Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » “Ҡармаҡ сыбыҡлы малай сағымды һағынам”
“Ҡармаҡ сыбыҡлы малай сағымды һағынам”Башҡортостандың һәм Рәсәйҙең халыҡ артисы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты Хөрмәтулла Үтәшевте белмәгән, уның менән ғорурланмаған, ижадына, талантына һоҡланмаған кеше юҡтыр. 1986 йылда Өфө дәүләт сәнғәт институтын тамамлағандан алып бөгөнгәсә М. Ғафури исемендәге Башҡорт дәүләт академия драма театрында тамашасыға тоғро хеҙмәт иткән, бер нисә фильмда төшкән, ҙур байрамдарҙың алыштырғыһыҙ алып барыусыһы булған уҙаман сәнғәт донъяһына башкөллө сумған кеүек. Ә мин уны икенсе яҡтан асҡым – ҡармаҡ сыбығы тотҡан Таштуғай малайы итеп күргем килде. Хәйбулла районындағы мул һыулы Таналыҡ йылғаһы, йәйрәп ятҡан Ерекле һыу һаҡлағысы… Ошондай мөхиттә үҫ тә балыҡ тотма, имеш. Уйымды раҫлау өсөн Хөрмәтулланы Ағиҙел буйына балыҡҡа саҡырҙым. Бына беҙ боҙ өҫтөндә. Ҡармаҡтарҙы емләп һалғас, яйлап һүҙ башланым.


– Хөрмәтулла Ғаззали улы, бер мәлгә бала сағығыҙға әйләнеп ҡайтайыҡ әле. Ниндәй малай инегеҙ?
– Иң йәмле, күңелле осор… Олоғайған һайын малай сағымды нығыраҡ һағынам. Көндәр буйы Таналыҡта балыҡ ҡармаҡлайбыҙ, һыу инәбеҙ. Йылға буйы гөр килеп торор ине. Беләһеңме, малайҙар менән ярышып, бер көндә хатта ун биш тапҡыр һыу инә торғайныҡ. Шәп йөҙөү өсөн селтәр йә майка менән селбәрә тотабыҙ ҙа шуны тереләй йотоп ебәрәбеҙ. Бына һиңә мөғжизә: икенсе яҡ ярға, нисәнсе мәртәбә булыуға ҡарамаҫтан, “һә” тигәнсә йөҙөп сығабыҙ! Кейемде ташҡа һалып киптерәбеҙ ҙә яңынан һыу инергә йүгерәбеҙ. Еүеш килеш сумыу иҫәпкә алынмай. Шулай үҙ ҡағиҙәләребеҙ ҙә була торғайны.
– Белеүемсә, Таналыҡ балыҡҡа бай. Элегерәк миңә унда эре-эре суртан, алабуға, шамбы, йәйен­дәрҙе эләктереү насип иткәйне. Ҡармаҡҡа ҡасан тотоу отошлораҡ?
– Ташҡын ҡайтып, һыу әҙерәк таҙара башлағас та, ҡармаҡ менән сыға торғайныҡ. Төп емләгестәр – ағас ҡорто, май ҡуңыҙының ҡарышлауығы. Уларға ярайһы ҙур балыҡтарҙы эләктерә инек. Ҡармаҡтарҙы емләп һалабыҙ ҙа, ситкәрәк китеп, һыу инергә өлгөрәбеҙ. Һалҡындан ҡурҡмаҫ тәүәккәл мәлдәр!..
– Ғаиләгеҙҙә балыҡсылар бар инеме?
– Юҡ. Уның ҡарауы, Факил, Фәрит еҙнәмдәр – ошо шөғөлгә әүәҫ кешеләр. Йәй ялға ҡайтыу менән йылға буйына ашығам. Айырыуса мал көтөүҙән ҡайтҡас, унда илаһи тынлыҡ урынлаша. Бүрттерелгән бойҙай, селәүсен алабыҙ ҙа ләззәтләнеп балыҡ ҡармаҡлайбыҙ… Эйе, уйнап үҫкән ауылымды, Ташлы йылға буйҙарын, бала саҡ дуҫтарымды шул ҡәҙәр һағынам.
– Әле ниндәй балыҡ тотоп ашар инегеҙ?
– Таналыҡтың һаҙанын. Тәбиғи шарттарҙа үҫкән был балыҡтың тәм­лелеге! Ә махсус туҡланды­рылған­дарҙың ниндәй таты булһын инде?
– Малай саҡ – шуҡ саҡ. Балыҡты төрлө ысулдар менән дә тота инегеҙме? Ҡайһылары иҫегеҙҙә ҡалған?
– Элек ҡыш үтә һалҡын була торғайны бит. Боҙ ныҡ ҡалынайып, һауа етмәгәнлектән, балыҡтар тонсоға башлар ине. Шул ваҡытта мәке уябыҙ ҙа, аттың ҡойроғонан ҡыл алып, балыҡтарға “тоҙаҡ” ҡорабыҙ. Бәғзеләр һөҙгөс менән һөҙөп маташа торғайны.
Көнө буйы мәскәүләп ята торғас, бүректәрҙең бит яғы боҙланып ҡатып китер ине. Бер ҡыҙыҡ та, ҡыҙғаныс та хәл иҫкә төштө әле. Иртүк тороп, башҡаларҙан алда йылға буйына ашыҡтым. Мәке ҙур, ағын. Ҡараһам, эсендә самауыр йыуанлығы балыҡ ята! Мәскәүем бәләкәй, башына һыймай. Маташа торғас, һыуға тайып төшөп киттем. Өҫтәге ҡалын кейем аҫҡа һөйрәй, мин бирешмәҫкә маташам… Инде хәлем бөттө тигәндә, дуҫым Юлай килеп тартып сығарҙы. Ул булмаһа…
Сыраҡҡа сыҡҡан мәлдәрҙе лә һағынып иҫкә алам. Уға ныҡлы әҙерләнә торғайныҡ. Төнө буйы йөрөп, яҡтырғас ҡына ҡайтып йоҡларға ятыр инек. Сыраҡҡа сығыу хәҙер тыйылған ысул инде.
– Ҡыш балыҡҡа йөрөйһөгөҙмө? Әллә хәҙер ваҡыт тармы?
– Беренсенән, эйе, өлгөрөп булмай. Икенсенән, тауышты һаҡларға кәрәк бит, ул – беҙҙең икмәгебеҙ.
– Әңгәмәгеҙ өсөн рәхмәт, Хөрмәтулла Ғаззали улы!




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 697

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 769

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 480

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 102

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 798

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 046

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 177

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 826

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 872