“Әҙәбиәт йылында беҙҙә башлап яҙыусыларға ла, ҡәләм оҫталарына ла иғтибар артыр. Тәүҙә башҡорт яҙыусыларының ижадына ғашиҡ Тирәкле мәктәбе уҡыусылары менән осрашайыҡ”, – тип икмәк-тоҙ менән ҡаршыланы беҙҙе Архангел район Советы секретары Фаиз Йортомбаев етәкселегендәге хужалар. Ысынлап та, заманса уҡыу йортонда күҙҙәре янып торған ҡыҙҙарға, малайҙарға ғына түгел, балаларса ихлас уҡытыусыларға ла һоҡланырлыҡ.

Төркөмөбөҙҙөң етәксеһе, билдәле прозаик, “Ағиҙел” журналының баш мөхәррире Әмир Әминев әҙәби әҫәрҙәр, баҫмалар хаҡында һөйләне. Ул шулай уҡ барыбыҙҙы әсир иткән Заһир Ғәниевтең тауышын Радик Гәрәевтекенә оҡшатып, егеттең киләсәк юлын йыр сәнғәте өлкәһендә дауам итеүен теләне. Иҫ киткес яңғыраны шул X класс уҡыусыһы башҡарған йыр! Әйтерһең, күңеле асылып киткән дә унан моң ағыла ла ағыла.
Осрашыу балалар менән яҡындан аралашыуҙан башланғас, шағир Владимир Денисов тап уларға тәғәйенләнгән шиғырҙарын уҡыны. “Ағиҙел” журналының яуаплы секретары, яҙыусы Дамир Шәрәфетдиновты бында танып торалар. Ул, ҡайһы ғына баҫмала эшләһә лә, был ауылға һәр саҡ килеп, мәктәп уҡыусылары менән осрашыу ойоштороп торған. Балалар ҡунаҡтарға һорауҙарын бирҙе, теләктәрен еткерҙе. З. Вәлиди исемендәге Милли китапхананың ғилми-методик бүлеге етәксеһе Людмила Михиенко республика китапханаларының хәле менән таныштырҙы. Таһир Ғәниев башҡорт көйҙәрен уйнап ҡыуандырһа, Гүзәл Шәрәфетдинова, Гөлнәзирә Хәйретдинова, Вадим Йосопов, Ирина Хәлилова, Алина Йосопова рус, башҡорт шағирҙарының әҫәрҙәрен һөйләп, күңелдәрҙе күтәрҙе. Мәктәп уҡыусылары Башҡортостандың халыҡ шағиры Рәми Ғариповтың “Туған тел” шиғырын күмәкләп ятлағанда, күҙҙәргә йәш эркелде. Афарин, һүҙ сәнғәтенә ғашиҡ балалар!
Гәзитебеҙ ойошторған “Рухи эстафета”ла ла ҡат­нашырға теләк белдереп оҙатты беҙҙе мәктәп директоры, Рәсәй Федерацияһы дөйөм белем биреүҙең почетлы хеҙмәткәре Әлфирә Баһауетдинова. Мәктәп уҡыусылары араһында шиғыр яҙғандар бар, тинеләр. Әҙәбиәт йылы менән генә сикләнмәй, киләсәктә лә осрашырға яҙһын!
Валентиновка ауылында ла яҙыусыларға йәнле осрашыу ойошторҙолар. Был ауылда Советтар Союзы Геройы, авиация маршалы, Бөйөк Ватан һуғышы яугире Иван Пстыго хаҡында хәтирәләрҙе ҡәҙерләп һаҡлайҙар. “Летчиктың әҙәбиәткә ни ҡыҫылышы бар һуң?” тиерһегеҙ. Ул — тиҫтәнән ашыу китап авторы, һәр береһендә үҙенең һауалағы осоштары хаҡында ғына түгел, заманы, кешеләр тураһында ла бәйән иткән. Ауыл китапханаһындағы осрашыуҙа маршалдың туғандары ла ҡатнашты. Береһе: “Бабайымдың, Мостай Кәримдең “Оҙон-оҙаҡ бала саҡ” әҫәрен һәр кем уҡып сығырға тейеш, шунһыҙ донъяны, кешеләрҙе аңлап булмай, тигәнен яҡшы хәтерләйем, ул беҙҙә әҙәбиәткә лә һөйөү тәрбиәләне”, — тине. Ғүмере буйы Ватанына тоғро хеҙмәт иткән Советтар Союзы Геройы И. Пстыго Мәскәүҙә йәшәп, 2009 йылда донъя ҡуйған, әммә иҫән сағында йыш ҡына Башҡортостанға ҡайтып, халыҡ менән аралашҡан, тыуған еренең кешеләре хаҡында һәр әҫәрендә яҙған.
Ауылда Бөйөк Ватан һуғышы яугирҙәре иҫтәлегенә һәйкәл бар, ҡунаҡтар һәм урындағы халыҡ унда сәскәләр һалды. Милли әҙәбиәт музейы вәкиле, М. Өмөтбаев музейы директоры Ғәзимйән Ибраһимов архангелдәргә данлыҡлы яҡташтарына бағышлап музей асыу ҙа зыян итмәҫ ине, тигән тәҡдимен еткерҙе.
Ҡәләм тирбәтеүселәр менән осрашыу район мәҙәниәт йортонда дауам итте. Яҙыусы Әмир Әминев һәр башлап яҙыусыға уңыштар теләне, оҫта булыу өсөн мөмкин тиклем күп уҡырға, ең һыҙғанып эшләргә кәрәклеген билдәләне. Шағир Дамир Шәрәфетдинов ҡулъяҙмаларға ентекле анализ бирҙе, ҡыҫҡа ғына ваҡыт арауығында һәр авторға, шиғырға тейешле баһа биреп өлгөрөп булмауын да әйтте. Раушан Хажиәхмәтовтың, Мәхмүт Ҡон­доҙбаевтың, Рәғиҙә Ғиззәтуллинаның яҙмаларында ижади орлоҡ көслө. Һәр автор ижадына етди ҡарарға, тәнҡитсе Дамир Шәрәфетдинов әйткәнсә, “Нимә килеп сыҡты икән?” тип яҙғанын уҡып сығырға ла тейеш.
Архангел районында “Тулҡын” ижад берекмәһе лә эшләп килә. Уларҙың етәксеһе Гөлшат Закирова – “Инйәр” гәзитенең баш мөхәррире лә. Шуныһы ҡыуаныслы: төбәк баҫмаһы үҙ алдына яҙышҡан авторҙарға ҙур иғтибар бирә, уларҙы туплап, төрлө ижад кисәләре ойоштора. Өлкән йәштәге апай-ағайҙарға, ҡыҙҙарға, егеттәргә рухи терәк һәм таяныс ул “Тулҡын” ойошмаһы.
Фекер алышыу тамамланғандан һуң да авторҙар яҙыусылар янына килеп, һорауҙарын бирҙе, тағы ла осрашыуҙарға саҡырҙы. Ил, ер тураһында яҙған, үҙҙәренең балаларына шиғырҙар бағышлаған был һәүәҫкәр ижадсылар сәсәнлектәре менән халҡыбыҙ рухы һағында торғандарын аңлап та етмәйҙер әле. Рус телендә ижад итеүселәрҙең яҙмаларына шағир Владимир Денисов баһа бирҙе. Ошонда уҡ һүрәт конкурсында ҡатнашып еңеү яулаған Денис Сәйғәфәров, Семен Ронжин, Руслан Мөхәмәтйәнов, Антон Алешин, Виктория Павловская, Виктория Башанова, Дима Вяземцев маҡтау ҡағыҙҙары менән бүләкләнде.
Байрам мәҙәниәт һарайының тамашалар залында дауам итте. Ауырғазы районы хакимиәте башлығының социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫары Зинаида Ғәбйәлилова Йылъяҙма-китапты Архангел районы хакимиәтенең эштәр идарасыһы Вера Степановаға тапшырҙы. Ауырғазыларҙан ижади сәләмде шағир Вәрис Аҡбашев еткерҙе. Әйткәндәй, аҙна дауамында йыл символы ауылдар буйлап йөрөп, төбәктә йәшәгәндәргә китап рухын таратҡан. Ошо уҡ күренештең һәр районда дауам итеүен теләйек.
Башҡортостан Мәҙәниәт министрлығының бүлек начальнигы Алһыу Сирғәлина Архангел районы халҡын Әҙәбиәт йылы менән тәбрикләп, Ҡотлау хатын тапшырҙы.
Беҙҙә ҙур әҙәбиәтле, донъя күләмендә билдәле шәхестәр үҫтергән халыҡ йәшәй. Ижадҡа бағышланған йыл мәҙәниәттәрҙе бер-береһенә тағы ла яҡынайтһын, уҡыусыларҙы уҡымлы әҫәрҙәр менән ҡыуандырһын! Бәрәкәтле ерҙә яңы балҡыштар булырына һис шигем юҡ, – тине ул үҙенең сығышында.
Артабан сараны Халыҡ-ара ҡатын-ҡыҙҙар көнөнә арналған концерт дауам итте. Архангел районы хакимиәте башлығы урынбаҫары Фәрит Ғәйнетдинов әҙәбиәтселәрҙе – ижади йыл, ә гүзәл затты яҙ нурына ҡойонған байрам менән тәбрикләне. Роза Ғәббәсова апай Әҙәбиәт йылына бағышлап шиғыр ҙа яҙған, тамашасы алҡыштарға күмде уның сығышын. Сәсәниә Зәлифә апай Фәйзуллина сәләмен мандолина моңдарына ҡушып еткерҙе. Рус телендә ижад иткән Светлана Селиванец, Антонина Гончарук та шиғырҙарын уҡыны. Бейеүҙәр, йырҙар сәхнәлә бер-бер артлы алышынып торҙо. Улар төбәктәге милләт-ара мөнәсәбәткә, халыҡтар дуҫлығына мәҙхиә йырлағандай тойолдо. Балалар сәнғәт мәктәбе, “Хазина”, “Заряница”, “Маритана”, халыҡ милли музыка ҡоралдары ансамблдәре, Наил Ғәниевтең, Ленара Сәлихованың, Айгөл Ҡунаҡбаеваның, Фәрүәз Камалетдиновтың йыр-моңон халыҡ йылы ҡабул итте. Ә физик мөмкинлектәре сикләнгән бәләкәс Алмас Туҡаев “Бәхет ҡошо” йырын башҡарғанда һәр кемдең күҙенә йәш эркелде буғай. Бына кемдәр беҙгә йәшәү сәме өләшә!
Юҡҡа ғына был төбәктән республикабыҙға ғына түгел, Рәсәйгә билдәле артистар, бейеүселәр сыҡмаған, күрәһең. Ысынлап та, Архангел – республикабыҙҙың таланттарға иң бай төбәктәренең береһе. Өлкәндәр ҙә, балалар ҙа сәнғәткә ғашиҡ бында. Ә инде “Тулҡын” әҙәби берекмәһе ағзалары яҙғы миҙгелдәрҙә тағы ла дәртләнеп ижад итер. Башҡортостан Яҙыусылар союзының ҡабул итеү комиссияһы рәйесе, прозаик Әмир Әминев архангелдәргә ҙур өмөт бүләк итте: “Ринат Сөләймәнов атлы бик талантлы егетегеҙ бар. Әҙәбиәт йылында уны үҙебеҙҙең сафта күрергә яҙһын. Ул лайыҡлы йәш ижадсыларҙың береһе”.

ҺҮРӘТТӘРҘӘ: Алһыу Рамаҙан ҡыҙы Әҙәбиәт йылы менән тәбрикләй. Тирәкле мәктәбенең шиғри күңелле балалары. Ҡулъяҙмалар тикшереү бик йәнле барҙы. Яңы осрашыуҙар көтөп ҡалам, тине Гөлшат Закирова.

Гөлшат ЗАКИРОВА, “Инйәр” гәзитенең баш мөхәррире, “Тулҡын” әҙәби берекмәһенең етәксеһе:
Эйе, шул тиклем йәнле, матур осрашыуҙар үтте. Әммә районда ижад итеүселәр өсөн был ғына аҙ. Әҙиптәр менән күҙгә-күҙ ҡарашып һөйләшкебеҙ, һәр яҙған әҫәребеҙгә анализ ишеткебеҙ килә. Һәр фекерҙең ҡанат ҡуймауы ла ихтимал, әммә сәмләндерәсәк улар. Юҡҡа ғына “үҙ ҡаҙаныңда ғына ҡайнау ижади үҫешкә этәрмәй” тимәгәндәр, күрәһең. Әгәр беҙ милли рух, баҫмалар, китаптар хаҡында һүҙ алып барабыҙ икән, төбәктә йәшәгән халыҡтың тауышына ла ҡолаҡ һалырға тейешбеҙ.