Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ҡуяндан да шәберәк алға барырбыҙ
Милли буржуазия ул, минеңсә, үҙе генә түгел, халҡы, милләте өсөн дә капитал туплаған ҡатлам. Ул халҡын, уның мәнфәғәтен хәстәрләргә, йәғни йәш быуынды үҫтерергә, уҡытырға, уларҙы бөтә донъяға билдәле шәхес итеп тәрбиәләү өсөн аҡсаһын һалырға тейеш. Шунһыҙ халыҡтың, милләттең киләсәге юҡ.

Капиталдың милләте булмаһа ла, эшҡыуарҙың, милли буржуазияның мил­ләте бар. Тәбиғи, әгәр ул үҙ халҡының ысын пат­риоты икән, халҡы тураһында хәстәрлек күрергә бурыслы.
Әгәр беҙ милли буржуазияны мәктәп эскәмйәһенән тәрбиәләмәһәк, үҫтермәһәк, милләт тарих төпкөлөндә ятып ҡаласаҡ. Үҙебеҙҙең уҡыу йорттарында ғына белем биреп, үҙебеҙҙең мөхиттә генә тәрбиәләп, алдынғы ҡарашлы шәхестәр, исеме донъя­ға билдәле ғалимдар, артистар, спортсылар тәрбиәләп булмай. Уларҙы юғары квалификациялы белгестәре менән дан тотҡан Рәсәйҙең, сит илдәрҙең уҡыу йорттарына индерергә кәрәк. Беҙҙә, һис шикһеҙ, талантлы балалар күп, әммә белем алыу, үҫеү мөмкинлеге сикләнгән. Бына ошонда, йәғни талантлы балаларҙы уҡытыуҙа, шәхес итеп үҫтереүҙә милли буржуазия ярҙам итергә тейеш. Уларҙың ярҙамы, һалған капиталы илен, халҡын данлаған шәхестәр булып ҡайтасаҡ.
Беҙҙең халыҡтың бер насар һыҙаты бар: бер туҡтауһыҙ тарихыбыҙҙы барлап, йыр­ҙарыбыҙҙы, бейеүҙәребеҙҙе маҡтап, кисәге көн менән йәшәйбеҙ. “Беҙҙең башҡорт Парижға барып етте!” – тип күкрәк һуға­быҙ. Эйе, ризамын, улары ла бик кәрәк. Әммә, минеңсә, тарих менән артыҡ мауыҡ­маҫҡа, күберәк илебеҙҙең, халҡыбыҙҙың киләсә­ген хәстәрләргә ине. Башҡорт Па­риж­ға барып еткән – һүҙ юҡ. Әгәр бөгөн беҙҙең милләт вәкилдәре Парижда уҡып йөрөһә, тағы ла яҡшыраҡ булыр ине. Был тәңгәлдә йәһүд халҡын үрнәк итеп алырға була. Һуғышҡа тиклем, һуғыш йылдарында миллионлаған кеше­һен юғалтһа ла, улар тарихын барлап ҡалманы, үҙенең милли буржуа­зия­һын үҫтереп, илен нығытты, бөгөн донъяла лайыҡлы урын биләйҙәр. Шуға күрә беҙгә лә яңы типтағы быуын тәрбиәләү зарур, һәм был эш мәктәптән башланырға тейеш.
Тарих ҡабатлана, тиҙәр. Был да дөрөҫ. Ысынлап та, алдағы быуаттарҙа беҙҙең халыҡты алданылар: ХХ быуат башында Башҡортостанға үҙаллылыҡ биреп, артабан, милли интеллигенцияны, милли буржуазияны ҡырып, дәүләтселегебеҙҙе ав­то­но­мия­ға ҡалдырҙылар. Меңдәрсә ке­ше­беҙҙең ғүмерен биреп, ҡанын түгеп яулаған хо­ҡуҡтарыбыҙ ҡағыҙҙа ғына тороп ҡалды. Бынан халҡыбыҙ һығымта яһаманы, фәһем алманы. Был ғәйеп түгел, ә бәлә. Үҙгәртеп ҡороу йылдарында, әҙер булма­уыбыҙ сә­бәпле, тағы бер тапҡыр алданып, урманһыҙ, тәбиғи байлыҡтарһыҙ тороп ҡалдыҡ. Милкебеҙ олигархтар ҡу­лына күсте. Былар барыһы ла иҡтисад, фән өлкәһендә донъяға билдәле шәхес­тәр, милли буржуазия булмауы арҡаһында килеп сыҡты.
Эшҡыуарлыҡ милләттең ҡанында бу­лырға тейеш, тип әйтәләр. М. Хужиндың фекеренсә, башҡорттарҙа был юҡ, һәм ул миҫал итеп башҡа милләт халҡы араһынан күпме миллиардер сығыуы тураһында әйтә. Эйе, был тәңгәлдә беҙ күпкә артта ҡалдыҡ, исемлектә беҙҙең милләттән сыҡҡандар, ысынлап та, юҡ. Беҙҙең төп бәлә – эш­ҡыуарлыҡты күтәргәндәй лидер­ҙар элек тә булмаған, хәҙер ҙә юҡ. Шуға күрә өсөнсө тапҡыр алданмаҫ өсөн йүн­селлекте үҫте­рергә кәрәк. Үткән быуаттың 90-сы йылдарында ябай халыҡ эшҡыуар­ҙарҙы дошман күрҙе. Бөгөн ҡараш үҙгәрҙе: байҙарһыҙ илдең алға бара алмаясағын халыҡ аңлай. Иң мөһиме – бөгөн республика баҫма­ларын­да, шул иҫәптән “Баш­ҡортостан” гәзи­тендә, эшҡыуарлыҡ өл­кә­һенең йыш яҡтыртылыуы ҡыуандыра. Улар аша диалог, бәхәс, һис шикһеҙ, булырға тейеш.
М. Хужиндың “Гөбөргәйелдән ҡуяндай етеҙлек талап итеү — башҡа һыймаҫлыҡ хәл” тип фекер йөрөтөүе аптыратты ла, рәнйетте лә. Быны нисек аңларға? Үҙ халҡыңды шулай кәмһетергә ярамайҙыр бит. Уны гөбөргәйелгә тиңләү — бына был, ысынлап та, башҡа һыймаҫлыҡ хәл. Баш­ҡорт һәр саҡ уҡымышлы, алдынғы ҡараш­лы булған. Килер бер заман, ул ҡуяндан да шәберәк алға барыр.
Үҙенең мәҡәләһендә автор Бөйөк Ватан һуғышына бәйле миҫалдар килтерә. Йәғни беҙҙең һалдаттар, һуғыштан эсергә һәм тартырға өйрәнеп ҡайтып, был насар ғәҙәт­тәрҙең илдә киң таралыуына булышлыҡ итә. Дөрөҫ түгел. Азат итеүсе совет һал­даты Европа илдәренә килгәс, был илдәр­ҙәге халыҡтың нисек яҡшы, бай йәшәүен күрә, дошманды еңеп ҡайтҡас, үҙенең илендә лә шундай тормош буласағына инанып йәшәй. Европалағы кеүек тормош ҡорорға беҙҙең ил әҙер булмай, дәүләт халыҡты ундай тормош менән тәьмин итеүҙән ҡурҡа һәм еңеүсе һалдаттарҙы, араҡыға арзан хаҡ ҡуйып, махсус рәүештә эскелек һаҙлығына батыра. Эскән кеше, билдәле, яҡшы тормош тураһында хыялланмай һәм халыҡтың деградацияһы башлана.
Үҙенең мәҡәләһендә М. Хужин “Олатай-атайҙарыбыҙ – ҡанлы яуҙа, өләсәй-әсәйҙә­ребеҙ, эт күрмәгәнде күреп, тылда ғазап кисереп, капитализм тергеҙелмәһен өсөн ҡан ҡойған да баһа!” тип яҙа. Беҙҙең олатай-атайҙарыбыҙ, өләсәй-әсәйҙәребеҙ ка­пи­тализмға ҡаршы түгел, ә фашизмды донъя йөҙөнән юҡ итеү өсөн көрәшкән, киләсәктә мул тормошта йәшәү тураһында яҡты уйҙар менән йәшәгән.
Мул, етеш тормош байҙарһыҙ булмай. Ваҡытында, СССР мәлендә, беҙҙе тиңдәр араһында тиң булып йәшәргә саҡырҙы­лар. Һәм шулай булды ла. Бөгөн иһә кеҫәң­дә аҡсаң булһа ғына тиңдәр ара­һында тиң булып йәшәргә мөмкин. Бының өсөн, иманым камил, халыҡтың үҙенең байҙары, милли буржуазияһы булыуы мотлаҡ.









Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә

  1. салимжан
    салимжан от 17.04.2015, 13:02
    Маладис Дамир агай.

  2. Илдар
    Илдар от 17.04.2015, 15:30
    Дөрөҫ әйтәһең бит, Дамир ағай. Был һүҙҙәрең - “Капиталдың милләте булмаһа ла, буржуазияның милләте бар“- башҡорт мәҙәниәтенең тарихына инерлек афоризм булып тора.Хуплайым. Һеҙҙең һымаҡ фекерле эшҡыуарҙар күберәк булһын!

  3. Ишбулды Әбйәлилов
    Ишбулды Әбйәлилов от 25.04.2015, 21:13
    Мин үҙем 1990-сы йылдан бирле "Милли буржуазия кәрәк" тип лаф ороп арып бөттөм инде. Ысын, перспективалы буржуазия ҙур ҡала ерлегедә генә тыуа һәм йәшәй ала. Шуға ла йәштәрҙең ауылды ҡарттарға ғына ҡалдырып ҡалаға китеүенә шатланам.
    "Әгәр бөгөн беҙҙең милләт вәкилдәре Парижда уҡып йөрөһә, тағы ла яҡшыраҡ булыр ине" - Дамир, бик шәп девизға тиң торорлоҡ фекер был.

    "Башҡорттоң Парижды алыуы менән генә түгел, Париждарҙа уҡыуы менән ғорурланайыҡ!" - тип уҡытайыҡ балаларҙы!






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 009

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 370

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 916

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 811

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 175

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 390

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 932

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 504

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 893

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 912

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 072

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 840