Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һарымһаҡ ултыртабыҙ
Һарымһаҡ ултыртабыҙ Түтәл әҙерләү
Һарымһаҡ нейтраль балсыҡ­лы тупраҡты үҙ итә, әлегә тиклем кәбеҫтә, ҡабаҡ, ҡуҙаҡлы культуралар һәм тәмләткес үләндәр үҫкән түтәлдәрҙә уңа. Әйткәндәй, һуған һәм һарым­һаҡта шул уҡ участкаға өс-дүрт йылдан ғына ултыртырға мөм­кин.
Түтәлде ҡоро, ҡояшлы урын­ға яһау шарт. Уны августа, йәғни ужым һарымһағын сәскәнгә тиклем 1-1,5 ай алдан әҙерләй башлайҙар. Балсыҡһыл тупраҡ­лы 1 квадрат метр ергә се­рет­мә йәки тиреҫ, 1-әр аш ҡалағы нитрофоска һәм суперфосфат, 1 стакан тарттырылған эзбиз йәки доломит оно һалалар. Балсыҡлы туп­раҡты өҫтәүенә торф менән дә ашлайҙар. Торфҡа бай түтәлдәргә иһә, киреһенсә, бал­сыҡлы тупраҡ өҫтәйҙәр. Ҡомло тупраҡҡа 1-әр биҙрә балсыҡ һәм торф һалырға кәңәш ителә.
Ерҙе 20 сантиметр самаһы тәрәнлектә ҡа­ҙып, түтәл яһай­ҙар, тупраҡты еңелсә ҡат­ҡыл­лайҙар һәм 10 литр һыуға 40 грамм иҫәбенән баҡыр купоросы иретмәһе менән эшкәр­тәләр. Әлеге иретмә 100 квадрат метрлыҡ түтәлгә етә, йәғни 1 квадрат метр ергә 1 литр ирет­мә тура килә. Башта түтәл­де пленка менән ҡаплайҙар.

Сәсеү ваҡыты
Ужым һарымһағын сәсеү ваҡытын дөрөҫ күҙаллау шарт. Ғәҙәттә уны һалҡындар баш­ланғанса 35-45 көн алдан ултырталар. Ошо ваҡыт эсендә бүлкәттәр тамыр ебәрергә, әммә шытып сыҡмаҫҡа тейеш. Төньяҡ райондарҙа һарымһаҡты ғәҙәттә 20 сентябрҙән 10 октябргә тиклем, ә көньяҡта 10 октябрҙән сәсәләр. Иртә ултыртылған һарымһаҡтың шытыуы, һуңға ҡалғанының туңыуы бар.
Сәсеүгә әҙерләү
Мул уңыш алыу өсөн сифатлы орлоҡ әҙер­ләү фарыз. Көҙ яңы йыйылған һарымһаҡ бүлкәттәрен ултырталар. Кип­терелгән сирһеҙ һарымһаҡ бүл­кәттәрен айырып, 1-2 минут самаһы тоҙло һыуҙа (5 литр һыуға – 3 аш ҡалағы тоҙ) йыуалар, артабан баҡыр купоросында (10 литр һыуға – 1 аш ҡалағы купорос) 1 минут тоталар. Эшкәртелгән бүлкәттәрҙе шунда уҡ түтәлгә ултырталар.

Сәсеү схемаһы
Түтәлдә иң элек 20-25 сантиметр арауыҡта 6-8 сантиметр тәрәнлегендә бураҙналар һы­ҙып сығалар. Бүлкәттәрҙе бер-береһенән 7-8 сантиметр ара­уығында, түтәл өҫтөнә тиклем 4-5 сантиметр ҡалырлыҡ итеп вертикаль ултырталар. Ике-өс аҙна үтеүгә түтәл өҫтөнә тиреҫ йәки торф һалалар.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!)

Һалҡын аджика рецепты (бешермәйбеҙ!) 25.08.2025 // Баҡса

Инде өсөнсө йыл әҙерләйем һәм һәр ваҡыт аҙ. Беренсе йылын 10 килограмдан эшләгәйнем. Етмәне. Былтыр...

Тотош уҡырға 0

Һуғанды нисек һаҡларға?

Һуғанды нисек һаҡларға? 24.08.2025 // Баҡса

Рузалия апай һыналған алымы менән уртаҡлашты.  ...

Тотош уҡырға 13

Аджика эшләнегеҙме әле?

Аджика эшләнегеҙме әле? 23.08.2025 // Баҡса

Дилбәр Хәмитованан еңел, ябай, тиҙ һәм иң мөһиме тәмле рецепт тәҡдим итәбеҙ....

Тотош уҡырға 20

Үҙ ихатаңда үҫкән үлән шифалы

Үҙ ихатаңда үҫкән үлән шифалы 22.08.2025 // Баҡса

"Бына бер нисә йыл элек беҙҙең участокка ла мокрица (звездчатка) эйәләште бит. Электән яратмай инем...

Тотош уҡырға 21

Ә һеҙ ҡаҡты нисек эшләйһегеҙ?

Ә һеҙ ҡаҡты нисек эшләйһегеҙ? 22.08.2025 // Баҡса

Баҡса еләктәрегеҙ икенсегә бештеме? Алма, грушаларығыҙҙы ҡайҙа итергә белмәйһегеҙме? Улайһа, ҡаҡ...

Тотош уҡырға 19

Помидор киптереп ҡарағыҙ!

Помидор киптереп ҡарағыҙ! 22.08.2025 // Баҡса

Уңған хужабикәләр үҙҙәре үҫтергән йәшелсәләрҙән ҡышҡылыҡҡа нимәләр генә әҙерләмәй?! Хатта помидорҙы...

Тотош уҡырға 21

Һуған икенсе йәйгә тиклем серемәйәсәк

Һуған икенсе йәйгә тиклем серемәйәсәк 22.08.2025 // Баҡса

Ҡышын өйҙә һуғанды нисек һаҡларға?...

Тотош уҡырға 23

Неля ханым йортонда хатта лимон үҫтерә

Неля ханым йортонда хатта лимон үҫтерә 19.08.2025 // Баҡса

Ҙур хужалыҡты етәкләгән ҡатын барыһына өлгөрә.    ...

Тотош уҡырға 34

Был йәшелсә һәм емеш-еләкте туңдырырға ярамай

Был йәшелсә һәм емеш-еләкте туңдырырға ярамай 18.08.2025 // Баҡса

Бөтә нәмәне лә туңдырғысҡа ташлап, ҡышын ашағы килә лә бит. Тик, булмай! ...

Тотош уҡырға 74

Ныҡ тәмле!

Ныҡ тәмле! 16.08.2025 // Баҡса

Грушалар уңды быйыл. Унан лимон сиробындағы грушалар әҙерләйек....

Тотош уҡырға 37

Ташҡабаҡтан - кәтлиттәр

Ташҡабаҡтан - кәтлиттәр 16.08.2025 // Баҡса

Ташҡабаҡ йәш булырға тейеш. Уларҙы таҙартып эре ҡырғыстан сығарабыҙ. Уға шулай уҡ ҡырғыстан...

Тотош уҡырға 55

Еләк ваҡыты бер генә, үтә ул мәл тиҙ генә...

Еләк ваҡыты бер генә, үтә ул мәл тиҙ генә... 14.08.2025 // Баҡса

Шатланырға ла өлгөрмәнек, күршенең кәзәләре инеп, түтәлдәрҙе эшлектән сығарған. Ул ғына етмәгәйне,...

Тотош уҡырға 53