Әбйәлилде күргән һәр кем уның матурлығына хайран ҡалалыр. Әммә был төбәктең иң сағыу биҙәге — дәртле һәм ихлас халҡы. Талантлы кешеләр йәшәй Әбйәлилдә: уларҙың рухы тауҙарҙан бейек, ә күңел киңлегенең иге-сиге юҡ. Шулай булмаһа, республикала барған “Әҙәби нағыш” марафонын шул тиклем юғарылыҡта үткәрерҙәр инеме ни?!


Ошо ерҙә тыуып үҫкән талантлы шағирәләрҙең береһе, Шәйехзада Бабич исемендәге дәүләт йәштәр премияһы лауреаты, “Башҡортостан ҡыҙы” журналының баш мөхәррире Гөлназ Ҡотоева етәкләгән делега­цияға әҙәбиәтебеҙҙең сағыу йондоҙ­ҙары – Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты, күренекле яҙыусы һәм драматург Таңсулпан Ғарипова, яратҡан шағирәбеҙ Таң­һы­лыу Ҡарамышева, “Аҡбуҙат” журна­лының баш мөхәррире, Башҡортостан Яҙыусылар союзының шиғриәт сек­ция­һы етәксеһе Тамара Искәндәриә, драматург һәм композитор Зөһрә Фәйзуллина — ингәйне. Шағирәләргә юлдаш булып Башҡортостандың Ҡатын-ҡыҙҙар союзы рәйесе Рәшиҙә Солтанованың да килеүе сараға йәм һәм мәртәбә өҫтәне.
Әбйәлил районында Башҡортостан Яҙыусылар союзының биш ағзаһы йәшәй. Улар – Әсхәл Әхмәт-Хужа, Айһылыу Йәғәфәрова, Гөлшат Әхмәт­ҡужина, Иҙрис Ноғоманов һәм Зөл­фирә Ҡарағужина. Шулай уҡ бында оҙаҡ йылдар “Йәйғор” әҙәби берек­мәһе эшләп килә, һуңғы йылдарҙа Учалы, Белорет, Әбйәлил райондарында һәм Силәбе өлкәһенең Магнитогорск ҡалаһында йәшәүсе ҡәләм тирбәтеүселәрҙе бергә туплаған “Ҡу­ңыр буға” ойошмаһы ла барлыҡҡа килгән. Күренеүенсә, төбәктә ижад утында дөрләп янғандар бихисап. Төрлө әҙәби конкурстар лауреаттары, бер нисә китап авторҙары Фәнүзә Биктимерова, Мәҙинә Йәғәфәрова, Зөһрә Кашапова, Айһылыу Хәсәнова, Хәҙис Ниғмәтуллин кеүектәрҙең исеме әҙәбиәт һөйөүселәргә яҡшы таныш.
“Әҙәби нағыш” марафонында ҡат­нашыусыларҙы район сигендә икмәк-тоҙ, яҡты йөҙ менән ҡаршыланылар. Байым ауылындағы “Күбәләк биҙәктә­ре” фольклор ансамбле ағзаларының таҡмаҡтары, кейеҙ менән бейеүҙәре юлда бер аҙ талсығып килгән арҙаҡлы ҡатын-ҡыҙҙарыбыҙға дәрт өҫтәне, күңелдәрен күтәрҙе. Артабан ҡунаҡтар район хакимиәте башлығының социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫары Рәйлә Солтанова, мәҙәниәт бүлеге етәксеһе Гөлшат Лавренова, район­дың ҡатын-ҡыҙҙар ойошмаһы рәйесе Линиза Сәғәҙиева һәм Ташбулат ауыл Советы хакимиәте башлығы Салауат Нафиҡов оҙатыуында Күсем ауылына юлланды. Унда яҙыусы­ларҙы кырандаслы арбаларға ултыртып алдылар ҙа Күсем урамы буйлап йөрөттөләр. Ауыл мәҙәниәт йорто етәксеһе Зөл­фи­рә Ҡарағужина әҙерләгән матур әҙәби композицияны ҡарағандан һуң, ҡунаҡ­тар Советтар Союзы Геройы Таһир Кусимовтың йорт-музейында булды. Әйткәндәй, халҡыбыҙҙың ҡаһарман улының исемен мәңгеләш­тереү, йәш быуынды илһөйәрлек рухында тәрбиәләү, күркәм ижади йолаларҙы арттырыу маҡсатында Таһир Кусимов исемендәге призға төбәк-ара конкурс иғлан итеү инициативаһы менән район хакимиәте етәкселегенә тап күсемдәр мөрәжәғәт иткән.
Йәмле Яҡтыкүлдең, мәғрур Ҡырҡты тауының хозурлығын күреп һоҡланды әҙибәләр. Улар тау саңғыһы үҙәге урын­лашҡан түбәгә күтәрелеп, бар ти­рә-яҡтың матурлығын тамаша ҡылды.
Район хакимиәте башлығы Рим Сың­ғыҙов, Өфө ҡунаҡтарын үҙ бүл­мәһендә ҡабул итеп, төбәктең бөгөнгө тормошо менән таныштырҙы, Әҙәбиәт йылын әбйәлилдәрҙең дәррәү күтәреп алыуы хаҡында һөйләне.
Артабан яҙыусылар Асҡарҙың үҙәк китапханаһына юл алды. Район үҙәк­ләштерелгән китапханалар системаһы директоры Илүзә Шәйәхмәтова етәк­селегендәге хеҙмәткәрҙәр районда ты­уып үҫкән яҡташ яҙыусыларҙың ижа­дын һәм ошонда йәшәп ижад итеү­се ҡәләмдәштәренең китаптарынан бай күргәҙмә әҙерләгән, Әбйәлилдең әҙәби картаһын төҙөгән. Әлмөхәмәт тулы булмаған урта мәктәбенең йәш сәсәндәре сығышы һүҙ көсөнөң баһа­һын, районда сәсәнлек мәктәбенең уңышлы эшләүен күрһәтте.
“Әҙәби нағыш”тың төп талаптарына ярашлы ҡулъяҙмалар тикшереү – ҡә­ләм тирбәтеүселәр өсөн сараның иң тулҡынландырғыс мәлелер. Йәш ижад­сыларға баш ҡаланан килгән яҙыу­сыларҙан һүҙ ишетеү, уларҙың фекерҙәрен тыңлау, кәңәштәрен алыу йыш тәтемәй. Был юлы дүрт ижад­сының – Земфира Әбүшаһманова, Нәркәс Ҡәйепҡолова, Лилиә Солтанова һәм Динара Ғәлләмованың — ҡулъяҙмаларына баһа бирелде.
Әбйәлилдәр күберәген йәштәрҙең, дөрөҫөрәге, уҡыусыларҙың ижадын тәҡдим иткән. Уларға өмөт юҡ түгел. Лилиә Солтанованың шиғырҙарында, мәҫәлән, үҙенә генә хас табыштар бар. Ҡыҙыҡай оҫта һүрәтләү һәләтенә эйә, ритм, рифма хаҡында ла бик яҡшы бе­лә, сағыштырыуҙарҙы оҫта ҡуллана. Әйт­кәндәй, Лилиә – “Йәншишмә” гә­зитенең һәм “Аманат” журналының йәш хәбәрсеһе лә. Динара Ғәл­лә­мованың шиғырҙары әсәй, бесәй, көҙ, яҙ, Ҡыш бабай, Ҡарһылыу тураһында. Ә бына ХI класты тамамлаған Нәркәс Ҡәйепҡолова ололарса фекер йөрө­төүе, фәлсәфәүи уйланыуҙары менән хайран итте.
Шуныһы һөйөнөслө: ҡулъяҙ­ма­лар­ҙы тикшереүҙә районда йәшәп ижад итеүселәр, шул иҫәптән Яҙыусылар со­юзы ағзалары ла бик әүҙем ҡат­наш­ты. “Ҡуңыр буға” әҙәби ойошмаһы етәк­сеһе Мәүлит Ямалетдинов уҡыусы ҡыҙ­ҙарҙың һәр береһенең ижадына баһа бирҙе, үҙҙәрендәге берекмәнең эше, маҡсаттары менән таныштырып үтте.
– Йәш булыуҙарына ҡарамаҫтан, әлеге ҡыҙҙар әүҙем яҙыша, уларҙың шиғырҙарын республика матбуғатына тәҡдим итергә кәрәк, – тине ул үҙ сығышында.
Олпат шағир Әсхәл Әхмәт-Хужа ла йәштәргә кәңәштәрен бирҙе, республикала үткән “Әҙәби нағыш” марафоны яңы таланттар табыуға, яңы исемдәр асыуға үҙ өлөшөн индерер, тине.
Ҡунаҡтар Салауат Юлаев һәйкә­ленә сәскә һалғандан һуң район мә­ҙәниәт йортона юл алды. Ҡыҙыу эш мәле булыуға ҡарамаҫтан, яҙыу­сы­ларҙы тулы зал ҡаршы алды. Район хакимиәте башлығы Рим Сыңғыҙов, сараны асып, ҡунаҡтарға, ҡат­на­шыу­сыларға рәхмәт белдерҙе. Йылъяҙма-китапты Әбйәлил районына тапшырыу өсөн Белорет районы мәҙәниәт ида­ралығы директоры урынбаҫары Татьяна Габова, үҙәкләштерелгән китап­ханалар селтәре директоры Рәшит Мөхәмәҙиев, Межгорье ҡалаһы китапханаһы мөдире Тамара Горькова, шағирҙар Александр Тутиков, Мансур Һиҙиәтов килгәйне.
Йыр-моң менән үрелеп барған ки­сәнең иң тулҡынландырғыс мәле “Йәй­ғор” әҙәби берекмәһе ағза­ларының ра­йондағы уҡыусылар араһында уҙғарылған “Минең беренсе китабым” конкурсында еңеүселәрҙең “Йыр­ҙа­рыбыҙ һиңә, Әбйәлил!” тигән йы­йын­тығын йәш ижадсыларға тантаналы рәүештә тапшырыуы булғандыр. Апай-ағайҙарының ышанысы йәш ҡа­наттарҙың нығыуына булышлыҡ итмәй ҡалмаҫ, моғайын. Шулай уҡ кисәлә әбйәлилдәргә Мәүлит Ямалетдинов “Ҡуңыр буға” әҙәби ойошмаһы ағза­ларының ижад емештәрен туплаған йыйынтыҡты бүләк итте, үҙенсәлекле шағир Хәҙис Ниғмәтуллин да “мейестән әле генә сыҡҡан” китабын ҡулына алып ҡыуанды.
Шағирә Гөлназ Ҡотоева яҡташ­та­рына әҙәби марафонды юғары кимәл­дә үткәргәндәре өсөн оло рәхмәт белдерһә, яҙыусы Таңсулпан Ға­ри­пова башҡорт халыҡ йыры “Түрәкәй”ҙе йырлап ишеттерҙе. Әсхәл Әхмәт-Хужа, Айһылыу Йә­ғә­фәрова, Гөлшат Әх­мәтҡужина, Иҙрис Ноғо­мановтарҙың сығышы ла көслө алҡыштарға кү­мелде.