Ноғман Мусин – халыҡ һөйөүен яулаған яҙыусы. Уның китаптарын, гәзит-журналдарҙа баҫылған әҫәрҙәрен ҡулдан-ҡулға йөрөтөп уҡыуҙарын хәтерләйем. Әҙиптең «Зөһрә» исемле тәүге повесы 1955 йылда яҙылып, 1956 йылда «Әҙәби Башҡортостан» журналында донъя күрә. 1958 йылда ул «Ағиҙел» журналына эшкә килә, ошо осорҙан алып әҙәбиәттән айырылмай. Һуңыраҡ үҙе тыуып үҫкән мөхит, тормош һәм шунда көн күргән кешеләр хаҡындағы әҫәрҙәре менән таныла.
Ноғман Мусин – үҙ темаһын ғына түгел, үҙ стилен, уға ғына хас һүрәтләү алымдарын тапҡан яҙыусы. Тәбиғәт тигән ҙур социаль проблематиканы тормоштоң киң һулышы, тыуған ерҙе матурлар өсөн замандаштарҙың ынтылышлы эшмәкәрлеге менән органик бәйләнештә биреүгә өлгәште. Хи­кәйәләре, «Зөһрә», «Төпкөлдән төшкән килен», «Аҡ юл һиңә!» һәм башҡа повестары, «Өҙәрем юл кешеләре», «Һайлап алған яҙмыш», «Мәңгелек урман», «Зәң­гәртауҙа – аҡ болан» кеүек романдары – күптәрҙең яратып уҡыған әҫәре. Уның ижады заман үҙгәрештә­ренә лә бирешмәй, сөнки кешеләрҙе тормош, ғүмер, яҡшылыҡ һәм яманлыҡ тураһында уйланырға, үткән юлдарына, бөгөнгөһөнә һәм киләсәккә күҙ ташларға мәжбүр итә.
Яҙыусыға хаҡлы рәүештә республикабыҙҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы, “Баш­ҡортос­тан­дың халыҡ яҙыусыһы” тигән маҡтаулы исемдәр бирелде. Ә әҙип өсөн иң ҙур бүләк – халыҡ һөйөүе.
– Томдарымды 80-се йылдарҙа уҡ әҙерләй башланым, – ти яҙыусы. – Бөтә әҫәр­ҙәремде машинкала яңынан баҫ­тым, байтаҡ урындарын төҙәтергә тура килде. “Һайлап алған яҙмыш” иң күп эшләнеп, ҡатмарлы юл үткән роман булды. Китаптарымды барлап сыҡҡай­ным, хикәйәләрҙән торған бер йыйын­тығым да юҡ икән. Шуға 10-сы томға төрлө гәзит-журналда баҫылған, ҡулъ­яҙ­ма көйө һаҡланған хикәйәләремде туп­ланым. 11-се том иһә ижади портрет­тарҙан, хәҙерге йәштәр ижады тураһында мәҡәләләрҙән, очерктарҙан торасаҡ. Әлбиттә, сыҡмай ҡалған яҙмаларым да бар. Уларын Дәүләт архивына тапшырҙым.
Ғүмерен әҙәби ижадҡа арнаған атаҡлы яҙыусыбыҙҙың сираттағы был томы китап һөйөүселәр өсөн ҙур бүләк булырына шигебеҙ юҡ.