Ғүмерендә һис ҡасан дан-шөһрәт эҙләп йөрөмәһә лә, үҙ быуын ҡәләмдәштәре араһынан Баязит Бикбайға дан иртә килде. Ләкин уның ижади яҙмышы күп замандаштары менән сағыштырғанда байтаҡҡа ҡатмарлыраҡ булды. Совет дәүләте уның түшенә утыҙ йәшендә орден таҡты, башҡа яҙыусыларҙың төшөнә лә инмәгән шөһрәт уның өлөшөнә төштө. Шул уҡ дәһшәтле хакимдар Баязит Бикбайҙы бөтә ил алдында ҡаты хөкөмгә тарттырҙы – исеме КПСС Үҙәк Комитетының яманатлы ҡарарына инде. Әҙип өсөн ижадының сәскә атҡан дәүерендә был тиклем ҙур бәләләргә тарыуы эҙһеҙ үтмәне. Шулай ҙа ул даны шаулаған саҡтарҙа ла, тормошоноң, ижадының ауыр миҙгелдәрендә лә үҙе булып ҡала алды, дуҫтары алдында кешелеклелеген, ихласлығын юғалтманы.
Ҡәләмдәштәре Баязит Бикбайҙы ихтирам итеү генә түгел, ысын күңелдән ярата һәм шул уҡ ваҡытта унан шыртлай ҙа ине. Уның һымаҡ ярҙамсыл, киң күңелле һәм иҫ киткес тура һүҙле кешеләр артыҡ йыш осрамай. Баязит ағайҙың тура һүҙлелеге кеше яҙмышы өсөн хәстәрлектән, ваҡлыҡтарҙан өҫтөн булып, оло маҡсаттар хаҡында ҡайғыртыуҙан килә ине. Ул кисә әйткәненән бөгөн баш тартып йәки бөгөн яҡлағанын иртәгә кире ҡағып йәшәй белмәне.
Баязит Бикбай һәр саҡ дуҫтарға бай булды. Ул төрлө быуын, төрлө һөнәр кешеләре менән тиҙ аралашыусан, ихлас кешеләр менән тиҙ дуҫлашып китеүсән ине. Ә инде ижади дуҫлыҡта уның өсөн һис ваҡыт йәш айырмаһы булманы. Йәш авторҙың ижад үҙенсәлеген тәүге әҫәрҙәренән үк ғәжәп һиҙгер тоя, алдан күрә белде. Уның һәйбәт йоғонтоһон тоймаған шағирҙар беҙҙә, моғайын, һирәктер. Ләкин ул йәш шағирҙар тураһында иң ҙур талаптар юғарылығынан һүҙ алып барҙы.
Тыуған яҡ тураһында һүҙ сыҡҡанда, Баязит ағайҙың тыуған ауылы янындағы бер шишмәне һағынып телгә алыуын, ҡайтҡан һайын уның янына барып, тирә-яғын тәрбиәләргә яратыуын һөйләгәнен ҡат-ҡат ишетергә тура килгәйне. "Тере шишмәләр" повесының тәүге юлдарын уҡыу менән үк әлеге һөйләгәндәр иҫкә төштө, һәм мин шул шишмәнең Ҡалта ауылы янындағы Мусаҡай тауының көнбайыш битләүе итәгенән таш ярып сыҡҡан Ерек шишмәһе икәнлеген белдем. Яҙыусының уны бик йыш һағынып телгә алыуында, яҙмышы өсөн борсолоуында мин хәҙер үҙенсә символик мәғәнә күрәм. Баязит Бикбай бөгөн минең күҙ алдыма халыҡ араһынан урғылып сыҡҡан һәр шишмәгә ҡыуаныусы, уның яҙмышын үҙ ғүмеренән нығыраҡ ҡурсалаусы оло йөрәкле ил ағаһы булып баҫа. Һәм ул сабыр, баҫалҡы тауыш менән: "Мин үҙемә тейешен эшләнем шикелле, ҡалғанын үҙегеҙ ҡарағыҙ, мырҙалар!” – тигәндәй була.


Әйткәндәй...
Баязит Бикбайҙың тыуыуына 105 йыл тулыу уңайынан Көйөргәҙе районында урындағы етәкселек Башҡортостандың Яҙыусылар союзы идараһы менән берлектә күркәм саралар ойоштора. Был хаҡта гәзитебеҙҙең киләһе һандарында уҡырһығыҙ.