Тыуған ерҙең һутынан моңдар
алып,
Мәсемемдә үҫә ҡурайым.
Шул ҡурайҙың моңон
тыңлағанда
Тарихтарҙы айҡап урайым.

Яуҙашыбыҙ, рухташыбыҙ, сер­ҙәшебеҙ… Башҡорт ерендә генә үҫкән ябай ҡурайҙа тәбиғәттең асылмаған мөғжизәһе һаҡлана, моңо сикһеҙ ҡөҙрәткә эйә. Уның ҡабатланмаҫ көсөн Башҡортостан­дың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙ­мәт­кәре Мөхәмәт Ҡәҙерғоловтың иҫ­тәлегенә һәм райондың мәшһүр “Мәсемташ” халыҡ ансамбленә 70 йыл тулыу уңайынан үткәрелгән Ҡурай байрамында йәнә бер ҡат тойҙоҡ. Төйәгебеҙ халҡын уртаҡ майҙанға туплап, бишегендә тағы ла бәүетте был моң.
Тарихҡа килгәндә, Мөхәмәт Ҡәҙерғолов – “Мәсемташ”ҡа нигеҙ һалған яҡташыбыҙ. Тәүге ҡурай­сылар Зәкир Ғәбитов, Әхмәтгәрәй Уразаев, Фәруҡ Маликов, Мөжәүир Сәйетбатталов, Ишбулды һәм Әхмәт Ҡотлобаевтар була. 1967 йылда коллективҡа “халыҡ ансамбле” исеме бирелә. “Мәсем­таш” менән йөҙгә яҡын кешенең яҙмышы бәйле.
Төркөмгә дүрт тиҫтә йыл сама­һы Рәсәйҙең һәм Башҡортостан­дың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙ­мәткәре Йәмил Иҫәнғәлин уңышлы етәкселек итә. Сәхнә оҫталары был арауыҡта бихисап конкурс-фестивалдә ҡатнаша. Үҙҙәре лә күркәм саралар ойоштора. Шу­ларҙың иң ғүмерлеһе – Ҡурай байрамы. “Мәсемташ”тарҙың көсө менән уҙған быуаттың 80-се йылдарында үткәрелә башлаған бәйге әле лә дауам итә.
Быйылғы байрамға ситтә йәшә­гән яҡташтарыбыҙ, танылған ҡу­рай­сылар – Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Айбулат Рәхмә­туллин, Белорет ҡалаһындағы сәнғәт мәктәбе уҡытыусыһы Дамир Хәсәнов, Дүртөйлө ҡалаһы­ның сәнғәт мәктәбе педагогы Инсур Йосопов – саҡырылғайны. Улар бәйгенең баһалау комиссия­һы ағзалары ла булды.
Ярышҡа райондың төрлө ауылдарынан йөҙҙән ашыу ҡурайсы, уйын ҡоралдары ансамблдәре кил­гәйне. Тантана башында район етәк­селеге “Мәсемташ” халыҡ ан­сам­бле­нең ҡурайсыларына рәхмәт хаттары, иҫтәлекле бүләк­тәр тапшырҙы.
Артабан сәхнә оҫталары төрлө номинацияла баһаланды. Мәҫә­лән, 83 йәшлек Мәүлетбай Рәх­мәтуллин “Иң өлкән ҡурайсы” булып танылһа, һигеҙен тултырған Ғәзинур Манапов “Өмөтлө йәш көс” тип билдәләнде. Уларға Күгәрсен районы оҫтаһы Рәмил Хөснуллин эшләгән ҡурайҙар бүләк ителде. “Халыҡ ижадына тоғролоҡ” тигән номинацияла үҙенсәлекле, халыҡсан сығышы менән айырылып торған төркөм­дәр – Яңы Усман ауылының “Өс таған” триоһы, Иҫке Монасип һәм Яңы Мөсәттең инструменталь ансамблдәре – алдынғылыҡты бирмәне.
Байрамдың еңеүселәре иһә ике төркөмдә билдәләнде. Өлкәндәр­ҙән Ғәлиәкбәр ауылының “Нөгөш” ансамбле беренселекте яулаһа, балалар араһында тәүге урын­дарҙы Камил Рәхимов исемендәге ансамбль (Иҫке Собханғол), “Йәнтөйәк” (Ғәлиәкбәр), “Аҡбейек” (Иҫке Собханғол) һәм “Нур” (Исламбай) төркөмдәре бүлеште.
Яңғыҙ башҡарыусылар айырым баһаланды. Уҡыусыларҙан Динис Хәлиуллин, Вячеслав Ишдәүләтов һәм Айгиз Ҡыуандыҡов алдынғы­лыҡты бирмәһә, өлкәндәрҙән Фир­ғәт Ҡолдәүләтов менән Әнис Ишемғужин иң оҫталар тип табыл­ды. Үҙешмәкәрҙәр араһында Азат Сәғитов, Ришат Абдуллин, Вәли Ғәлиуллин кеүек ир-уҙамандарға етеүсе булманы. Конкурстың төп еңеүсеһе иһә – Сибайҙағы сәнғәт колледжын тамамлаған профессиональ ҡурайсы, Ғәҙелгәрәй егете Марсель Фәйзуллин!
Бүләкләү сағыу сығыштар менән аралаштырып алып барылды. Һуңынан тамашасылар гала-концерт ҡарап кинәнде.


Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Айбулат РӘХМӘТУЛЛИН:

– Мин иҫ белгәндә Бөрйәндә ҡурайсылар бармаҡ менән генә һанарлыҡ ине. Талантлы яҡташыбыҙ Мөхәмәт Ҡәҙерғоловтың тырыш­лығы арҡаһында аҙаҡ оҫталар мәктәбе барлыҡҡа килде. Изге эште Йәмил Иҫәнғәлин, Зәйнулла Мөхәмәтдинов, Дәүләтбай Рәхмәтул­линдар дауам итә.
Әлеге байрамдың кимәленә килгәндә, егеттәребеҙ дәртле, ихлас. Йөрәктәрендә – моң, күҙҙәрендә – нур, осҡон! Заман һынау­ҙарына бирешмәй, үҙешмәкәр ҡурайсылар, клуб мөдирҙәре әүҙем эш алып бара. Теләк булһа, тауҙар аҡтарырға мөмкин шул. Башҡортостандың үҙ ирке менән Рәсәйгә ҡушылыуына 450 йыл тулыу айҡанлы байрамда 450 ҡурайсыны туплап уйнатыуға өлгәшкән бөрйәндәр милли музыка ҡоралын ҡулынан төшөрөргә тейеш түгел.
Бәйгеселәр араһында йәштәрҙең күплеге һоҡландырҙы. Әлбиттә, киләсәктә барыһына ла ҡурайсы булырға тимәгән. Күңелдә моң йөрөтөү – үҙе ҙур өҫтөнлөк. Ундайҙар изге күңелле, яҡшылыҡҡа, матурлыҡҡа ынтылыусан, рухлы була.