Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тик изгелек көт
“Кешеләрҙе аҡсағыҙ менән ҡәнәғәтләндерә алмаҫһығыҙ. Уларға ҡарата мөнәсәбәтегеҙ яҡшы, йөҙөгөҙ яҡты булһын”, – тигән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. Ерҙә әҙәм балалары дуҫлыҡҡа мохтажлыҡ кисереп йәшәй, бер-береһендә таяныс таба.

Кешеләге иң ыңғай сифаттар – күркәм холоҡ, киң күңеллелек. Ырыҫ-бәхеттең нигеҙендә лә тап ошо һыҙаттар ята.

Беҙгә һәр йәһәттән оло өлгө – пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. Ул ғәжәп илгәҙәк кеше булған, гелән халыҡ араһында, сәхәбәләре менән бергә йөрөргә тырышҡан. “Айырымланыу, тәкәбберлек, тупаҫлыҡ – золом, ундай һыҙатҡа эйә кешеләр – иң яуызы”, – тигән Пәйғәмбәребеҙ. 

Ислам бер-береңә ышанырға, башҡаларҙан тик изгелек көтөргә, әйтелгән һүҙҙәрҙән насарлыҡ эҙләмәҫкә, гелән яҡшы яҡты күрергә өйрәтә. Бындай күркәм һыҙаттар гонаһҡа батып батҡандарҙы ла бәләнән ҡотҡарып алып ҡалыр, тиелә динебеҙҙә. Ышанмаусанлыҡ, шөбһәләнеү ҡәтғи тыйыла. “Урынлы-урынһыҙ шикләнеп йөрөүҙән ситтә бул, – тип өйрәткән Ғәли хәҙрәт. – Ул сәләмәт кешене лә ауырыуға һабыштыра, бер ҡатлыларҙың уйҙарын кире яҡҡа бора”.

Ислам – дуҫлыҡ, ҡәрҙәшлек, изгелек дине. Араларҙағы күркәм бәйләнештәрҙе даими нығытып тороу зарур.

Ут ҡабынһа...

Пәйғәмбәребеҙ асыуы килгәндә үҙен тыйып ҡалғандарҙы иң көслөләр тип атаған. Мосолман урынлы-урынһыҙ ярһымай, нәфсе ҡотҡоһона бирелмәй, үҙен ҡыйырһытҡандарҙы ғәфү итә, мохтаждарға ҡарата түбәнселекле була.

“Асыу – ут, – тип өйрәтә динебеҙ. – Ул бөтә күңелде ҡармап алыусан. Көл аҫтында быҫҡып ятҡан осҡон кеүек – тәкәбберҙәрҙә ҡабынып китергә генә тора”.

Асыуға юл биргән әҙәм балаһы Аллаһ Тәғәләнең бойороғона ҡаршы төшкән иблискә оҡшап китә. “Кешенең тәнендә утҡа оҡшаш кескәй генә бер ит киҫәге бар, – ти­гән пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. – Ул яҡшы булһа, барлыҡ тән таҙара, ә инде насар икән, киреһенсә, бысрай. Ул ит киҫәге – йөрәк. Күрә алмаусанлыҡ, көнсөллөк, асыу Аллаһ ҡолдарын һәләкәткә алып бара. Бәләнең ҡайҙа йәшеренеп ятҡанын һиҙеп, һаҡланып ҡалырға тырышып, эстә ҡабынып китергә әҙер торған уттан баш тарта белергә, уны күңелдән йолҡоп ташларға кәрәк”.

Ҡатын-ҡыҙҙың – үҙ урыны 

Пәйғәмбәребеҙ өйөнә ҡайтып инһә, бер ҡатыны иртәнге намаҙҙан һуң тиҫбе тартып ултыра, ти. 

— Эй, Өммө Сәләмә! Ниңә һин намаҙҙы башҡалар менән бергә уҡымайһың? Ни өсөн хаж ҡылмайһың? Ниңә Ҡөрьән уҡып ҡына ултырмайһың? — тип әллә күпме һорауға күмә уны Рәсүлуллаһ. 

— Эй, Аллаһ илсеһе! Һанап киткәндәреңдең барыһы ла — ирҙәр эше, — ти ҡатыны. 
Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм был һүҙҙәр менән шунда уҡ ризалаша. 

— Ҡатын-ҡыҙҙың бурыстары араһында мин әйткәндәрҙең барыһына ла тиңләшерлек ғәмәлдәр бар, — ти Пәйғәмбәребеҙ. — Улар Аллаһ бойорғанды үтәп, иренә хеҙмәт итә белһә, тәсбих тартҡанға оҡшатып, ҡулында орсоҡ әйләндереп торһа, был Хоҙай Тәғәләне ололау була, башҡалар менән бергәләп йома намаҙы уҡыуға тиңләшә. Әгәр ҙә инде балалары өсөн аш-һыу әҙерләргә ғәҙәтләнһә, ағастарҙан ҡойолорға торған япраҡтарҙай, ваҡ-төйәк гонаһтары юйылып ҡына торор. Ә сәғәттәр буйы еп иләүе ирҙәрҙең күпер һалыуына тиңләшер. 

Наҙанлыҡтың нигеҙе ниҙә?

“Күрә алмаусанлыҡ, үҙ-ара дошманлыҡ холоҡтоң тотанаҡһыҙ булыуынан килә, — тип өйрәтә дин. — Ундай кеше ыҙғыш өсөн сәбәп эҙләп тик йөрөй. Күп нәмәне дуҫтарса хәл итеү урынына, маһайыусанлығы, наҙанлығы сәбәпле, аҙым һайын янъялға юл асып тора”.

Был йәһәттән дин әһелдәре элек-электән бәндәләргә яҡшылыҡ, изгелек, кешелеклелектең сағыу өлгөләрен күрһәтеп килгән, тормош һабаҡтарын тыуыр быуындарға ҡалдырған. “Тар күңеллелек – етешһеҙлектәрҙең иң насары, үс алырға ашығыу – гонаһтарҙың иң ҙуры”, – тигән Ғәли хәҙрәт. 

Мосолмандарҙы изге Ҡөрьән киң күңеллелеккә әйҙәй: “Арағыҙҙан йомарт, малы етерлек булғандар ҡәрҙәштәренә, фәҡирҙәргә өлөш сығарыуҙан туҡталып ҡалмаһын, бәндәләрҙе ғәфү итһен, бәхилләтә белһен”.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Донъя именлеге ниҙән башлана?

Донъя именлеге ниҙән башлана? 29.03.2019 // Иман

Бер хикмәттә, ололарҙың ғүмерен иғтибар, уларҙың кәңәштәрен тыңлай белеү оҙонайта, тиелгән. Бөгөнгө...

Тотош уҡырға 1 466

Юлға фатиха бирер

Юлға фатиха бирер 29.03.2019 // Иман

Мәсетле районының имам-мөхтәсибе Азамат Вәлиев битараф булмаған замандаштарыбыҙҙан изге эштә ярҙам...

Тотош уҡырға 1 381

Апрелдең изге кистәре

Апрелдең изге кистәре 29.03.2019 // Иман

Быйылғы апрель мосолман календары буйынса рәжәб һәм шәғбанға тура килә. Ә был айҙар, мәғлүм ки, иң...

Тотош уҡырға 1 472

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк...

Гүзәл затты хәстәрләмәһәк... 01.03.2019 // Иман

Яҙ башында дәүләт тарафынан ҡабул ителгән иң матур байрамдарҙың береһе – 8 Март. Йәшәйештең нигеҙе,...

Тотош уҡырға 1 274

Ниндәй бүләк бирергә?

Ниндәй бүләк бирергә? 01.03.2019 // Иман

Ир-ат ҡатын-ҡыҙҙы байрамда матур бүләктәр менән һөйөндөрөргә тырыша. Исламда быға ниндәй ҡараш?...

Тотош уҡырға 1 892

Рәжәбтә ни сәсһәң,  Рамаҙанда шуны урырһың

Рәжәбтә ни сәсһәң, Рамаҙанда шуны урырһың 01.03.2019 // Иман

Мосолман календары буйынса 1440 йылдың яртыһы ла үтеп бара. Йома, 8 март, етенсе ай рәжәбтең...

Тотош уҡырға 1 473

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын

“Тупһа”ғыҙ ныҡ булһын 08.02.2019 // Иман

Тупһа – йорттоң көҙгөһө. Ошоға бәйле хикмәтте иҫкә төшөрәйек....

Тотош уҡырға 1 568

Көнсөллөк нимәгә килтерә?

Көнсөллөк нимәгә килтерә? 08.02.2019 // Иман

Һәр әҙәм балаһы донъяла үҙенең көсө еткәнде эшләй. Ә инде төрлө ихтыяждарҙы ҡәнәғәтләндереү – Аллаһ...

Тотош уҡырға 1 720

Ҡөрьән – оло фән

Ҡөрьән – оло фән 08.02.2019 // Иман

Бөгөн – Рәсәй фәне көнө. Ошо уңайҙан мосолман донъяһында ғилемдең тотҡан урыны хаҡында иҫкә алып...

Тотош уҡырға 1 369

Матур кейенһен, биҙәнһен...

Матур кейенһен, биҙәнһен... 08.02.2019 // Иман

Әл-хәмдү лил-ләһ, мосолман ҡатын-ҡыҙы кейеме йылдан-йыл күркәмләнә, зауыҡлыраҡ, сағыуыраҡ була...

Тотош уҡырға 1 326

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай

Һөнәрле ҡулында ҡот уйнай 08.02.2019 // Иман

Үҙ көстәре менән ике ҡатлы ҙур йорт һалып, уңайлы шарттарҙа алты бала тәрбиәләгән, дини ҡанундарҙы...

Тотош уҡырға 1 333

Иргә ниҙәр тыйыла?

Иргә ниҙәр тыйыла? 01.02.2019 // Иман

Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм мосолман ирҙәрҙе алтын-көмөш менән мауығып китеүҙән тыйған....

Тотош уҡырға 1 598