Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Бала күңеле - далала
Бала күңеле - далала
Йыш ҡына күрше ауылдағы ҡарттар йортона инеп, әбей-бабайҙарҙың хәлен белеп сығырға күнеккәнмен. Улар мине һәр саҡ шатланып, асыҡ йөҙ менән ҡаршы ала. Оло кешегә күп кәрәкме ни?! Йылы һүҙгә, үҙҙәренә төбәлгән хәстәрлекле ҡарашҡа мохтаж шул улар. Бына бөгөн дә юлым шул яҡҡа төшкәс, инмәйенсә булдыра алманым. Ни тиһәң дә, был йортта һәр саҡ килеремде көтөп торған Сәлимә әбей йәшәй. Ул бында күптән түгел генә. Ярты йыл самаһы элек килтергәндәр. Ҡыҫҡа ғына ваҡыт аралашыуы­быҙға ҡарамаҫтан, ул иң яҡын кешеләремдең береһенә әүерелде.


Инәй, килеүемде күргәс, балаларҙай шатланып китте. Уның менән сөкөрҙәшә-сөкөрҙәшә оҙаҡ ултырҙыҡ. Йоҡа ғына кәүҙәле, сәстәренә күптән сал ҡунған, моңһоу ҡарашлы әңгәмәсем бер ҡатлылығы, эскерһеҙлеге менән үҙенә йәлеп итә.
Яҙмыш үтә ҡаты бәрелә Сәлимә инәйгә: бала сағы дәһшәтле һуғыш йылдарына тура килгәс, тормоштоң әсе-сөсөһөн күп татый. Һуғыш бөтөп, күпмелер ваҡыт үткәс, буласаҡ ире Миңлебай менән таныша. Оҙаҡламай өйләнешеп өс балаға ғүмер бирәләр. Тик, үкенескә ҡаршы, бәлә аяҡ аҫтында, тигәндәй, бер нисә йылдан һуң ире яҡты донъянан китеп бара. Сәлимә ауырлыҡтар алдында баҙап ҡалмай, бар көсөн йыйып, балаларымды аяҡҡа баҫтырайым тип тырыша... Улар тип өҙөлөп йәшәй. Кеше араһында кәм-хур булма­һындар тип, алһыҙ-ялһыҙ тир түгә. Көнө буйы эштән бушамаған әсә хатта балалары менән иркенләп һөй­ләшеп ултырырға ла ваҡыт таба алмай.
Йылдар уҙа... Балалары үҫеп етеп, төрлөһө төрлө яҡ­ҡа таралыша. Шул китеүҙәренән бер тапҡыр ҙа әсәһенең хәлен белергә ҡайтып урамайҙар. Тик төп­сөк улы ғына, эргәһендә ҡалып, әсәһенең елкәһендә йәшәй башлай. Хәмер һаҙлығына бата. Әсәһенең бар булған пенсия аҡсаһын талап алыр булып китә. Аҙаҡ инде уға ҡул күтәреүгә тиклем барып етә.
Барыһына ла түҙә әсә йөрәге. Төндәр буйы һыҡтап сыҡһа ла, кешегә күҙ йәштәрен күрһәтмәй. Көтмәгәндә, күп ҡайғырыуҙанмы, әллә башҡа сәбәптәнме, ул, ҡаты ауырып китеп, түшәккә ята. Үҙен-үҙе ҡарай алмаҫлыҡ хәлгә килә. Улы уны тәрбиәләү урынына, бар тип тә белмәй. Киреһенсә, шатлана ғына шикелле. Пенсия аҡсаһын алғас, әллә нисә аҙналап өйгә ҡайтмай йөрөй. Ул ваҡытта инәй һыуыҡ өйҙә яңғыҙы ғына ҡала. Ярай әле күршеләре кереп, мейесен яғып, ашатып сыға. Тора-бара улы әшнәләрен өйгә эйәртеп алып ҡайтырға ғәҙәтләнә. Төнө буйы уларҙың шау-шыуын, ҡаты һүгенеүҙәрен ишетеп, йөрәге өҙгөләнә әсәнең...
Һаулығы тамам хөртәйә инәйҙең. Ахыр сиктә күрше­ләре уны дауаханаға алып бара. Оҙаҡ ҡына ята унда Сәлимә инәй. Шул ваҡыт эсендә ни сәбәптәндер (мо­ғайын, эскән улының эшелер инде) өйҙәре янып китә. Инәй йортһоҙ тороп ҡала. Һауыға төшкәс, Сәлимә әбейҙе ҡарттар йортона килтерәләр. Шул ваҡыт эсендә берәй балаһы килеп хәлен белһә икән. Юҡ шул...
Сәлимә инәй ошоларҙы һөйләгәндә тәрән көрһөнөп ҡуйҙы. Оло һынауҙар үткән әңгәмәсемде йәлләүҙән йөрәгемде ниҙер семетеп алғандай булды. Балалары уны бар тип тә белмәһә лә, әсә бит уларҙы көтә. Һағынып, зарығып көтә... Бер саҡ улыҡайҙарының килеп: ”Әсәй, һин бында нимә эшләйһең, әйҙә ҡайтайыҡ!” – тип әйтеүҙәренә өмөт итә ул. Эй, яҙмыш нисек кенә һынамай әҙәм балаһын...
Һәр кем маңлайына яҙылғанды күрә, тиҙәр. Ә был инәйгә ошондай яҙмыш насип булдымы икән ни? Кем ғәйепле быға? Бер кем дә үҙен олоғайған көнөндә ҡарау­сыһыҙ ҡалып, ғүмерен ҡарттар йортонда үткәрермен тип уйламайҙыр. Әммә, ни эшләйһең, тормош аяуһыҙ. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, әле балалар йорттары ла, ҡарттар йорттары ла етерлек илебеҙҙә. Шуныһы ҡыҙғаныс: күп балалар ата-әсәле килеш тә етем, бихисап оло кеше балалы була тороп та ҡарттар йортонда йәшәй.
Сәлимә инәйҙең ейәндәре берәй саҡ: ”Ә беҙҙең өлә­сәйебеҙ ҡайҙа?” – тип һораһа, ни тип яуап бирер икән ата-әсәһе? Моғайын да, ҡарттар йортонда тип әйт­мәҫтәр... Ирекһеҙҙән, “Атай, кәритәне ташлама, ҡар­тайһаң, мин һине олаҡтырыр өсөн нимәгә ултыртып алып китермен” тигән һүҙҙәр менән тамамланған, бөтә­беҙгә лә яҡшы билдәле риүәйәт иҫкә төшә. “Ни сәсһәң, шуны урырһың”, ти халыҡ мәҡәле. Ата-әсәһен ихтирам итмәгән ҡартайған көнөн дә ихтирам күрмәҫ. Илебеҙгә элек-электән ҡарт-ҡоро, бала-саға менән шығырым тулы приюттар хас булмаған бит... Ә ниңә әлеге заманда Сәлимә инәй шикеллеләр күбәйҙе икән?
Һүҙемде тамамлап, шуны әйткем килә: ата-әсәй­ҙәрҙең, оло йәштәгеләрҙең ҡәҙерҙәрен беләйек, ихтирам итәйек. Килер ваҡыт, үҙебеҙҙең улар урынында икәнлегебеҙҙе һиҙмәй ҙә ҡалырбыҙ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 701

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 829

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 774

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 483

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 106

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 803

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 047

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 180

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 780

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 830

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 621

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 876