тип әйтмәҫ инем.
Бер ни тиклем ваҡыт үткәс, Рудольф менән Францияла, Италияла һәм башҡа илдәрҙә йыш осрашырға тура килде. Гранд-операла ҡуйылған уның һуңғы спектаклен — “Баядерка”ны ҡарарға саҡырғайны, ихлас күңел менән барҙым. Мәскәүҙәге Ҙур театрҙа нимәлер сәхнәләштерергә уйлағайны, әммә килеп сыҡманы.
Тағы ла бер күрешкәндә ул күңелен өйкәгән нәмә хаҡында әйтеп һалғайны. “Әсәйем ҡаты ауырый, көндәре һанаулы ҡалған, әммә мине илгә индермәйҙәр...” — тине. Нисек яуап бирергә лә белмәнем. Мин бит сәйәсмән дә, дәүләт илсеһе лә, президент та түгел... Шулай итеп, бер заман Парижда беҙҙең дәүләт илсеһе менән осрашырға тура килде. Уға Рудольфтың хәле тураһында һөйләп бирҙем. “Ул совет илен бер ҡасан да әрләмәне, бары тик ижади үҫештең башҡа юлын үтеп ҡарау өсөн генә сығып китте”, — тинем.
Шунан һуң тағы гастролдәрҙә йөрөнөм. Мәскәүгә ҡайтһам: “Һине Нуриев килеп эҙләп йөрөнө”, — тиҙәр! Аптырап киттем. Баҡтиһәң, әсәһе менән хушлашыу өсөн уны илгә индергәндәр. Рудольф менән күрешә алмауыма бошондом... Мин эҙләй башлағанда, ул Парижға киткән ине.
Тыуған яғында ла уның менән бик тетрәткес хәл булған икән. Ауыр хәлдә ятҡан әсәһе улын танымаған. Рудольф төнө буйына уның карауаты янында ултырып сыҡҡан, ә иртә менән — китергә ваҡыт. Аҙаҡ, аңына килә башлағас, ҡыҙына: “Беләһеңме, ниңәлер минең янда Рудик булып киткән кеүек тойолдо”, — тигән әсә. Бына шулай шатлыҡлы ла, хәсрәтле лә уның яҙмышы...”
Иң ғәҙел баһаны ваҡыт бирә, тиҙәр. “Сәйәси золом ҡорбандарын реабилитациялау хаҡында” Федераль законға ярашлы Рудольф Нуриевтан барлыҡ нахаҡты алалар. Уның тыуған ерендә — Башҡортостанда — данлыҡлы шәхестең исемен мәңгеләштереү өсөн эш башҡарыла. Өфө хореография колледжы, шулай уҡ баш ҡаланың бер урамы уның исемен йөрөтә. Ә инде ошо көндәрҙә Рудольф Нуриев исемендәге ХVIII халыҡ-ара балет сәнғәте фестиваленең булып уҙыуы рухиәттең ни тиклем оло көскә эйә булыуын дәлилләне.
Айгиз БАЙМӨХӘМӘТОВ




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 878

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 255

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 779

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 952

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 855

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 633

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 731

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 583

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 843

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 584

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 779