Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ер еләге ултыртырға ваҡыт
Беҙҙең климат шарттарында ер еләгенең вегетация осоро ҡар иреп бөткәс тә башлана. Май аҙаҡтарында сәскә ата, мыйыҡ ебәрә башлай; июнь ахырында еләк өлгөрә. Август аҙағында мыйыҡтар күпләп үҫә, ергә тамыр ебәреп, тупраҡтан дымды, туҡлыҡлы матдәләрҙе күпләп һура, киләһе йыл уңышына зыян килтерә. Шуға күрә мыйыҡтарҙы даими ҡырҡып торорға кәрәк.
Ер еләге бүтән емеш-еләк кеүек көҙ япраҡ ҡоймай, йәшел килеш ҡар аҫтына инә.
Үҫентеләрен үрсетеүгә тәме, эрелеге, уңдырышлылығы менән айырылып торған сорттар һайлап алына. Улар ашланған ергә 30–40 сантиметр аралыҡта ултыртыла. Ултыртыуға тамырҙарының оҙонлоғо 5 сантиметр булған, өс-дүрт япраҡлы мыйыҡтар иң яҡшыһы һанала. Улар һәйбәт ашланған, еңелсә дымлы тупраҡлы ерҙә тамыр йәйеп тиҙ үҫеп китә һәм мыйыҡ ебәрә башлай. Тәүге йылды мыйыҡтан барлыҡҡа килгән үҫентеләр ултыртыуға яраҡлы булмай. Плантацияһын даими туҡландырып, һыу һибеп торорға кәрәк. Уны нормаль дымлылыҡта тотоу айырыуса мөһим. Мыйыҡтар ергә йәбешеп тамыр ебәрһен өсөн йомшартып торорға кәрәк. Икенсе йылында юғары сифатлы үҫентеләр өлгөрөп етә. Тамырының оҙонлоғо 5–6 сантиметр булған өс-дүрт япраҡлы үҫентеләр алынып тәғәйенләнгән ергә ултыртыла. Ерҙең һәр квадрат метрына 2 килограмм органик ашлама, 80 грамм комплекслы минераль ашлама индереп, тәрән итеп ҡаҙыла, ер өҫтөн тигеҙләйҙәр.
Тәжрибәләрҙән күренеүенсә, еләкте тәрән оя йәки бураҙна яһап ултыртыу иң яҡшы ысул һанала. Уның өҫтөнлөгө шунда: йыл һайын еләктең үҙәк тамыры өҫкә сығыусан, тәрән ояларҙа иһә өҫкә сыҡҡан тамыр күмелә. Икенсенән, ояларҙа дым оҙаҡ һаҡлана. Өсөнсөнән, ҡар яуыу менән уларға ҡар тула һәм көҙгө һалҡындарҙа үҫентене туңыуҙан һаҡлай.
Ултыртыр алдынан мул итеп һыу һибелә, шунан тамырҙарын тирә-яҡҡа йәйеп, үҫентеләр ултыртыла (үҙәген тупраҡ менән ҡапларға ярамай).
Һуңғы йылдарҙа һәүәҫкәр баҡсасылар еләкте түтәл өҫтөнә ҡара толь йәйеп ултыртыу ысулын файҙалана башланы. Түтәл өҫтөнә ябылған толдәргә 30–40 сантиметр аралыҡта тишек яһап ултыртҡанда, дым яҡшы һаҡлана, мыйыҡтар ергә йәбешеп тамыр йәймәй, толь өҫтөнә тарала, уларҙы ҡырҡып алыуы ла еңел була.
Ҡайһы бер баҡсасылар еләк түтәлдәре өҫтөнә 45–50 сантиметр бейеклектә каркастар эшләп, ҡар иреп бөтөр алдынан пленка ябып ҡуя. Һөҙөмтәлә ҡар тиҙ иреп бөтә, пленка аҫтында еләк 10–15 көнгә иртәрәк өлгөрә.
С. ХАЖИЕВтың “Баҡсасы белешмәһе” китабынан.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Еләкселәр, емештәрегеҙҙе ошонда алып барып һатығыҙ!
Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә?

Июлдә баҡса еләген нисек тәрбиәләргә? 26.06.2025 // Баҡса

Уны уҡландырыу, күсереп ултыртыу, мыйыҡтарын ҡырҡыу, ҡоротҡостарға, сирҙәргә ҡаршы көрәшеү һ.б....

Тотош уҡырға 17

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ!

Ҡыярҙарығыҙ уңдымы? Әйҙә, тиҙ генә тоҙлап алайыҡ! 24.06.2025 // Баҡса

Һеҙҙең иғтибарға еңел һәм тиҙ тоҙлана торған ҡыяр рецебы тәҡдим итәбеҙ...

Тотош уҡырға 22

Тәме - туңдырма кеүек

Тәме - туңдырма кеүек 18.06.2025 // Баҡса

Баҡса еләгенән ҡышҡылыҡҡа тәмлекәс әҙерләп ҡуйығыҙ....

Тотош уҡырға 31

Баҡса еләгенән мохито

Баҡса еләгенән мохито 17.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Ҡышҡылыҡҡа ныҡ тәмле!...

Тотош уҡырға 33

Баҡса еләге ҡайнатмаһы

Баҡса еләге ҡайнатмаһы 16.06.2025 // Баҡса

Баймаҡ районынан аш-һыу оҫтаһы, уңған хужабикә Гөлгөнә Байегетова:"Әйткәндәй, үткән йыл әҙерләгән...

Тотош уҡырға 32

Яран гөлө гөрләп сәскә атасаҡ!

Яран гөлө гөрләп сәскә атасаҡ! 15.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Бик файҙалы ашлама рецепты менән уртаҡлашабыҙ....

Тотош уҡырға 37

Турғай еләге бешкән

Турғай еләге бешкән 13.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Иң беренселәрҙән булып турғай еләге өлгөрә. Әйткәндәй, һеҙҙең яҡта уны нисек атайҙар?...

Тотош уҡырға 34

Был ҡыяр кетерҙәп кенә торасаҡ

Был ҡыяр кетерҙәп кенә торасаҡ 13.06.2025 // Баҡса

Кемгәлер уксус йә шәкәр ярамай. Ә бындай ҡыярҙы һәр кем ашай аласаҡ....

Тотош уҡырға 30

Тиҙ тоҙлана торған ҡыяр

Тиҙ тоҙлана торған ҡыяр 12.06.2025 // Баҡса

[thumb][/thumb]Уңған хужабикәләр яңы ҡыяр ашап ҡына түгел, уны тоҙлап та өлгөрҙөләр...

Тотош уҡырға 28

Шәкәрһеҙ баҡса еләге ҡайнатмаһы

Шәкәрһеҙ баҡса еләге ҡайнатмаһы 11.06.2025 // Баҡса

Ул фигураһын һаҡлағандарға, диабет менән сирлеләргә бик шәп. Ә тәме-е-е!!!...

Тотош уҡырға 33

Помидорҙар кесерткән һыуы ярата

Помидорҙар кесерткән һыуы ярата 07.06.2025 // Баҡса

Был ашламаларҙы ҡулланып, уңышты бер нисә тапҡырға арттырырға мөмкин. ...

Тотош уҡырға 65