Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Яҡтылыҡ йырсыһы
Аҡмулла... Был исем милләттәштәребеҙгә “Башҡорттарым, уҡыу кәрәк!” шиғыры менән яҡшы таныш. Ул Салауаттан һуң беренсе булып үҙ халҡына: “Башҡорттарым”, — тип ихлас күңелдән өндәште, мәғрифәткә, ғилемгә саҡырҙы. Әлеге ваҡытта ла уның ижады хаҡында һорау бирһәң, уҡыусылар иң беренсе тап ошо шиғырын иҫтәренә төшөрә.
2007 йылдың 19 ғинуарында Башҡортостанда йыл һайын башҡорт һәм башҡа төрки телле халыҡтарҙың мәҙәниәтен үҫтереүгә ҙур өлөш индергән мәшһүр шағир-гуманист, сәсән, мөғәллим-мәғрифәтсе һәм фәлсәфәсе Мифтахетдин Аҡмулланың халыҡ-ара көндәрен үткәреү тураһындағы Указға ҡул ҡуйылды.
Ошо Указды ғәмәлгә ашырып, тәбиғәттең хозур мәлендә — декабрь айында — Башҡортостан халҡы Аҡмулланы иҫкә алды. Уға арнап “Аҡмулла уҡыуҙары”, “түңәрәк өҫтәл”дәр, фәнни-ғәмәли конференциялар, фольклор байрамдары үтте. Был сараларға Рәсәйҙең төрлө төбәктәренән, сит илдәрҙән ҡунаҡтар йыйылды. Байрам ғәҙәттә баш ҡалабыҙ Өфөлә башлана һәм бөйөк шағирыбыҙҙың тыуған төйәгендә — Миәкә районының Туҡһанбай ауылында — тамамлана.
Беҙҙең башҡорт гимназия-интернаты ла был сараларҙан ситтә ҡалмай. Арҙаҡлы шәхесебеҙҙең тыуыуына 180 йыл тулыу айҡанлы Аҡмулла уҡыуҙары үтте, һәм ул “Мәғрифәтсе, яҡтылыҡ йырсыһы” тип аталған әҙәби кисә менән тамамланды. Был сара башҡорт әҙәбиәте һәм мәҙәниәте уҡытыусыһы Г. Ғилфанова етәкселегендә IX “Б” класс уҡыусылары, гимназия һәм милли китапхана хеҙмәткәрҙәре менән берлектә үткәрелде.
Кисә барышында уҡыусылар шағир-мәғрифәтсенең биографияһына, ижадына ҡағылышлы һорауҙарға яуап бирҙе, “Нәсихәттәр”енә анализ яһаны. Аҡмулланың донъяға ҡарашында әхлаҡ мәсьәләһе, эстетик, этик тәрбиә проблемалары ҙур урын алып тора. Шуға ла уның вәғәз һәм өгөт итеп яҙылған “Нәсихәттәр”, “Аҡыл”, “Инсафлыҡ” шиғырҙарында ла тәрбиә мәсьәләһе — иғтибар үҙәгендә. “Нәсихәттәр” шиғырын уҡығас уҡыусылар кешегә хас ете сифаттың (иман, күңел, аҡыл, шөкөр, әҙәп, сабыр, ихлас) мәғәнә үҙенсәлеген тормоштан алынған миҫалдар, мәҡәл һәм әйтемдәр ярҙамында аңлатты. “Башҡорттарым, уҡыу кәрәк!”, “Егетлек хасиәте — мәғрифәттә”, “Аҡыл”, “Бәхет”, “Урыным — зиндан” шиғырҙарын Әлиә Солтанова, Ратмир Хәбибуллин, Линара Ғилмуллина тасуири һөйләп ишеттерҙе. Саралар заманса технологияларға таянып әҙерләнһә, зауыҡлыраҡ, йөкмәткелерәк, иҫтә ҡалырлыҡ була. Слайдтар, фильмдан өҙөктәр, музыка ла сараны йәмләне.
Аҡмулланың 150, 175 йыллыҡ юбилейҙарына арнап Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә шағирҙың тормошона, ижадына арналған байтаҡ ҡына китаптары донъя күрҙе, шиғырҙары нәшер ителде. Республикабыҙҙың ваҡытлы матбуғат биттәрендә бихисап мәҡәлә баҫтырылды. Ошо баҫмалар ярҙамында гимназия китапханаһының китап күргәҙмәһе ойошторорға мөмкинлеге бар, уҡыусыларҙы бай мәғлүмәт менән тәьмин итә ала.
Йәш быуынға әйтер һүҙем шул: дуҫтар, шағирыбыҙҙың өгөт-нәсихәттәренә ҡолаҡ һалайыҡ, ғилемле, тәрбиәле, һөнәрле булайыҡ. Аҡмулланың аҡ исемен онотмайыҡ, уның әҙәби мираҫын һаҡлайыҡ һәм данлайыҡ.
Т. ҠАРМАНОВА,
Нефтекама ҡалаһының башҡорт
гимназия-интернаты китапханаһы мөдире.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа...

"Иҙел башы" менән "Арғымаҡ" осрашһа... 30.03.2019 // Әҙәбиәт

Белорет районының Абҙаҡ мәктәбендә әҙиптәр менән осрашыуҙар даими үтеп тора....

Тотош уҡырға 1 878

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын...

Шәйехзада БАБИЧ Өмөт ҡайнап, ташып күкрәгемдән, Көтәм тиҙҙән аҡ көн тыуғанын... 29.03.2019 // Әҙәбиәт

28 мартта Башҡортостан Автономияһы көрәшсеһе, азатлыҡ йырсыһы, башҡорт халҡының арҙаҡлы улы, шағир...

Тотош уҡырға 2 255

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек!

Беҙ “Пионер”ҙа тәрбиәләндек! 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Мин бәләкәй саҡта ул журнал “Пионер” тип атала ине. Беҙ уны шул тиклем яратып, көтөп алып уҡыныҡ....

Тотош уҡырға 1 778

Бала саҡ иле баҫмаһы

Бала саҡ иле баҫмаһы 29.03.2019 // Әҙәбиәт

Алыҫ 1929 йылдың мартында Башҡортостан балалары “Керпе” тип аталған йөкмәткеле һәм ҡыҙыҡлы...

Тотош уҡырға 1 952

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар

Тоғролоҡта ғына ул дуҫлыҡ бар, Тик дуҫлыҡта ғына хаҡлыҡ бар 27.03.2019 // Әҙәбиәт

Башҡортостан – тиңдәргә-тиң илем, Һиндә һалдыҡ дуҫлыҡ һарайын. Таңдай балҡып һинең килер көнөң,...

Тотош уҡырға 1 855

“Китапты йөкмәткеһе өсөн уҡымайым”
Каникул тылсымға бай булмаҡсы

Каникул тылсымға бай булмаҡсы 23.03.2019 // Әҙәбиәт

Учалыла “Бөйөк тылсымсы – театр” тип исемләнгән балалар китабы аҙналығы башланды....

Тотош уҡырға 1 633

“Башҡортостан – баш йортобоҙ”

“Башҡортостан – баш йортобоҙ” 22.03.2019 // Әҙәбиәт

Зәйнәб Биишева исемендәге Башҡортостан “Китап” нәшриәтендә уҙған түңәрәк өҫтәл ошолай атала....

Тотош уҡырға 1 731

Һин дә флешмобҡа ҡушыл!

Һин дә флешмобҡа ҡушыл! 21.03.2019 // Әҙәбиәт

Бөгөн – Бөтә донъя шиғриәт көнө. Уның тарихы тамырҙары менән 1999 йылға барып тоташа: Францияның...

Тотош уҡырға 1 583

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп

Яҡтыкүлгә яҡтылыҡ өҫтәп 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Әле Әбйәлил районының Яҡтыкүл шифаханаһында бер төркөм яҙыусылар һаулығын нығыта, ял итә. Ошо...

Тотош уҡырға 1 843

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы

Әҙәбиәт һөйөүселәрҙе "Бабич" бергә тупланы 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Баймаҡ биләмә-ара үҙәк китапханаһында әҙәбиәт һөйөүселәр һәм яҙыусылар араһында йылы күпер һалыуға...

Тотош уҡырға 1 584

Фәнзил САНЪЯРОВ:  "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!"

Фәнзил САНЪЯРОВ: "Меңйыллыҡтар ҡайҙа барғанда ла, Уралымда йәшәр шиғриәт!" 20.03.2019 // Әҙәбиәт

Ҡоролтайға әҙерләнәм Башҡорттарым Йәнә ҡор йыясаҡ, Бишенсегә үтер Ҡоролтай. Кәңәш-төңәш итер мәл...

Тотош уҡырға 1 779