Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Юл – кешенең холҡон күрһәткән көҙгө

Динебеҙҙәге “Һаҡланғанды һаҡлармын” тигән аҡыл ниңә онотола?

Борон әҙәм балаһы бер урындан икенсеһенә күсеп йөрөү, йөк ташыу өсөн ат, дөйә һәм башҡа хайуандарҙы файҙаланған. “Ҡөрьән Кәрим”дә шулай тиелә: “Мин һеҙгә менеп йөрөү өсөн хай-уандар яралттым”. Ләкин заман уҙа бара, ғилем алға китеү арҡаһында был сараға ихтыяж кәмегән, урынына техника барлыҡҡа килгән.

Мәғлүм ки, Ҡөрьәндәге “Тимер” сүрә­һендә: “Беҙ тимерҙе күктән төшөрҙөк, унда шул тиклем көс, ҡеүәт һәм әҙәм балаһы өсөн ҙур файҙа бар”, – тиелә. Хәҙер тимер һәр ерҙә тиерлек ҡулла­ныла, унан эшләнгән техника көндән-көн камиллаша. “Үҙегеҙ менеп йөрөгән ҡулайламаларҙы төҙөк хәлдә тотоғоҙ, ислах ҡылып файҙаланығыҙ”, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мөбәрәк хәҙисендә. Техника төҙөк булһа, кеше юлланған еренә барып етә, хәүеф-хәтәргә тарымай. Шул уҡ ваҡытта, әлбиттә ки, водителдең яуап­лы булыуы мөһим. Белеүебеҙсә, был йәһәттән бөгөн дәүләт етәкселәре тарафынан ҙур эш башҡарыла: автомо­билдәрҙең һәм башҡа төрлө техника­ның техник торошо тикшерелә, водител­дәргә талаптар арта. Бәләкәй генә хата­ның йәки иғтибарһыҙлыҡтың да ҙур һәләкәткә килтереү ихтималлығы барыбыҙға ла мәғлүм.

Әммә бәғзе шоферҙарҙың юл ҡағиҙә­ләрен һаҡламауын ишетеп-күреп тора­быҙ. Йәмәғәт транспортын йөрөтөүсе­ләргә генә түгел, шәхси водителдәргә лә ҡағыла был. Хәҙер һәр кемдең тиерлек техника һатып алырға мөмкин­леге бар. Һөҙөмтәлә урамдарҙа машина бихисап, шуға тығындар барлыҡҡа килә. Бындай осраҡта һәр кем үҙенең генә түгел, башҡаларҙың да именлеген уйлап, юл ҡағиҙәләренә ныҡлы иғтибар бирергә, яуаплы, түҙемле булырға тейеш. Динебеҙ тап шуға – сабырлыҡҡа, яҡын­дарыңды, эргә-тирәңдәгеләрҙе хәстәрләргә ҡуша. Шул уҡ ваҡытта техниканы дөрөҫ һәм һаҡсыл файҙа­ланыр­ға, еренә еткереп ҡарарға тейешбеҙ.

Ә юл ҡағиҙәләренә яңылары өҫтәлә, үҙгәрештәр индерелә, сөнки хәрәкәт көндән-көн ҡатмарлаша, юл тығыҙлана. Ғилемде бишектән алып гүргә кергәнсе өйрән тигәндәй, яңы ҡанундарҙы даими үҙләштереп барһаҡ, ғәмәлдә теүәл үтәһәк, сәфәрҙәребеҙ хәйерле булыр, иншаллаһ. Кире осраҡта иһә фажиғәләр артҡандан-артасаҡ.

Юлда йәйәүлеләр, пассажирҙар һәм водителдәр араһында хөрмәт булырға тейеш. Эскән килеш йәмәғәт урын­дарын­да йөрөү, рулгә ултырыу сәбәпле лә әллә күпме ғүмер ҡыйылғанын әҙәм балалары хәтеренән сығармаҫҡа бурыслы. Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мөбәрәк хәҙисендә: “Мосолман башҡаларға теле менән дә, башҡа төрлө йәһәттән дә зарар килтерергә тейеш түгел”, – тигән икән, был аҡылды юлда ла онотмаҫҡа тейешбеҙ.

Юл – үҙе тормош. Унда кешенең хол­ҡо, тәрбиә кимәле асыҡтан-асыҡ са­ғыла. Тапап үтеп, алға сығырға аш­ҡын­ғандар ҙа, уртаса тиҙлектә елгәндәр ҙә, ҡыймай ғына ситтә барғандар ҙа, һәл­кәүҙәр ҙә, битарафтар ҙа, тәкәб­бер­ҙәр ҙә бихисап. Ә юл өсөн барыһы ла бер – һис кем өҫтөн түгел. Фәҡәт ҡа­ғи­ҙәләрҙе теүәл үтәү, бер-береңә ҡарата иғтибарлы, ихтирамлы булыу зарур.

“Һаҡланғанды һаҡлармын”, тиелә динебеҙҙә. Водителдәр үҙенең генә түгел, автомобилдәге яҡындарының, эргә-тирәһендәге халыҡтың именлеген ҡайғыртырға тейешлеген бер ҡасан да онотмаҫҡа тейеш. Рулгә ултырған икән, ул һәр кемдең ғүмере, яҙмышы өсөн яуаплы. “Ирҙе һынағың килһә, юлға сыҡ”, тип юҡҡа ғына әйтмәгән халҡыбыҙ. Үҙенә ҡарата ышанысты юғалтмаһын ине “тимер ат”лылар.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Донъя именлеге ниҙән башлана?

Донъя именлеге ниҙән башлана? 29.03.2019 // Иман

Бер хикмәттә, ололарҙың ғүмерен иғтибар, уларҙың кәңәштәрен тыңлай белеү оҙонайта, тиелгән. Бөгөнгө...

Тотош уҡырға 1 466

Юлға фатиха бирер

Юлға фатиха бирер 29.03.2019 // Иман

Мәсетле районының имам-мөхтәсибе Азамат Вәлиев битараф булмаған замандаштарыбыҙҙан изге эштә ярҙам...

Тотош уҡырға 1 381

Апрелдең изге кистәре

Апрелдең изге кистәре 29.03.2019 // Иман

Быйылғы апрель мосолман календары буйынса рәжәб һәм шәғбанға тура килә. Ә был айҙар, мәғлүм ки, иң...

Тотош уҡырға 1 472

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк...

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк... 01.03.2019 // Иман

Яҙ башында дәүләт тарафынан ҡабул ителгән иң матур байрамдарҙың береһе – 8 Март. Йәшәйештең нигеҙе,...

Тотош уҡырға 1 274

Ниндәй бүләк бирергә?

Ниндәй бүләк бирергә? 01.03.2019 // Иман

Ир-ат ҡатын-ҡыҙҙы байрамда матур бүләктәр менән һөйөндөрөргә тырыша. Исламда быға ниндәй ҡараш?...

Тотош уҡырға 1 892

Рәжәбтә ни сәсһәң,  Рамаҙанда шуны урырһың

Рәжәбтә ни сәсһәң, Рамаҙанда шуны урырһың 01.03.2019 // Иман

Мосолман календары буйынса 1440 йылдың яртыһы ла үтеп бара. Йома, 8 март, етенсе ай рәжәбтең...

Тотош уҡырға 1 473

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын 08.02.2019 // Иман

Тупһа – йорттоң көҙгөһө. Ошоға бәйле хикмәтте иҫкә төшөрәйек....

Тотош уҡырға 1 568

Көнсөллөк нимәгә килтерә?

Көнсөллөк нимәгә килтерә? 08.02.2019 // Иман

Һәр әҙәм балаһы донъяла үҙенең көсө еткәнде эшләй. Ә инде төрлө ихтыяждарҙы ҡәнәғәтләндереү – Аллаһ...

Тотош уҡырға 1 720

Ҡөрьән – оло фән

Ҡөрьән – оло фән 08.02.2019 // Иман

Бөгөн – Рәсәй фәне көнө. Ошо уңайҙан мосолман донъяһында ғилемдең тотҡан урыны хаҡында иҫкә алып...

Тотош уҡырға 1 369

Матур кейенһен, биҙәнһен...

Матур кейенһен, биҙәнһен... 08.02.2019 // Иман

Әл-хәмдү лил-ләһ, мосолман ҡатын-ҡыҙы кейеме йылдан-йыл күркәмләнә, зауыҡлыраҡ, сағыуыраҡ була...

Тотош уҡырға 1 326

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай 08.02.2019 // Иман

Үҙ көстәре менән ике ҡатлы ҙур йорт һалып, уңайлы шарттарҙа алты бала тәрбиәләгән, дини ҡанундарҙы...

Тотош уҡырға 1 333

Иргә ниҙәр тыйыла?

Иргә ниҙәр тыйыла? 01.02.2019 // Иман

Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мосолман ирҙәрҙе алтын-көмөш менән мауығып китеүҙән тыйған....

Тотош уҡырға 1 598