Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Бала күңеле - далала
Бала күңеле - далала
Йыш ҡына күрше ауылдағы ҡарттар йортона инеп, әбей-бабайҙарҙың хәлен белеп сығырға күнеккәнмен. Улар мине һәр саҡ шатланып, асыҡ йөҙ менән ҡаршы ала. Оло кешегә күп кәрәкме ни?! Йылы һүҙгә, үҙҙәренә төбәлгән хәстәрлекле ҡарашҡа мохтаж шул улар. Бына бөгөн дә юлым шул яҡҡа төшкәс, инмәйенсә булдыра алманым. Ни тиһәң дә, был йортта һәр саҡ килеремде көтөп торған Сәлимә әбей йәшәй. Ул бында күптән түгел генә. Ярты йыл самаһы элек килтергәндәр. Ҡыҫҡа ғына ваҡыт аралашыуы­быҙға ҡарамаҫтан, ул иң яҡын кешеләремдең береһенә әүерелде.


Инәй, килеүемде күргәс, балаларҙай шатланып китте. Уның менән сөкөрҙәшә-сөкөрҙәшә оҙаҡ ултырҙыҡ. Йоҡа ғына кәүҙәле, сәстәренә күптән сал ҡунған, моңһоу ҡарашлы әңгәмәсем бер ҡатлылығы, эскерһеҙлеге менән үҙенә йәлеп итә.
Яҙмыш үтә ҡаты бәрелә Сәлимә инәйгә: бала сағы дәһшәтле һуғыш йылдарына тура килгәс, тормоштоң әсе-сөсөһөн күп татый. Һуғыш бөтөп, күпмелер ваҡыт үткәс, буласаҡ ире Миңлебай менән таныша. Оҙаҡламай өйләнешеп өс балаға ғүмер бирәләр. Тик, үкенескә ҡаршы, бәлә аяҡ аҫтында, тигәндәй, бер нисә йылдан һуң ире яҡты донъянан китеп бара. Сәлимә ауырлыҡтар алдында баҙап ҡалмай, бар көсөн йыйып, балаларымды аяҡҡа баҫтырайым тип тырыша... Улар тип өҙөлөп йәшәй. Кеше араһында кәм-хур булма­һындар тип, алһыҙ-ялһыҙ тир түгә. Көнө буйы эштән бушамаған әсә хатта балалары менән иркенләп һөй­ләшеп ултырырға ла ваҡыт таба алмай.
Йылдар уҙа... Балалары үҫеп етеп, төрлөһө төрлө яҡ­ҡа таралыша. Шул китеүҙәренән бер тапҡыр ҙа әсәһенең хәлен белергә ҡайтып урамайҙар. Тик төп­сөк улы ғына, эргәһендә ҡалып, әсәһенең елкәһендә йәшәй башлай. Хәмер һаҙлығына бата. Әсәһенең бар булған пенсия аҡсаһын талап алыр булып китә. Аҙаҡ инде уға ҡул күтәреүгә тиклем барып етә.
Барыһына ла түҙә әсә йөрәге. Төндәр буйы һыҡтап сыҡһа ла, кешегә күҙ йәштәрен күрһәтмәй. Көтмәгәндә, күп ҡайғырыуҙанмы, әллә башҡа сәбәптәнме, ул, ҡаты ауырып китеп, түшәккә ята. Үҙен-үҙе ҡарай алмаҫлыҡ хәлгә килә. Улы уны тәрбиәләү урынына, бар тип тә белмәй. Киреһенсә, шатлана ғына шикелле. Пенсия аҡсаһын алғас, әллә нисә аҙналап өйгә ҡайтмай йөрөй. Ул ваҡытта инәй һыуыҡ өйҙә яңғыҙы ғына ҡала. Ярай әле күршеләре кереп, мейесен яғып, ашатып сыға. Тора-бара улы әшнәләрен өйгә эйәртеп алып ҡайтырға ғәҙәтләнә. Төнө буйы уларҙың шау-шыуын, ҡаты һүгенеүҙәрен ишетеп, йөрәге өҙгөләнә әсәнең...
Һаулығы тамам хөртәйә инәйҙең. Ахыр сиктә күрше­ләре уны дауаханаға алып бара. Оҙаҡ ҡына ята унда Сәлимә инәй. Шул ваҡыт эсендә ни сәбәптәндер (мо­ғайын, эскән улының эшелер инде) өйҙәре янып китә. Инәй йортһоҙ тороп ҡала. Һауыға төшкәс, Сәлимә әбейҙе ҡарттар йортона килтерәләр. Шул ваҡыт эсендә берәй балаһы килеп хәлен белһә икән. Юҡ шул...
Сәлимә инәй ошоларҙы һөйләгәндә тәрән көрһөнөп ҡуйҙы. Оло һынауҙар үткән әңгәмәсемде йәлләүҙән йөрәгемде ниҙер семетеп алғандай булды. Балалары уны бар тип тә белмәһә лә, әсә бит уларҙы көтә. Һағынып, зарығып көтә... Бер саҡ улыҡайҙарының килеп: ”Әсәй, һин бында нимә эшләйһең, әйҙә ҡайтайыҡ!” – тип әйтеүҙәренә өмөт итә ул. Эй, яҙмыш нисек кенә һынамай әҙәм балаһын...
Һәр кем маңлайына яҙылғанды күрә, тиҙәр. Ә был инәйгә ошондай яҙмыш насип булдымы икән ни? Кем ғәйепле быға? Бер кем дә үҙен олоғайған көнөндә ҡарау­сыһыҙ ҡалып, ғүмерен ҡарттар йортонда үткәрермен тип уйламайҙыр. Әммә, ни эшләйһең, тормош аяуһыҙ. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, әле балалар йорттары ла, ҡарттар йорттары ла етерлек илебеҙҙә. Шуныһы ҡыҙғаныс: күп балалар ата-әсәле килеш тә етем, бихисап оло кеше балалы була тороп та ҡарттар йортонда йәшәй.
Сәлимә инәйҙең ейәндәре берәй саҡ: ”Ә беҙҙең өлә­сәйебеҙ ҡайҙа?” – тип һораһа, ни тип яуап бирер икән ата-әсәһе? Моғайын да, ҡарттар йортонда тип әйт­мәҫтәр... Ирекһеҙҙән, “Атай, кәритәне ташлама, ҡар­тайһаң, мин һине олаҡтырыр өсөн нимәгә ултыртып алып китермен” тигән һүҙҙәр менән тамамланған, бөтә­беҙгә лә яҡшы билдәле риүәйәт иҫкә төшә. “Ни сәсһәң, шуны урырһың”, ти халыҡ мәҡәле. Ата-әсәһен ихтирам итмәгән ҡартайған көнөн дә ихтирам күрмәҫ. Илебеҙгә элек-электән ҡарт-ҡоро, бала-саға менән шығырым тулы приюттар хас булмаған бит... Ә ниңә әлеге заманда Сәлимә инәй шикеллеләр күбәйҙе икән?
Һүҙемде тамамлап, шуны әйткем килә: ата-әсәй­ҙәрҙең, оло йәштәгеләрҙең ҡәҙерҙәрен беләйек, ихтирам итәйек. Килер ваҡыт, үҙебеҙҙең улар урынында икәнлегебеҙҙе һиҙмәй ҙә ҡалырбыҙ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 13

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 9

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 12

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 14

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 25

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 22

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 20