Сүриә Ғималова. Үҙенең ҡабатланмаҫ моңло тауышы менән тамашасыларҙы әсир иткән был йырсыны Башҡортостанда ғына түгел, сит өлкәләрҙә лә яҡшы беләләр. Әленән-әле “зәңгәр экран”дарҙа уның башҡарыуында эстрада һәм халыҡ йырҙары йыш яңғырай. Репертуарында композиторҙар Рим Хәсәнов, Нур Дауытов, Салауат Низаметдинов, бер туған ағаһы Илдар Сәлимов, Илшат Фәтихов, Вәкил Мурзиндың, башҡорт халыҡ йырҙары “Каруанһарай”, “Һүрәм көйө”, “Бөйрәкәй”, “Гөлбаҡса” һәм урыҫ халыҡ йырҙары урын алған.
Сүриә Силәбе өлкәһе Ҡоншаҡ районының Солтанай ауылында ишле ғаиләлә тыуып үҫкән. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, уға ике йәш тә алты ай ғына булғанда әсәһе Сәхиә яҡты донъянан китеп барған. Ауылдаштарының хәтерләүҙәре буйынса, Сәхиәнең дә тауышы бик матур булған. Сүриәнең атаһы Әнүәр баянда, скрипкала оҫта уйнаған. Йәш ваҡытында бер ҡаты сирҙән һуң күҙҙәре күрмәҫ булған. Әммә ул төшөнкөлөккә бирелмәгән. Баян йәшәргә дәртләндергән, көйөнөстәрен, ҡайғы-хәсрәтен баҫҡан. Баян, скрипка уйнауҙан тыш, Әнүәр пьесалар ҙа яҙған, улар үҙешмәкәр түңәрәктә ҡатнашҡан артистар тарафынан уңышлы сәхнәләштерелгән.
“Бала саҡтан мин атайыма хайран ҡала торғайным. Күҙе күрмәгән килеш нисек итеп радиоалғыстарҙы, сәғәттәрҙе йүнәтте икән?” — тип хәтерләй Сүриә.
Атанан күргән уҡ юнған, әсәнән күргән тун бескән, тиҙәр халыҡта. Ата-әсә йоғонтоһо, һәләте балаларына ла күскәндер, моғайын. Сәлимовтарҙың бөтәһе лә бәләкәй саҡтан йырларға, музыка ҡоралдарында уйнарға әүәҫ булған. Әйткәндәй, Сүриәнең ике ағаһы — гитарала, Илдар ағаһы, Гөлгөнә апаһы баянда уйнаһа, Мөршиҙә, Миңзәлә апалары моңло, матур йырлаған, уларға шулай уҡ Зилзилә менән Зиниә лә ҡушылған. Ул ваҡытта Сүриәнең ата-әсәһе күренекле йырсылар Фәриҙә Ҡудашева, Әлфиә Афзалова, Рамаҙан Йәнбәков, Рәшиҙә Бейбутоваларҙың ижадтары менән ҡыҙыҡһынып, улар башҡарған йырҙарҙы яттан белгән. Радиоалғыста яңғырай башлаһалар, Сәлимовтар бөтәһе бергә йыр тыңларға яратҡан. Сүриә атаһы баянда уйнаһа, уға ҡушылып яратҡан йыры “Әҡлимә”не йырлаған.
Ҡыҙ мәктәп йылдарында үҙешмәкәр түңәрәктәрҙә әүҙем ҡатнаша, маҡтау грамоталары менән бүләкләнә. Әйткәндәй, йырлау маһирлығына һәм үҙен тотошона Сүриә ошо мәҙәниәт һарайында үткәрелгән художество үҙешмәкәр түңәрәктәренең концерттарында, төрлө кимәлдәге конкурстарҙа өйрәнә. Ул ваҡытта мәҙәниәт йортоноң директоры булып һәләтле, төплө музыкаль белемле Дарвин Хәйретдинов эшләй. Ул мәҙәниәт йортона йырларға, бейергә яратҡан ғаиләләрҙе йыйып, татыу бер ижади коллектив ойоштора.
Сүриәнең матур сығышы һәр ауылда яратып ҡабул ителә. Атаһының ауыр ваҡыттарында баяны яҡын дуҫына әйләнһә, Сүриәгә йыр юлдаш була. Моң уны дәртләндерә, йәшәүгә көс бирә. Районда үткәрелгән “Беҙ таланттар эҙләйбеҙ”, “Йондоҙҙарға бер аҙым” тигән конкурстарҙа призлы урындар алғас, артабан йырсы булыу теләге уға тынғылыҡ бирмәй. Силәбе ҡалаһындағы мәҙәниәт-ағартыу училищеһындағы хорға дирижерлыҡ итеү бүлеген тамамлап, Сүриә тыуған ауылында эшләй башлай. Йәш белгесте Силәбе металлургия заводының мәҙәниәт йорто художество етәксеһе, Рәсәй һәм Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре Рамаҙан Шаһиев “Айгөл” исемле башҡорт халыҡ коллективына эшкә саҡыра. Сүриә “Байрам” вокаль-инструменталь ансамблендә эшләй. Башҡорт һәм татар дискотекаһын алып бара. 1991 йылда Рәүил Ғималов исемле егет менән ғаилә ҡороп ебәргәс, Сүриәнең тыуған ауылына кире ҡайталар. Тиҙҙән мөхәббәт емештәре булып ҡыҙҙары Илсинә донъяға килә.
1993 йылдың октябрь айында Сүриә, Екатеринбург ҡалаһында үткән “Урал моңо” төбәк йырсылар конкурсында ҡатнашып, лауреат исеменә лайыҡ була. Илдар Сәлимовтың. “Йәшлек вальсы” һәм “Күл ауылы йыры”н башҡара ул. 1994 йылда Нефтекама ҡалаһындағы Бөтә Рәсәй “Дуҫлыҡ моңо” йыр конкурсында “Йәншишмә” исемле йыры менән “Тамашасы һөйөүе” призына лайыҡ була. Өфөлә уҙғарылған гала-концерттан һуң уны, Иҙрис Ғәзиевтең тәҡдиме менән Өфөгә сәнғәт училищеһының вокал бүлегенә уҡырға саҡыралар.
Вокал бүлеге мөдире Фәрзәнә Фәтхулла ҡыҙы Сәғитова Сүриәгә ятаҡтан бүлмә алып бирешә. Илсинәгә бер йәш тә һигеҙ ай була. Шулай итеп, яңы тормош башлана. Ауырлыҡтарға бирешмәй ул. Илсинәне күтәреп лекцияларға ла йөрөй, имтихандарын да тапшыра. Училищены бары яҡшы билдәләргә генә тамамлап, ҡулына диплом ала. Шунан Сүриә Xөсәйен Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһында эш башлай. Оҙаҡ йылдар уға Лилиә Фәтихова, Хәлит Фәтихов, Шамил Хәмәҙинуров, Миңзиә Насибуллина менән татыу коллективта эшләргә насип була. Ҡыҙы Илсинәне үҙе менән бергә алып, гастролдәргә лә йыш сыға.
2007 йылда Сүриәнең тормош иптәше Рәүил ҡапыл ғына вафат була. Әйтерһең, тормош һынауҙары көтөп кенә торған. 2012 йылда оҙаҡ ваҡыт ең һыҙғанып эшләгән Башҡорт дәүләт филармонияһынан да китергә мәжбүр итәләр уны. Йылдан ашыу эшһеҙ ултырырға тура килә, артабан матур итеп туйҙар, юбилейҙар үткәрә башлай. Һәм Хоҙай Тәғәлә икенсе юл күрһәтә. Яҡшы кешеләр күп бит ул донъяла! Шуларҙың береһе — Нефтекама филармонияһы директоры Рәйес Абдрахман улы Исмәғилев. Нефтекамала Сүриә “Ҡәрҙәштәр” коллективында ең һыҙғанып эш башлай. Был ижади, татыу коллективҡа һәм Рәйес Абдрахман улына, дуҫтарына һәм, әлбиттә, яратҡан ҡыҙы Илсинәгә, бер туған ағаһы Илдарға, бигерәк тә бер туған апаһы Зиниәгә сикһеҙ рәхмәттәрен уҡый ул.
Сүриә Ғималова башҡорт сәхнәһендә үҙенсәлекле тауышы, башҡа берәүгә лә оҡшамаған тембры менән айырылып тора. Тырышлығы, үҙ-үҙенә талапсанлығы, тормошто яратыуы, шаян һүҙле, көслө характерлы, мөләйем, аҡыллы, фәйләсүф булыуы менән дә һоҡландыра ул. Сүриә башҡарыуындағы йырҙар иһә төрлө-төрлө: берсә ҡояшлы, берсә болотло. Әммә кешене һәр саҡ өмөт йәшәтә. Бер йырында шундай һүҙҙәр ҙә бар:
Өмөт барлығы мине йәшәтә,
Өмөт барлығы мине йәшәртә...
Фирҙәүес ЮНЫСОВА,
филология фәндәре кандидаты.