Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Власть Төп Законға ярашлы эшләргә тейеш
Ун һигеҙ йыл элек 12 декабрҙә Рәсәйҙең яңы Төп Законы ҡабул ителде
Конституция ябай булмаған сәйәси шарттарҙа эшләнде. Был хәл ил өсөн ошо мөһим документтың йөкмәткеһендә сағылмай ҡалманы. РСФСР халыҡ депутаттарының I съезы 1990 йылда Рәсәйҙең яңы Конституцияһы проектын эшләү бурысын ҡуйҙы. 1991 йылдың октябрендә Президент Борис Ельцин тәүге проектты Рәсәй халыҡ депутаттарының V съезында тикшереүгә сығарҙы. Әммә документ ҡабул ителмәне. 1992 йылдың апрелендә уҙғарылған VI съезда ла проект кире ҡағылды, уның тексына Рәсәй Федератив дәүләте төҙөлөшөнөң төп принциптарын билдәләгән Федератив договорҙы индерергә тәҡдим ителде. Әммә республика вәкилдәре әйткән иҫкәрмәләрҙең береһе лә проектта иҫәпкә алынманы.
1993 йылдың 25 апрелендә үткәрелгән Бөтә Рәсәй референдумы ошо мәсьәләләрҙе күтәрҙе. Әммә ул да илдәге конституцион көрсөктө еңеп сығыуға булышлыҡ итмәне. Хәлдән сығыу юлын эҙләп, Президент Төп Закондың альтернатив проектын тәҡдим итте. Оппозиция уны “монархия” һәм “авторитар” Конституция тип атаны. 1993 йылдың йәйендә Конституция кәңәшмәһе саҡырылды. Ул проектҡа ҡайһы бер тәҡдимдәрен индерҙе, билдәле бер килешеүҙәргә өлгәште. Әммә илдең Юғары Советы был документты хуплауҙан баш тартты. Ҡаршылыҡ һөҙөмтәһендә киҫкен сәйәси көрсөк тыуҙы. Халыҡ депутаттары съезы таратылды. Конституцияның тулы проекты 1993 йылдың 12 декабрендә уҙғарылған Бөтә Рәсәй референдумында ҡабул ителде.
Яңы Конституция юғары дәүләт власы органдары структураһын ярайһы уҡ үҙгәртте. Унда власты айырыу принциптары нығытылды. Төп Закон Рәсәй Президентын дәүләт башлығы тип иғлан итә һәм уға Конституцияны, кешенең һәм граждандың хоҡуҡтарын һәм азатлыҡтарын яҡлау, Рәсәй Федерацияһының суверенитетын, бойондороҡһоҙлоғон, дәүләттең бөтөнлөгөн һаҡлау, дәүләт власы органдарының эшмәкәрлеген һәм үҙ-ара бәйләнешен тәьмин итеү бурысын йөкмәтә. Конституцияға ярашлы кешенең хоҡуҡтары һәм азатлыҡтары иң юғары ҡиммәт булып тора, һәм дәүләт уны яҡларға бурыслы. Рәсәйҙең ғәмәлдәге Конституцияһы башҡаларынан айырмалы идеологик һәм сәйәси күп төрлөлөктө, шәхси милекте таный.
Төп документ Рәсәй дәүләтенең федератив ҡоролошон нығытты. Уның тәүге статьяһы Рәсәйҙе демократик федератив хоҡуҡи дәүләт тип иғлан итә. 11-се статьяһында, Рәсәй Федерацияһы һәм уның субъекттарының власть органдары араһындағы хакимиәт даирәһен һәм вәкәләттәрҙе айырыу Конституция, Федератив һәм башҡа договорҙар менән тормошҡа ашырыла, тип билдәләнә.
Конституцияның төп тәғәйенләнеше шунда: ул дәүләт тормошоноң төп ҡағиҙәләрен билдәләргә тейеш. Әммә гарантиялар биреү генә аҙ. Власть үҙенең сәйәсәтен һәм эшмәкәрлеген Төп Закон менән яраштырып, йәмғиәт алдындағы яуаплылығын даими тойорға бурыслы.
Л. ДӘҮЛИЕВА.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте

Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте 29.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Көйөргәҙе район Советы депутаттары хакимиәт башлығы Әхәт Ҡотләхмәтовтың отставкаһын ҡабул...

Тотош уҡырға 1 424

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ 29.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан парламенты депутаттары социаль туҡланыу, айырыуса мәктәптәрҙә, балалар баҡсаларында...

Тотош уҡырға 1 385

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй?

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй? 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт-хоҡуҡ идаралығы начальнигы итеп Азат Ғәлин...

Тотош уҡырға 1 480

Идаралыҡта – яңы етәксе

Идаралыҡта – яңы етәксе 28.03.2019 // Сәйәсәт

Искәндәр Әхмәтвәлиев Башҡортостан Башлығының Муниципаль берәмектәр менән эш итеү идаралығы...

Тотош уҡырға 1 517

Яңы вәкил тәғәйенләнде

Яңы вәкил тәғәйенләнде 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайҙағы тулы хоҡуҡлы вәкиле итеп...

Тотош уҡырға 1 419

Хәйҙәр Вәлиев китте

Хәйҙәр Вәлиев китте 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостандың Үҙәк һайлау комиссияһы рәйесе Хәйҙәр Вәлиев ваҡытынан алда вазифаһын бушатты....

Тотош уҡырға 1 529

Килешеү төҙөлдө

Килешеү төҙөлдө 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бешкәктә Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте менән Ҡырғыҙ Республикаһы Хөкүмәте араһында...

Тотош уҡырға 1 381

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр?

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостанда “Берҙәм Рәсәй” партияһынан республика Башлығы вазифаһына кандидатуралар тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 401

Йөҙ меңенсе кем?

Йөҙ меңенсе кем? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Учалы ҡалаһы “Таусы” хоккей клубының спорт директоры Айрат Нурғәлиевкә “Берҙәм Рәсәй”ҙең...

Тотош уҡырға 1 457

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне 25.03.2019 // Сәйәсәт

Республикабыҙҙың 100 йыллыҡ юбилейы айҡанлы Башҡортостанда байрам саралары дауам итә....

Тотош уҡырға 1 379

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә 25.03.2019 // Сәйәсәт

27 мартта “Берҙәм Рәсәй” партияһы Башҡортостан Республикаһы Башлығы вазифаһына кандидатура тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 249

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән 23.03.2019 // Сәйәсәт

Байрам уңайынан тантаналы йыйылыштағы сығышында Башҡортостан етәксеһе Радий Хәбиров бер быуатлыҡ...

Тотош уҡырға 1 373