Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Башҡорт телен өйрәнгем килә!
Башҡорт телен өйрәнгем килә!Балалар менән осрашыу һәр саҡ күңелдә илһам осҡондарын уята. Дәүләкәндең 7-се мәктәбе уҡыусылары ла бик һиҙгер әңгәмәсе, ҡыҙыҡһыныусан булып сыҡты. Бында тел ҡәҙерен белгән, илен һөйгән уҡытыусы Ғәлиә Дәүләтова саҡырғайны.










Башҡорт телен өйрәнгем килә!“Башҡортостан” гәзитендә лә ошо хаҡта һөйләшербеҙ, тип “Бәйләнештә” социаль селтәрендә вәғәҙә итеүемә лә апаруҡ ваҡыт үтеп киткән. Әммә был мәктәп хаҡында һөйләргә кәрәк. Әле бында ике башҡорт теле уҡытыусыһы эшләй: Ғәлиә Дәүләтова менән Альбина Янибаева.
Бөгөн был мәғариф усағында 803 уҡыусы белем ала. Шуларҙың 145-е – башҡорт балалары. Уларҙың 18-е баш­ҡорт телен туған тел булараҡ, ә 127-һе дәүләт теле булараҡ өйрәнә. Бер ҡараһаң, ғәжәпләнеп тә ҡуяһың: аҙнаһына бер сәғәт эсендә бала ни үҙләштерә инде?.. Былай дәүләт телен бар балалар ҙа (беренсенән алып ун беренсе класҡа тиклем) өйрәнә. Мәктәп директоры Ильвира Әнис ҡыҙы был яҡтан башҡорт теле уҡытыусы­ларына ныҡлы терәк. Тик ата-әсәләрҙең балалары өсөн урыҫ телен туған тел итеп һайлауҙары башҡа һый­маҫлыҡ хәл. Әлеге лә баяғы бер үк балыҡ башы – баш­ҡорт милләтле ата-әсәләр үҙҙәре үк телен белмәй, балаларына өйрәтергә теләмәй. Үҙебеҙ ошондай мөнәсә­бәттә булғас, башҡаларҙан беҙ ни талап итә алабыҙ һуң?!
Башҡорт әҙәбиәтенә һәм теленә арналған кисәне VI “а” класы уҡыусылары Алиса Морева менән Камилә Мө­лөкова алып барҙы. Һүҙ сәнғәте хаҡында һөйләшергә йыйылғандар һәр береһе тиерлек башҡорт, урыҫ тел­дәрендә шиғыр уҡыны, ятланы: Илья Пирогов, Илнар Хәбибназаров, Алмас Әхмәтов, Алиса Морева, Элина Ғәлиева, Шамила Дагирова, Зөһрә Хәмиҙуллина, Гүзәл Әхмәтйәнова, Индира Әлиева, Алтынай Әхмәтова. Уларҙың һәр береһе шиғырға ниндәй мәғәнә һалынған, авторҙар нимә әйтергә теләгәнен еткерергә тырышты. Шуныһы үҙенсәлекле – балалар шиғырҙы үҙҙәре теләгә­нен һайлап алған. Һорауҙарҙы ла бирә беләләр бит әле: “Ҡасан беренсе шиғырығыҙҙы яҙҙығыҙ?”, “Башҡортса шиғыр яҙыу отошломо?”, “Башҡорт теленән һеҙҙең шиғыр­ҙарҙы кем урыҫсаға тәржемә итә?”, “Милли әҙә­биәттәрҙең киләсәге бармы?”... Аңлап тораһығыҙ, һис кенә лә ябай һорауҙар түгел. Ижад менән шөғөлләнеү ҡасан отошло булды икән ул? Балалар ҙа быны белеп үҫергә тейештер. Әммә Күктәр ниндәй ҙә булһа сәнғәт төрөнә илһам биргән икән, ошо үҙе үк бәхет түгелме ни? Уҡыусылар араһында ла ижади фекерләгәндәр, шиғыр яҙғандар етәрлек. Шуныһы һоҡландырҙы: башҡорт телен өйрәнергә, башҡортса китаптар уҡырға теләгән башҡа милләт балалары ла бар. Уларға башҡаларҙың лөғәтен, телмәрен аңлау ҡыҙыҡлы. Аңлаған кеше төшөнә торғандыр, әгәр башҡортса яҡшы белһәң, башҡа төрки телдәре лә аңлашылып ҡына тора бит. Был хаҡта ла үҫмерҙәр белеп үҫһә икән!
Ғәлиә Дәүләтова 2016 йылда “Иң яҡшы башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусыһы” конкурсында еңеүсе булған. Мәктәп уҡыусылары республикала уҙғарылған фәнни-ғәмәли конференцияларҙа эҙләнеү эштәре менән, иншалар конкурсында приз­лы урындар ала.
Яҡты кисерештәр уятҡан кисәбеҙҙе Әҙилә Бейсебаева, Алина Хөснөтдинова, Диана Ғиләжева йырҙары менән биҙәне. Хәҙерге балалар ижад кешеләренә беҙ бала саҡта ҡараған һымаҡ ҡарамай. Беҙ уҡыусы саҡта яҙыу­сыны пәйғәмбәрҙәй күрә инек, сөнки китап рухында, шағир моңонда үҫтек. Совет осоро әҙәбиәттән идеология яһаны, әҙәбиәт аша үҙ идеологияһын халыҡҡа һеңдерҙе. Ә улар әҙиптәрҙе, беләһегеҙме, кем тип атай? Үҙен эшендә тапҡан профессионал, тиҙәр. Шәп тә инде. Заманса фекер. Башҡорт әҙәбиәтенә, теленә ихтирам күрһәткән мәктәптән беҙ ҙә, бынан бик күп ижади профессионалдар, илдең изге хеҙмәткәрҙәре сыҡһын, тип ҡайттыҡ.

Дәүләкән ҡалаһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Тыныслыҡ, бер-береңә ихтирам тантанаһы

Тыныслыҡ, бер-береңә ихтирам тантанаһы 31.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Башҡорт, татар, тажик, үзбәк, ҡырғыҙ, ҡаҙаҡ, төркмән, азербайжан... Республикабыҙҙа йәшәгән төрлө...

Тотош уҡырға 2 628

50 мең һум кемдә?

50 мең һум кемдә? 31.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

“Урал аръяғы тауышы” йыр-моң конкурсының еңеүсеһе билдәле булды. Ул – 15 йәшлек Сибай ҡыҙы...

Тотош уҡырға 2 627

Ейәнсуралар йәшлеккә алып ҡайтты...

Ейәнсуралар йәшлеккә алып ҡайтты... 30.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Республикабыҙҙа театрҙар фестиваль-марафоны дауам итә. Ошо көндәрҙә штандарт йылайырҙарҙан...

Тотош уҡырға 2 269

Йондоҙ ниңә юғалған?

Йондоҙ ниңә юғалған? 30.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Ҡазандағы Дан аллеяһынан Хәниә Фәрхиҙең хәтер йондоҙо юғалған....

Тотош уҡырға 1 428

"Тамаша-2019": кемдәр еңеүсе?

"Тамаша-2019": кемдәр еңеүсе? 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Бөрйән районында Башҡортостандың 100 йыллығына, Театр йылына арналған “Тамаша-2019” фестивале үтте....

Тотош уҡырға 1 251

25 йылдың иң яҡшыһы...

25 йылдың иң яҡшыһы... 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Ике йыллыҡ тынлыҡтан һуң Байегет йәнә концерт ҡуймаҡсы....

Тотош уҡырға 1 520

Сәхнә яратһаң, бында кил!

Сәхнә яратһаң, бында кил! 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре ошонда сыныға....

Тотош уҡырға 1 313

Сыйырсыҡтар ҡайтып ҡуныр...

Сыйырсыҡтар ҡайтып ҡуныр... 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Уҡыусыларҙың яҙғы каникулы булыуға ҡарамаҫтан, Сибай һынлы сәнғәт мәктәбендә оҫталыҡ дәрестәре...

Тотош уҡырға 1 323

Баймаҡтың “Ҡояшлы сәхнә донъяһы”

Баймаҡтың “Ҡояшлы сәхнә донъяһы” 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Халыҡ-ара театр көнө уңайынан Баймаҡ үҙәк китапханаһында “Ҡояшлы сәхнә донъяһы” исемле фотокүргәҙмә...

Тотош уҡырға 1 141

Зәйнетдиндең үҙ лейблы буласаҡ

Зәйнетдиндең үҙ лейблы буласаҡ 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Йыр-моңға ла, бейеүгә лә берҙәй маһир, ундан ашыу музыка ҡоралында оҫта уйнаған, башҡорт...

Тотош уҡырға 1 249

Ҡурсаҡ театры яңыра

Ҡурсаҡ театры яңыра 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Башҡорт дәүләт ҡурсаҡ театры, ниһайәт, капиталь ремонтланасаҡ һәм уға яңы төкәтмә төҙөйәсәктәр....

Тотош уҡырға 1 154

Сәнғәтте яратҡандар

Сәнғәтте яратҡандар 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Профессиональ сәнғәткә хеҙмәт итеүселәрҙе берләштергән байрам булараҡ һәр ижади коллектив өсөн...

Тотош уҡырға 1 379