Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Бәләкәй, әммә зыяны ҙур
Бәләкәй, әммә зыяны ҙурБик тә хәүефле был сир тураһында күптәрҙең белмәүе ихтимал. Описторхоз — паразит сир. 6–13 мм оҙонлоғондағы бәләкәй генә селәүсендәр кеше организмындағы органик матдәләр иҫәбенә йәшәй. Описторхоз ҡарышлауығы менән зарарланған карп төркөмөнә ҡараған балыҡ ризыҡтарын ашағанда кешенең дә, бесәй, эт, төлкө һәм башҡа хайуандарҙың да сирләүе бар.

Ошо ваҡ ҡына ҡарышлауыҡтар бөйән эсәге һәм үт ҡыуығы аша бауырҙың үт юлдарына эләгә. Йыш ҡына улар ҡалҡан аҫты биҙендә һәм үт ҡыуығында ла осрай. Организмға эләккәндән һуң өс-дүрт аҙна эсендә гельминттар үҫеп етеп, йомортҡа һала башлай. Айырым паразиттың күпме ғүмер йәшәүе билдәле түгел.
Селәүсен менән зарарланған кешенең сәләмәтлеге күҙгә күренеп ҡаҡшай: бауыр, ашҡаҙан аҫты биҙе сирҙәре ҡалҡа, анемия күҙәтелә, аллергия йонсота. Гепатиттың, үт юлдарында таштарҙың барлыҡҡа килеүе ихтимал. Ҡарышлауыҡ менән зарарланған кешеләр ҡурылдай быумаһы (тын ҡыҫылыу өйәнәге), шәкәр диабеты сирҙәрен ауыр үткәрә. Описторхоз менән бауыр шеше араһындағы бәйләнеш тә билдәле.
Был хәүефле сирҙе асыҡлауы ауыр, сөнки уға ғына хас айырым билдәләр юҡ. Диагнозды дөрөҫ ҡуйыу өсөн паразитологик тикшереү үткәрелә. Тәүге стадияла ҡанды тикшереүҙең серологик алымдары ҡулланыла. Паразиттар бик оҙаҡ йәшәй, белгестәр әйтеүенсә, 20 йылға ҡәҙәр кеше организмында оялап, һаулыҡҡа төҙәтеп бөтмәҫлек зыян килтереүе ихтимал.
Сирҙе иҫкәртеү саралары ябай:
— сей балыҡ ашамағыҙ, уны эшкәртеү ҡағиҙәләрен теүәл үтәгеҙ;
— балыҡты яҡшы ҡыҙҙырылған табала, ҡайнап торған майҙа 20 минут самаһы бешерегеҙ;
— йылымса тоҙлоҡҡа һалып, 15 градустан да түбән булмаған температуралы урында ике аҙна буйы тоҙларға кәрәк (1 кг балыҡҡа 270–290 г тоҙ алына);
— ыҫлау өсөн кәм тигәндә өс аҙна ваҡыт талап ителә. Тәүҙә балыҡ ауырлығына 12–14 процент тоҙ иҫәбенән ике-өс көн буйы тоҙлана;
— балыҡты 40 градусҡа тиклем туңдырғанда ҡарышлауыҡтар һәләк була.
Ҡыҫҡаһы, сирҙән һаҡланыу өсөн бешерелгән һәм зарарһыҙландырылған балыҡты ашағыҙ, аш-һыу әҙерләгәндә ҡулланылған кәрәк-яраҡты һәм ҡулығыҙҙы яҡшылап йыуығыҙ.

* * *
Һуңғы 15 йылда описторхоздың таралыу даирәһе киңәйҙе. Рәсәйҙең 26 төбәгендә, шул иҫәптән Алтай, Пермь, Красноярск крайҙарында, Ханты-Манси, Ямал-Ненец автономиялы округтарында, Башҡортостан һәм Татарстан республикаларында, Ырымбур, Һамар, Силәбе өлкәләрендә описторхоз сығанаҡтары өсөн уңайлы шарттар барлыҡҡа килгән. Был биләмәләрҙә балыҡтарҙың, йорт хайуандарының һәм ҡайһы бер ҡырағай йәнлектәрҙең йоғошло сирҙе эләктереүе билдәле.
Йыл һайын Рәсәйҙә описторхозды йоҡтороуҙың 40 меңгә яҡын осрағы асыҡлана. Ә ысынбарлыҡта ауырыуҙарҙың теүәл һаны рәсми статистиканан күпкә юғары. 2011 йылда илдең 63 төбәгендә сирҙең 31 567 осрағы теркәлде. Күпселеге — ҡала кешеләре (75 %). 1972 йылда сирҙең сағыштырма ҙурлығы ни бары 3,84 % тәшкил иткән булһа, 2011 йылда ул 40,39 %-ҡа етте.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостан күгендә БПЛА күргәндәр

Башҡортостан күгендә БПЛА күргәндәр 04.07.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн Краснокама районы күгендә БПЛА осоп йөрөгән....

Тотош уҡырға 19

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы көслө ел һәм йәшен тураһында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы көслө ел һәм йәшен тураһында иҫкәртте 04.07.2025 // Йәмғиәт

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы көслө ел һәм йәшен тураһында иҫкәртте...

Тотош уҡырға 16

Яҡташыбыҙ 72,2 миллион һум отҡан

Яҡташыбыҙ 72,2 миллион һум отҡан 04.07.2025 // Йәмғиәт

Уға лотереяла уңыш йылмайған....

Тотош уҡырға 20

Өфөлә Радий Хәбиров Антон Котяков менән эшлекле осрашыу үткәрҙе

Өфөлә Радий Хәбиров Антон Котяков менән эшлекле осрашыу үткәрҙе 04.07.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Радий Хәбиров Антон Котяков менән эшлекле осрашыу үткәрҙе...

Тотош уҡырға 21

Башҡортостанда мәғариф өлкәһендә түләүле хеҙмәттәр буйынса ҡыҙыу бәйләнеш асыла
Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы ҡойма ямғыр һәм йәшен хаҡында иҫкәртте
Башҡортостанда республика дауаханаларының баш табиптары менән телекүперҙәр асыла

Башҡортостанда республика дауаханаларының баш табиптары менән телекүперҙәр асыла 03.07.2025 // Йәмғиәт

Ике аҙна һайын медицина округтарының үҙәк дауаханалары һәм республика дауаханалары табиптары тура...

Тотош уҡырға 29

Өфөлә түләүле парковкалар буйынса кол-үҙәккә көнөнә 100-гә яҡын шылтыратыу ҡабул ителә
Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла

Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәләүез районында йәш табиптарға торлаҡты ҡуртымға алыу хаҡы ай һайын 10 мең һум күләмендә...

Тотош уҡырға 24

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне 02.07.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан бер ҡасан да ошондай күп талантлы, сағыу йәш ғалимдарҙы ҡабул иткәне юҡ ине,...

Тотош уҡырға 56

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан 02.07.2025 // Йәмғиәт

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан...

Тотош уҡырға 27

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола...

Тотош уҡырға 28