Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Илһөйәрлек инеше
Конституция – Рәсәй Федерацияһы гражданының хоҡуҡтарын һәм бурыстарын билдәләгән төп дәүләт законы. Документ, законға, ғәҙеллек һәм тәртип принциптарына таянып, иҡтисади, социаль һәм дәүләт тормошон регламентлай.

Ғәмәлдәге барлыҡ закон акттары 1993 йылда ҡабул ителгән Конститу­цияға нигеҙләнә. Дәүләт етәксеһе, Дәүләт Думаһы, Хөкүмәт һәм Федерация Советы документҡа үҙгәрештәр һәм төҙәтмәләр индерә ала. Төп Закон китабының ҡыҙыл күн тышлығында дәүләттең көмөш гербы төшөрөлгән һәм алтын хәрефтәр менән “Рәсәй Федерацияһы Конституцияһы” тип яҙылған. Документтың инаугурация варианты Кремль һарайындағы Президент китапханаһында һаҡлана.

Конституцияны ҡабул итеү – һәр милләттең һәм илдең тарихында иң мөһим һәм иҫтәлекле мәл. Дәүләт закондарын белмәй, уларҙы көндәлек тормошта нигеҙле файҙаланмай тороп, демократик йәмғиәт төҙөү мөмкин түгел. 1993 йылдың 12 декабрендә бөтә халыҡ тарафынан тауыш биреү юлы менән Рәсәй Федерацияһы Конституцияһы ҡабул ителә.

Әлеге Конституция бер нисә сыға­наҡтан төҙөлгән. Шуларҙың иң мөһимдәре – Рәсәй Федерацияһы Юғары Советының Конституция комиссияһы проекты (йәки “Румянцев проекты”) һәм Ельциндың ҡарары буйынса саҡырылған Конституция кәңәшмәһе тарафынан әҙерләнгән проект. Рәсәй Федерацияһының яңы Конституцияһы юғары дәүләт власы органдарының структураһын ярайһы уҡ үҙгәртә. Унда власты айырыу принцибы нығытыла, Рәсәйҙең федератив ҡоролошон камиллаштырыу йәһәтенән етди аҙым яһала. Илебеҙ тарихында тәүге тапҡыр Конституция нормалары туранан-тура эш итә башлай. Һәр кешегә, конституцион нормаларға һылтанып, хоҡуҡтарын яҡлау мөмкин­леге бирелә, ә суд һәм башҡа органдар, эштәрҙе ҡарағанда, бәхәсле мәсьәлә­ләрҙе хәл иткәндә, иң элек Төп Закон нормаларына нигеҙләнергә тейеш була.

Конституция, граждандар йәмғиәтен үҫтереү азатлығын тәьмин итеп, бөтә милек формаларын тигеҙ яҡлай. Дәүләттең төп документы булараҡ, уның нормалары ниндәй ҙә булһа хоҡуҡи иҫбатлауға мохтаж түгел. Илебеҙҙә ҡабул ителгән закондарҙың барыһы ла Конституцияға ҡаршы килмәҫкә тейеш, юғиһә улар ғәмәлдән сығарыла.

Конституция ҡабул ителгән мәлдән алып документҡа бер нисә төҙәтмә индерелә. Шуларҙың һуңғылары – “Рәсәй Федерацияһы Президенты Рәсәй Федерацияһы граждандары тарафынан йәшерен тауыш биреү юлы менән дөйөм тиң һәм туранан-тура һайлау хоҡуғы нигеҙендә алты йылға һайлана” (элек дүрт йылға ине), “Дәүләт Думаһы биш йылға һайлана” (әүәл дүрт йылға ине).


Автор: А. ХӘСӘНОВА


Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Радий Хәбиров Башҡортостанда яңы етәксе тәғәйенләнеүе тураһында белдерҙе

Радий Хәбиров Башҡортостанда яңы етәксе тәғәйенләнеүе тураһында белдерҙе 05.05.2025 // Сәйәсәт

Радий Хәбиров Башҡортостанда яңы етәксе тәғәйенләнеүе тураһында белдерҙе...

Тотош уҡырға 41

Салауат ҡалаһында яңы мэр тәғәйенләнде

Салауат ҡалаһында яңы мэр тәғәйенләнде 30.04.2025 // Сәйәсәт

Салауат ҡалаһында яңы мэр тәғәйенләнде...

Тотош уҡырға 63

Башҡортостан Башлығы Андрей Назаровты «Хеҙмәт ҡаһарманлығы өсөн» миҙалы менән бүләкләне

Башҡортостан Башлығы Андрей Назаровты «Хеҙмәт ҡаһарманлығы өсөн» миҙалы менән бүләкләне 28.04.2025 // Сәйәсәт

Башҡортостан Башлығы Андрей Назаровты «Хеҙмәт ҡаһарманлығы өсөн» миҙалы менән бүләкләне...

Тотош уҡырға 62

Владимир Путин яҡташтарыбыҙҙы дәүләт наградалары менән билдәләне

Владимир Путин яҡташтарыбыҙҙы дәүләт наградалары менән билдәләне 25.04.2025 // Сәйәсәт

Владимир Путин яҡташтарыбыҙҙы дәүләт наградалары менән билдәләне...

Тотош уҡырға 62

Башҡортостанда Милли мираҫтың дәүләт реестры тураһында закон ҡабул ителде

Башҡортостанда Милли мираҫтың дәүләт реестры тураһында закон ҡабул ителде 24.04.2025 // Сәйәсәт

Башҡортостанда Милли мираҫтың дәүләт реестры тураһында закон ҡабул ителде...

Тотош уҡырға 67

Владимир Путин хәрби хеҙмәткә саҡырыу тураһында законға үҙгәрештәр индерҙе

Владимир Путин хәрби хеҙмәткә саҡырыу тураһында законға үҙгәрештәр индерҙе 22.04.2025 // Сәйәсәт

Владимир Путин хәрби хеҙмәткә саҡырыу тураһында законға үҙгәрештәр индерҙе...

Тотош уҡырға 69

Башҡортостан Башлығы муниципалитеттарҙа кадрҙар тәғәйенләү тураһында белдерҙе

Башҡортостан Башлығы муниципалитеттарҙа кадрҙар тәғәйенләү тураһында белдерҙе 21.04.2025 // Сәйәсәт

Башҡортостан Башлығы муниципалитеттарҙа кадрҙар тәғәйенләү тураһында белдерҙе...

Тотош уҡырға 73

Радий Хәбиров Өфөнөң элекке мэры Павел Качкаевҡа юғары дәүләт наградаһын тапшырҙы

Радий Хәбиров Өфөнөң элекке мэры Павел Качкаевҡа юғары дәүләт наградаһын тапшырҙы 21.04.2025 // Сәйәсәт

Радий Хәбиров Өфөнөң элекке мэры Павел Качкаевҡа юғары дәүләт наградаһын тапшырҙы...

Тотош уҡырға 69

Башҡортостан Башлығы милли диаспора вәкилдәре менән осрашты

Башҡортостан Башлығы милли диаспора вәкилдәре менән осрашты 18.04.2025 // Сәйәсәт

Башҡортостан Башлығы милли диаспора вәкилдәре менән осрашты...

Тотош уҡырға 70

Сибай ҡалаһы мэры тәғәйенләнде

Сибай ҡалаһы мэры тәғәйенләнде 17.04.2025 // Сәйәсәт

Сибай ҡалаһы мэры тәғәйенләнде...

Тотош уҡырға 68

Әбйәлил районы башлығы отставкаға китте

Әбйәлил районы башлығы отставкаға китте 16.04.2025 // Сәйәсәт

Әбйәлил районы башлығы отставкаға китте...

Тотош уҡырға 63

Бөрө районы башлығы отставкаға сыҡты

Бөрө районы башлығы отставкаға сыҡты 15.04.2025 // Сәйәсәт

Бөрө районы башлығы отставкаға сыҡты...

Тотош уҡырға 76