Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Бала күңеле - далала
Бала күңеле - далала
Йыш ҡына күрше ауылдағы ҡарттар йортона инеп, әбей-бабайҙарҙың хәлен белеп сығырға күнеккәнмен. Улар мине һәр саҡ шатланып, асыҡ йөҙ менән ҡаршы ала. Оло кешегә күп кәрәкме ни?! Йылы һүҙгә, үҙҙәренә төбәлгән хәстәрлекле ҡарашҡа мохтаж шул улар. Бына бөгөн дә юлым шул яҡҡа төшкәс, инмәйенсә булдыра алманым. Ни тиһәң дә, был йортта һәр саҡ килеремде көтөп торған Сәлимә әбей йәшәй. Ул бында күптән түгел генә. Ярты йыл самаһы элек килтергәндәр. Ҡыҫҡа ғына ваҡыт аралашыуы­быҙға ҡарамаҫтан, ул иң яҡын кешеләремдең береһенә әүерелде.


Инәй, килеүемде күргәс, балаларҙай шатланып китте. Уның менән сөкөрҙәшә-сөкөрҙәшә оҙаҡ ултырҙыҡ. Йоҡа ғына кәүҙәле, сәстәренә күптән сал ҡунған, моңһоу ҡарашлы әңгәмәсем бер ҡатлылығы, эскерһеҙлеге менән үҙенә йәлеп итә.
Яҙмыш үтә ҡаты бәрелә Сәлимә инәйгә: бала сағы дәһшәтле һуғыш йылдарына тура килгәс, тормоштоң әсе-сөсөһөн күп татый. Һуғыш бөтөп, күпмелер ваҡыт үткәс, буласаҡ ире Миңлебай менән таныша. Оҙаҡламай өйләнешеп өс балаға ғүмер бирәләр. Тик, үкенескә ҡаршы, бәлә аяҡ аҫтында, тигәндәй, бер нисә йылдан һуң ире яҡты донъянан китеп бара. Сәлимә ауырлыҡтар алдында баҙап ҡалмай, бар көсөн йыйып, балаларымды аяҡҡа баҫтырайым тип тырыша... Улар тип өҙөлөп йәшәй. Кеше араһында кәм-хур булма­һындар тип, алһыҙ-ялһыҙ тир түгә. Көнө буйы эштән бушамаған әсә хатта балалары менән иркенләп һөй­ләшеп ултырырға ла ваҡыт таба алмай.
Йылдар уҙа... Балалары үҫеп етеп, төрлөһө төрлө яҡ­ҡа таралыша. Шул китеүҙәренән бер тапҡыр ҙа әсәһенең хәлен белергә ҡайтып урамайҙар. Тик төп­сөк улы ғына, эргәһендә ҡалып, әсәһенең елкәһендә йәшәй башлай. Хәмер һаҙлығына бата. Әсәһенең бар булған пенсия аҡсаһын талап алыр булып китә. Аҙаҡ инде уға ҡул күтәреүгә тиклем барып етә.
Барыһына ла түҙә әсә йөрәге. Төндәр буйы һыҡтап сыҡһа ла, кешегә күҙ йәштәрен күрһәтмәй. Көтмәгәндә, күп ҡайғырыуҙанмы, әллә башҡа сәбәптәнме, ул, ҡаты ауырып китеп, түшәккә ята. Үҙен-үҙе ҡарай алмаҫлыҡ хәлгә килә. Улы уны тәрбиәләү урынына, бар тип тә белмәй. Киреһенсә, шатлана ғына шикелле. Пенсия аҡсаһын алғас, әллә нисә аҙналап өйгә ҡайтмай йөрөй. Ул ваҡытта инәй һыуыҡ өйҙә яңғыҙы ғына ҡала. Ярай әле күршеләре кереп, мейесен яғып, ашатып сыға. Тора-бара улы әшнәләрен өйгә эйәртеп алып ҡайтырға ғәҙәтләнә. Төнө буйы уларҙың шау-шыуын, ҡаты һүгенеүҙәрен ишетеп, йөрәге өҙгөләнә әсәнең...
Һаулығы тамам хөртәйә инәйҙең. Ахыр сиктә күрше­ләре уны дауаханаға алып бара. Оҙаҡ ҡына ята унда Сәлимә инәй. Шул ваҡыт эсендә ни сәбәптәндер (мо­ғайын, эскән улының эшелер инде) өйҙәре янып китә. Инәй йортһоҙ тороп ҡала. Һауыға төшкәс, Сәлимә әбейҙе ҡарттар йортона килтерәләр. Шул ваҡыт эсендә берәй балаһы килеп хәлен белһә икән. Юҡ шул...
Сәлимә инәй ошоларҙы һөйләгәндә тәрән көрһөнөп ҡуйҙы. Оло һынауҙар үткән әңгәмәсемде йәлләүҙән йөрәгемде ниҙер семетеп алғандай булды. Балалары уны бар тип тә белмәһә лә, әсә бит уларҙы көтә. Һағынып, зарығып көтә... Бер саҡ улыҡайҙарының килеп: ”Әсәй, һин бында нимә эшләйһең, әйҙә ҡайтайыҡ!” – тип әйтеүҙәренә өмөт итә ул. Эй, яҙмыш нисек кенә һынамай әҙәм балаһын...
Һәр кем маңлайына яҙылғанды күрә, тиҙәр. Ә был инәйгә ошондай яҙмыш насип булдымы икән ни? Кем ғәйепле быға? Бер кем дә үҙен олоғайған көнөндә ҡарау­сыһыҙ ҡалып, ғүмерен ҡарттар йортонда үткәрермен тип уйламайҙыр. Әммә, ни эшләйһең, тормош аяуһыҙ. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, әле балалар йорттары ла, ҡарттар йорттары ла етерлек илебеҙҙә. Шуныһы ҡыҙғаныс: күп балалар ата-әсәле килеш тә етем, бихисап оло кеше балалы була тороп та ҡарттар йортонда йәшәй.
Сәлимә инәйҙең ейәндәре берәй саҡ: ”Ә беҙҙең өлә­сәйебеҙ ҡайҙа?” – тип һораһа, ни тип яуап бирер икән ата-әсәһе? Моғайын да, ҡарттар йортонда тип әйт­мәҫтәр... Ирекһеҙҙән, “Атай, кәритәне ташлама, ҡар­тайһаң, мин һине олаҡтырыр өсөн нимәгә ултыртып алып китермен” тигән һүҙҙәр менән тамамланған, бөтә­беҙгә лә яҡшы билдәле риүәйәт иҫкә төшә. “Ни сәсһәң, шуны урырһың”, ти халыҡ мәҡәле. Ата-әсәһен ихтирам итмәгән ҡартайған көнөн дә ихтирам күрмәҫ. Илебеҙгә элек-электән ҡарт-ҡоро, бала-саға менән шығырым тулы приюттар хас булмаған бит... Ә ниңә әлеге заманда Сәлимә инәй шикеллеләр күбәйҙе икән?
Һүҙемде тамамлап, шуны әйткем килә: ата-әсәй­ҙәрҙең, оло йәштәгеләрҙең ҡәҙерҙәрен беләйек, ихтирам итәйек. Килер ваҡыт, үҙебеҙҙең улар урынында икәнлегебеҙҙе һиҙмәй ҙә ҡалырбыҙ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды

«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды 22.08.2025 // Йәмғиәт

«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды...

Тотош уҡырға 12

Башҡортостандан МХО-ла ҡатнашыусының ғаиләһе «Йыл ғаиләһе» конкурсында еңеү яуланы

Башҡортостандан МХО-ла ҡатнашыусының ғаиләһе «Йыл ғаиләһе» конкурсында еңеү яуланы 22.08.2025 // Йәмғиәт

Федерация Советының фән, мәғариф һәм мәҙәниәт буйынса комитеты рәйесе, Башҡортостандан сенатор...

Тотош уҡырға 14

Шишмәлә милли аш-һыу фестивалендә башҡорт халҡының милли ризығын әҙерләгәндәр

Шишмәлә милли аш-һыу фестивалендә башҡорт халҡының милли ризығын әҙерләгәндәр 22.08.2025 // Йәмғиәт

«Турахан» визит-үҙәге янында уҙған милли аш-һыу фестивале барышында донъялағы иң ҙур тултырылған...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды

Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды 21.08.2025 // Йәмғиәт

Социаль реабилитация сиктәрендә 16 кеше «Лада Гранта» алды....

Тотош уҡырға 32

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла 21.08.2025 // Йәмғиәт

1 сентябрҙән Хәйбулла районының Аҡъяр ауылында Сибай медицина колледжы филиалы үҙ эшен башлай....

Тотош уҡырға 20

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы 21.08.2025 // Йәмғиәт

Сараның маҡсаты – водитель таныҡлығы булмаған, шулай уҡ машина йөрөтөү хоҡуғынан мәхрүм ителгән...

Тотош уҡырға 20

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 19

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 20

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ураҡта иң юғары һөҙөмтәләргә өлгәшкән өсөн сираттағы республика конкурсы ойошторола....

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә 20.08.2025 // Йәмғиәт

Ишембай районы хакимиәте башлығы Азат Ишемғолов үҙенең телеграм-каналында ошо турала хәбәр итә....

Тотош уҡырға 23

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай 20.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй вуздарында һәм колледждарында уҡып йөрөгән ҡатын-ҡыҙҙар йөклөлөк һәм бала табыу буйынса...

Тотош уҡырға 24

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 33