Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Илһөйәрлек инеше
Конституция – Рәсәй Федерацияһы гражданының хоҡуҡтарын һәм бурыстарын билдәләгән төп дәүләт законы. Документ, законға, ғәҙеллек һәм тәртип принциптарына таянып, иҡтисади, социаль һәм дәүләт тормошон регламентлай.

Ғәмәлдәге барлыҡ закон акттары 1993 йылда ҡабул ителгән Конститу­цияға нигеҙләнә. Дәүләт етәксеһе, Дәүләт Думаһы, Хөкүмәт һәм Федерация Советы документҡа үҙгәрештәр һәм төҙәтмәләр индерә ала. Төп Закон китабының ҡыҙыл күн тышлығында дәүләттең көмөш гербы төшөрөлгән һәм алтын хәрефтәр менән “Рәсәй Федерацияһы Конституцияһы” тип яҙылған. Документтың инаугурация варианты Кремль һарайындағы Президент китапханаһында һаҡлана.

Конституцияны ҡабул итеү – һәр милләттең һәм илдең тарихында иң мөһим һәм иҫтәлекле мәл. Дәүләт закондарын белмәй, уларҙы көндәлек тормошта нигеҙле файҙаланмай тороп, демократик йәмғиәт төҙөү мөмкин түгел. 1993 йылдың 12 декабрендә бөтә халыҡ тарафынан тауыш биреү юлы менән Рәсәй Федерацияһы Конституцияһы ҡабул ителә.

Әлеге Конституция бер нисә сыға­наҡтан төҙөлгән. Шуларҙың иң мөһимдәре – Рәсәй Федерацияһы Юғары Советының Конституция комиссияһы проекты (йәки “Румянцев проекты”) һәм Ельциндың ҡарары буйынса саҡырылған Конституция кәңәшмәһе тарафынан әҙерләнгән проект. Рәсәй Федерацияһының яңы Конституцияһы юғары дәүләт власы органдарының структураһын ярайһы уҡ үҙгәртә. Унда власты айырыу принцибы нығытыла, Рәсәйҙең федератив ҡоролошон камиллаштырыу йәһәтенән етди аҙым яһала. Илебеҙ тарихында тәүге тапҡыр Конституция нормалары туранан-тура эш итә башлай. Һәр кешегә, конституцион нормаларға һылтанып, хоҡуҡтарын яҡлау мөмкин­леге бирелә, ә суд һәм башҡа органдар, эштәрҙе ҡарағанда, бәхәсле мәсьәлә­ләрҙе хәл иткәндә, иң элек Төп Закон нормаларына нигеҙләнергә тейеш була.

Конституция, граждандар йәмғиәтен үҫтереү азатлығын тәьмин итеп, бөтә милек формаларын тигеҙ яҡлай. Дәүләттең төп документы булараҡ, уның нормалары ниндәй ҙә булһа хоҡуҡи иҫбатлауға мохтаж түгел. Илебеҙҙә ҡабул ителгән закондарҙың барыһы ла Конституцияға ҡаршы килмәҫкә тейеш, юғиһә улар ғәмәлдән сығарыла.

Конституция ҡабул ителгән мәлдән алып документҡа бер нисә төҙәтмә индерелә. Шуларҙың һуңғылары – “Рәсәй Федерацияһы Президенты Рәсәй Федерацияһы граждандары тарафынан йәшерен тауыш биреү юлы менән дөйөм тиң һәм туранан-тура һайлау хоҡуғы нигеҙендә алты йылға һайлана” (элек дүрт йылға ине), “Дәүләт Думаһы биш йылға һайлана” (әүәл дүрт йылға ине).


Автор: А. ХӘСӘНОВА


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте

Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте 29.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Көйөргәҙе район Советы депутаттары хакимиәт башлығы Әхәт Ҡотләхмәтовтың отставкаһын ҡабул...

Тотош уҡырға 1 437

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ 29.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан парламенты депутаттары социаль туҡланыу, айырыуса мәктәптәрҙә, балалар баҡсаларында...

Тотош уҡырға 1 392

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй?

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй? 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт-хоҡуҡ идаралығы начальнигы итеп Азат Ғәлин...

Тотош уҡырға 1 485

Идаралыҡта – яңы етәксе

Идаралыҡта – яңы етәксе 28.03.2019 // Сәйәсәт

Искәндәр Әхмәтвәлиев Башҡортостан Башлығының Муниципаль берәмектәр менән эш итеү идаралығы...

Тотош уҡырға 1 530

Яңы вәкил тәғәйенләнде

Яңы вәкил тәғәйенләнде 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайҙағы тулы хоҡуҡлы вәкиле итеп...

Тотош уҡырға 1 430

Хәйҙәр Вәлиев китте

Хәйҙәр Вәлиев китте 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостандың Үҙәк һайлау комиссияһы рәйесе Хәйҙәр Вәлиев ваҡытынан алда вазифаһын бушатты....

Тотош уҡырға 1 535

Килешеү төҙөлдө

Килешеү төҙөлдө 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бешкәктә Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте менән Ҡырғыҙ Республикаһы Хөкүмәте араһында...

Тотош уҡырға 1 391

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр?

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостанда “Берҙәм Рәсәй” партияһынан республика Башлығы вазифаһына кандидатуралар тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 410

Йөҙ меңенсе кем?

Йөҙ меңенсе кем? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Учалы ҡалаһы “Таусы” хоккей клубының спорт директоры Айрат Нурғәлиевкә “Берҙәм Рәсәй”ҙең...

Тотош уҡырға 1 466

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне 25.03.2019 // Сәйәсәт

Республикабыҙҙың 100 йыллыҡ юбилейы айҡанлы Башҡортостанда байрам саралары дауам итә....

Тотош уҡырға 1 389

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә 25.03.2019 // Сәйәсәт

27 мартта “Берҙәм Рәсәй” партияһы Башҡортостан Республикаһы Башлығы вазифаһына кандидатура тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 257

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән 23.03.2019 // Сәйәсәт

Байрам уңайынан тантаналы йыйылыштағы сығышында Башҡортостан етәксеһе Радий Хәбиров бер быуатлыҡ...

Тотош уҡырға 1 379