Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Аңлайышлы дәреслектәр кәрәк
Аңлайышлы дәреслектәр кәрәкРафаэль АҘНАҒОЛОВ,
педагогика фәндәре
докторы, БДУ профессоры:


— Мәғариф буйынса республика кимәлендәге һәр кәңәшмә алдынан шундай мәсьәлә күңелде өйкәй башлай: Башҡортостанда башҡорт телен өйрәтеүҙә алға китеш бармы? Уны дәүләт теле итеүгә ҙур ауырлыҡ менән өлгәштек. Был ҡаҙанышты һаҡлау һәм артабан үҫтереү йәһәтенән етерлек тырышлыҡ һалабыҙмы?
Уңыштар бар, әлбиттә. Әммә, минеңсә, һаман да бер урында тапанабыҙ, алға аныҡ йүнәлеш ала алмайбыҙ. Бының тәүге сәбәбен ҡайһы берәүҙәрҙең башҡорт телен дәүләт теле булараҡ танып етмәүендә күрәм. “Уны башҡа милләт балаларына көсләп уҡытабыҙ”, — тигән фекерҙе лә ишетергә тура килә. Бындай һүҙҙе ҡайһы бер билдәле милләттәштәребеҙҙең әйтеп ысҡындырыуы айырыуса ҡыҙғаныс. Республикабыҙҙың дәүләт телен һәр кем өйрәнергә, белергә тейеш.
Ә инде уны уҡытыуға килгәндә, хәл итәһе мәсьәлә бихисап. Тәүгеһе һәм иң киҫкене — дәреслектәрҙең ҡатмарлылығы. Башҡортса яңы өйрәнә башлаған сит милләт балаһына телдең грамматикаһы йә булмаһа күп составлы һөйләмдәр нимәгә хәжәт? Уларҙы ҡайҙа ҡулланһын ул? Беҙгә аралашыу рәүешендә төҙөлгән дәреслектәр кәрәк. Улар бала өсөн еңел аңлайышлы һәм ҡыҙыҡлы булырға тейеш.
Дәреслек авторҙары мәктәптәргә йышыраҡ йөрөһөн ине, тигән теләгем дә бар. Бала, педагог һәм уҡытыуҙың йөкмәткеһе араһында тығыҙ бәйләнеш, мөнәсәбәт булырға тейеш. Ә дәреслек авторҙарының күбеһе бөгөнгө белем биреү өлкәһе менән таныш түгел. Заман уҡыусыһына телде өйрәнеүгә этәргес бирерлек, педагогты үҙ аллы эшмәкәрлеккә әйҙәрлек, ижади фекерләүгә “ҡуҙ” һалырлыҡ әсбаптарға ҙур ихтыяж кисерәбеҙ. Мәғариф буйынса республика кәңәшмәһендә ошо мәсьәлә иғтибар үҙәгенә алынырға тейеш, минеңсә.
Д. ИШМОРАТОВА
яҙып алды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 0

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ураҡта иң юғары һөҙөмтәләргә өлгәшкән өсөн сираттағы республика конкурсы ойошторола....

Тотош уҡырға 19

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә 20.08.2025 // Йәмғиәт

Ишембай районы хакимиәте башлығы Азат Ишемғолов үҙенең телеграм-каналында ошо турала хәбәр итә....

Тотош уҡырға 17

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай 20.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй вуздарында һәм колледждарында уҡып йөрөгән ҡатын-ҡыҙҙар йөклөлөк һәм бала табыу буйынса...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 20

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 15

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр 20.08.2025 // Йәмғиәт

Уның 800 мең һумдан ашыу бурысы йыйылған....

Тотош уҡырға 14

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр 20.08.2025 // Йәмғиәт

Уның 800 мең һумдан ашыу бурысы йыйылған....

Тотош уҡырға 17

Республикабыҙҙа слесарь-ремонтсы лотереяла миллион отҡан

Республикабыҙҙа слесарь-ремонтсы лотереяла миллион отҡан 20.08.2025 // Йәмғиәт

Еңеүсе үҙенең бәхетле билетын дәүләт лотереяһының мобиль ҡушымтаһында һатып алған....

Тотош уҡырға 17

Баймаҡ районында «Башҡорт аты» халыҡ-ара фестивале ойошторола

Баймаҡ районында «Башҡорт аты» халыҡ-ара фестивале ойошторола 20.08.2025 // Йәмғиәт

6 сентябрҙә Баймаҡ районының Граф күле янында дүртенсе тапҡыр «Башҡорт аты» халыҡ-ара фестивале...

Тотош уҡырға 16

Башҡортостандың ике ҡалаһында Ҡала көнө үткәрелмәй

Башҡортостандың ике ҡалаһында Ҡала көнө үткәрелмәй 19.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостандың ике ҡалаһында Ҡала көнө үткәрелмәй...

Тотош уҡырға 19

Баш ҡалала почетлы педагогтарға премия 60 мең һумға тиклем арттырыла

Баш ҡалала почетлы педагогтарға премия 60 мең һумға тиклем арттырыла 19.08.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн Өфө уҡтыусыларының август кәңәшмәһендә аҡсалата премия күләмен арттырыу тураһында тәҡдим...

Тотош уҡырға 23