Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тарихҡа инеү еңелме?
22 апрелдә Рәсәй Хөкүмәте етәксеһе Дмитрий Медведев Дәүләт Думаһында отчет менән сығыш яһаны. Был сараның Владимир Ильич Лениндың тыуған көнөнә тап килеүе осраҡлы булманы шикелле. Дәүләт етәкселәре әлеге сығышты ошо көнгә ҡуйып, Дмитрий Медведев алып барған сәйәсәттең хеҙмәт кешеһенә ҡаршы икәненә ишара яһағандай булды.

Был йәш сәйәсмәндең юлын барлап сыҡһаң, ирекһеҙҙән Виктор Черномырдиндың “ҡысымаған урынды тырнамағыҙ” тигән һүҙҙәре иҫкә төшә. Президент булған сағында сәғәтте күсереп, бөтә халыҡҡа байтаҡ уңайһыҙлыҡ тыуҙырғайны, әле һаман үҙенең ошо хатаһын төҙәтергә ашыҡмай, төрлө һылтау табып, эште кисектереп килә. Рәсәй бюджетын 327 миллиард һумға кәметкән “милицияны полицияға үҙгәртеү”ҙе реформа тип атауы ла ҡыйын.
Торлаҡ-коммуналь хужалыҡта социаль нормативтарҙы көсләп тигәндәй индерергә тырышыуы ла үҙен аҡламаны. Хәтерегеҙгә төшөрөп үтәм: Рәсәйҙең биш төбәгендә эксперимент рәүешендә электр энергияһын самалап тотоноу маҡсатында социаль норматив булдырҙылар. Уның асылы шул норманан артыҡ ҡулланылған энергия өсөн уртаса 30 процентҡа артығыраҡ түләүҙә ине. Бер уйлаһаң, был сара экономияға килтерергә тейеш һымаҡ, ә төптән ҡараһаң, илдә тик ошо ресурсҡа ҡытлыҡ булғаны юҡ. Хатта артығын сит илдәргә һатабыҙ, мәҫәлән, Ҡытайға. СССР ваҡытынан беҙҙә энергетика тарифтары халыҡ өсөн түбәнерәк булды. Был хәл хәҙер беҙҙә һәм Белоруссияла ғына һаҡланып килә. Капитал мәнфәғәтен яҡлаған Медведев был реформаны “диспропорцияны” капитал файҙаһына үҙгәртеү өсөн генә үткәрергә уйлағандыр. Бына хәҙер Рәсәй Хөкүмәте үҙ пландарынан баш тартырға мәжбүр. Баҡтиһәң, һыуҙы, газды, йылылыҡты иҫәпләгән приборҙарҙың булмауы арҡаһында был ресурстарға социаль нормативтар индереү техник яҡтан барып сыҡмаҫлыҡ икән. Ул ғына ла түгел, торлаҡ-коммуналь хужалыҡты реформалау арҡаһында һыу ҡулланыу социаль нормативһыҙ ҙа ҡырҡа кәмегән булып сыҡты. Был шарттарҙа проектты әҙерләгән Д. Медведев Хөкүмәте бөтә ғәләм алдында оятҡа ҡалды. Ғөмүмән алғанда, ул етәкләгән Хөкүмәт, улар йәлеп иткән эксперттар, үҙҙәренең компетентлы түгел икәнен асыҡ күрһәтте.
Шул уҡ мәғариф реформаһын алып ҡарайыҡ. 2000 йылда индерелә башланған Берҙәм дәүләт имтиханын тәҡдим итеүселәр – мәғариф министры Владимир Филиппов, уның урынбаҫары Виктор Болотов һәм Юғары иҡтисад мәктәбе ректоры Ярослав Кузьминов — бөтә бәләләр артта ҡаласаҡ тип ышандырҙы. Юғары уҡыу йорттары ректорҙарын үҙҙәренең административ ресурсы менән еңеп (МДУ ректоры Виктор Садовничий ғына бирешмәне), ошо тестарға нигеҙләнгән имтиханды индереп, бөтә донъяла дан алған Совет системаһын юҡҡа сығарҙылар. Бына яңыраҡ министр Дмитрий Ливанов “Известия” гәзитенә биргән интервьюһында БДИ-лағы тестарҙан торған “А” өлөшөнән баш тартырға торабыҙ тип иғлан итте. Был белдереү мәғариф өсөн тарихи ваҡиға булыр, моғайын: ысынында БДИ-нан баш тартыуға тиң был. Ниһайәт, мәғариф етәкселәре БДИ системаһын камиллаштырып булмауын аңланы шикелле. Үҙегеҙ уйлап ҡарағыҙ: имтиханды күҙәтеп тороу өсөн веб-камералар (Уҡыусыларҙы кәмһеткәндәрен аңламайҙармы икән?) менән йыһазландырыу ғына 650 миллион һумға барып баҫа. Был аҡсаны уҡытыусыларҙың эш хаҡын арттырыуға ебәреү яҡшыраҡ булыр ине. Бына тағы бер яңылыҡ: алтын миҙал тапшырылмаясаҡ тип иғлан итеп тә өлгөрмәнеләр, 23 апрелдә министр Дмитрий Ливанов был йоланы кире ҡайтарыу тураһында хәбәр итте: йөҙөн һаҡлап ҡалыу өсөндөр инде “төбәктәр ҡарамағына бирелә”, ти.
Был алымдар тәжрибәһеҙ сәйәсмәндәр өсөн тарихҡа инеп ҡалыу сараһы ғына булып торалыр. Перманент рәүештә башҡарылған реформаларҙың күпселеге йәмғиәт өсөн кәрәкмәй ине. Эш күрһәтеү өсөн генә атҡарылғандары ла булды. Бының сәбәбе Михаил Горбачев заманынан килгән “Советтар Союзы үҙе тарҡалды, ул – яһалма конструкция” тигән ҡараш булды. Совет ҡомартҡыларын емереүҙе үҙенең кредоһы итеп ҡабул иткән реформаторҙар көндән-көн тарих алдында рисуай ҡалалар. И. Сталин төҙөгән Совет йәмғиәте тотороҡло һәм ныҡ булып сыҡты. Быны беҙ Совет гимнын, Хеҙмәт геройы исемен, экологик шәмбеләрҙе, ГТО-ны, дәүләт идеологияһын кире ҡайтарыуҙа асыҡ күрәбеҙ. Бына хәҙер Мәскәүҙең Ҡыҙыл майҙанында Май демонстрацияһын үткәрергә лә рөхсәт бирҙеләр. Ҡырымдың да Рәсәйгә кире ҡайтыуы, Тирасполдең, Украинаның көньяҡ-көнсығыш төбәктәренең дә быға ынтылыуы юҡҡа түгелдер. Тиҙ арала ҡабул ителгән законға ярашлы элекке СССР кешеләренә Рәсәй гражданлығын алыу еңелләшәсәк. Был, әлбиттә, эш хаҡын тағы ла төшөрәсәк, әммә элекке Советтар Союзында йәшәргә теләгән кешеләр артыуының БДБ дәүләттәрен халыҡһыҙ ҡалдырыуы ла мөмкин.
Шул уҡ ваҡытта Рәсәй Хөкүмәте кәрәкле ҡайһы бер реформаларҙы инҡар итеп килә. Почтаны ғына алып ҡарайыҡ. Дәүләт кимәлендә ҙур әһәмиәткә эйә булған был монополия нисәмә йыл иғтибарҙан ситтә ҡалып килде. Бындағы етешһеҙлектәр арҡаһында матбуғат бөлгөнлөккә төштө. Ни эшләптер Рәсәй Хөкүмәте был тармаҡта тейешле реформалар үткәреүҙе кәрәк тип иҫәпләмәй.
Шул уҡ банк системаһын алып ҡарайыҡ. Белгородтағы “Западный” банкынан үҙ аҡсаһын ҡайтара алмаған берәү ҡулына мылтыҡ алырға мәжбүр булды – хәҙер уға оҙайлы срокка төрмә янай. Бындай хәл яңыраҡ беҙҙең Башҡортостанда ла теркәлде. Беҙҙәге банк системаһы кеше мәнфәғәтендә ойошторолған тип әйтеп булмай. Үҙегеҙ уйлап ҡарағыҙ: кредит алыу өсөн кеше төрлө документтар, залог әҙерләргә тейеш. Бурысын ваҡытында ҡайтара алмаһа, төрлө коллекторҙарға бөтә саралар ҙа ҡулланырға рөхсәт ителә. Ә банк кешенең аҡсаһын үтескә алып торһа, бының һымаҡ гарантиялар бирмәй. Ул бурысын ваҡытында ҡайтарыуҙан баш тартһа, нимә эшләргә һуң? Юҡҡа ғына Белгород губернаторы Евгений Савченко “бында банктар ғәйепле” тип әйтмәне. Ысынлап та, банк системаһында ике яҡтың да хоҡуғы тиң булырға тейеш. Беҙҙәгеләрҙең “хаталары” (енәйәте) өсөн дәүләт йәки ябай кеше яуап бирә. Вкладтарҙы страховкалау агентлығындағы аҡса беҙ түләгән һалымдарҙан туплана түгелме һуң?
Сәйәсмән киләһе һайлауҙар тураһында уйлаһа, дәүләт эшмәкәре киләһе быуындарҙы хәстәрләй тигәндәре дөрөҫтөр. Реформа башларҙан алда үҙеңдең халҡың тураһында уйлау фарыздыр. Был ялған реформалар өсөн кем яуап бирергә тейеш?!




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте

Китте... Икмәк, ит етештереүҙе хәстәрләп китте 29.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Көйөргәҙе район Советы депутаттары хакимиәт башлығы Әхәт Ҡотләхмәтовтың отставкаһын ҡабул...

Тотош уҡырға 1 429

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ

Медведевтан ярҙам көтәбеҙ 29.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан парламенты депутаттары социаль туҡланыу, айырыуса мәктәптәрҙә, балалар баҡсаларында...

Тотош уҡырға 1 387

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй?

Дәүләт-хоҡуҡ идаралығын кем етәкләй? 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт-хоҡуҡ идаралығы начальнигы итеп Азат Ғәлин...

Тотош уҡырға 1 481

Идаралыҡта – яңы етәксе

Идаралыҡта – яңы етәксе 28.03.2019 // Сәйәсәт

Искәндәр Әхмәтвәлиев Башҡортостан Башлығының Муниципаль берәмектәр менән эш итеү идаралығы...

Тотош уҡырға 1 518

Яңы вәкил тәғәйенләнде

Яңы вәкил тәғәйенләнде 28.03.2019 // Сәйәсәт

Башҡортостан Республикаһы Башлығының Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтайҙағы тулы хоҡуҡлы вәкиле итеп...

Тотош уҡырға 1 420

Хәйҙәр Вәлиев китте

Хәйҙәр Вәлиев китте 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостандың Үҙәк һайлау комиссияһы рәйесе Хәйҙәр Вәлиев ваҡытынан алда вазифаһын бушатты....

Тотош уҡырға 1 529

Килешеү төҙөлдө

Килешеү төҙөлдө 28.03.2019 // Сәйәсәт

Бешкәктә Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте менән Ҡырғыҙ Республикаһы Хөкүмәте араһында...

Тотош уҡырға 1 385

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр?

Хәбиров, Байғусҡаров, Беляев... тағы кемдәр? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Бөгөн Башҡортостанда “Берҙәм Рәсәй” партияһынан республика Башлығы вазифаһына кандидатуралар тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 402

Йөҙ меңенсе кем?

Йөҙ меңенсе кем? 27.03.2019 // Сәйәсәт

Учалы ҡалаһы “Таусы” хоккей клубының спорт директоры Айрат Нурғәлиевкә “Берҙәм Рәсәй”ҙең...

Тотош уҡырға 1 458

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне

Киров районы 100 йыллыҡты билдәләне 25.03.2019 // Сәйәсәт

Республикабыҙҙың 100 йыллыҡ юбилейы айҡанлы Башҡортостанда байрам саралары дауам итә....

Тотош уҡырға 1 381

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә

“Берҙәм Рәсәй”ҙәр кандидат тәҡдим итә 25.03.2019 // Сәйәсәт

27 мартта “Берҙәм Рәсәй” партияһы Башҡортостан Республикаһы Башлығы вазифаһына кандидатура тәҡдим...

Тотош уҡырға 1 249

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән

Республикабыҙ 278 Советтар Союзы Геройын үҫтергән 23.03.2019 // Сәйәсәт

Байрам уңайынан тантаналы йыйылыштағы сығышында Башҡортостан етәксеһе Радий Хәбиров бер быуатлыҡ...

Тотош уҡырға 1 375