Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ислам һәм медицина
Ислам һәм медицина Ислам диненең иң изге байрамдары тыныслыҡ, ғәҙеллек һәм миһырбанлыҡ тыуҙырыуға йүнәлтелгән. Мәсеттәрҙә аҙан тауыштары тынмай, дини байрамдарыбыҙ юғары кимәлдә ойошторола. Үткән аҙнала Ғафури районының “Сәйетбаба” башҡорт тарихи-мәҙәни үҙәгендә Башҡортостандың тәүге анестезиологтарының һәм тәүге табип-рефлексотерапевтарҙың береһе Таһир Латиповтың 80 йәшлек юбилейына арналған “Ислам һәм медицина” тигән темаға фәнни-ғәмәли конференция үтте. Унда райондағы ауылдарҙың имам-хатиптары, медицина хеҙмәткәрҙәре ҡатнашты.

Сәйетбаба ауылынан ҡырҡтан ашыу юғары белемле медицина хеҙмәткәре сыҡҡан. Улар араһында тәүгеләрҙән юғары белем алыусы табип – Таһир Латипов. 80 йәшлек уҙаман 55 йыл ғүмерен һаулыҡ һаҡлауға арнаған. Ҡырҡ йылдан ашыу ғүмерен анестезиолог-реаниматолог булып эшләгән, бер үк ваҡытта табип-рефлексотерапевт һөнәрен дә башҡарған. Диндар ғаиләлә тәрбиәләнеүсе Таһир Латипов һуңғы синыфтарҙа уҡығанда атаһының һәм ағаһының кәңәш­тәрен тотоп, буласаҡ һөнәрен билдәләй һәм яңылышмай. Таһир Латипов үҙен белгәндән бирле Ҡөрьән моңдарын тыңлап үҫә. “Ислам һәм медицина” исемле ғилми-ғәмәли конференцияһында ул диндең бөтә фәндәргә лә оло әһәмиәте тураһында һөйләне:
– Хәҙерге ваҡытта төрлө фәндәр алға китеүгә ҡарамаҫтан, тирә-яҡ мөхиттәге, хатта ерҙең үҙендәге байтаҡ күренештәрҙе (йыһан киң­лектәрендәгеләре хаҡында әйтеп тораһы ла түгел) ғалимдар тулы­һынса аңлатып бирә алғандары юҡ. Шуның өсөн дә ҡыйын хәлдәр­ҙән ҡотолоу юлдарын донъяның күп билдәле ғалимдары диндә, башлыса, Исламда таба. Быға бик күп миҫалдар килтереп булыр ине. Мәҫәлән, данлыҡлы француз ғалимы, океанолог Жак Ив Кусто Гибралтар боғаҙында ҡушылып бергә аҡҡан Урта диңгеҙ менән Атлантик океан һыуҙары үҙ-ара болғанмай, артабанғы ағышта­рында меңәр милдәр һуҙымында үҙҙәренә генә хас химик составтарын, физик үҙенсәлектәрен, үҫем­лектәр һәм хайуандар донъяһын һаҡлап дауам итеүен иҫбатлай. Был күренеш, бәлки, меңәр йылдарға һуҙылғандыр һәм донъя ахырына тиклем дауам итер. Бер ниндәй тәбиғәт закондарына һый­ма­ған, ул закондар менән аңлатып та булмаған ошо мөғжизәне белгән Кусто хайран ҡала, яңы асыш бит был тип ныҡ шатлана. Үҙ шатлығын дуҫы ислам динендәге француз ғалимы, хирург Морис Бюкай менән уртаҡлашырға ашыға. Ләкин дуҫы уны шатлығынан былай тип төңөл­дөрә: “Эй, ҡәҙерле дуҫ, был турала Ҡөрьәндә 1400 йыл элек әйтелгән. Әгәр Ҡөрьәнде алданыраҡ белгән булһам, мин үҙем дә фәнни мәсьәләләрҙе сисеүҙә үҙемә юл күрһәткән еп буйлап барыусы булыр инем”. Һуңынан Жак Ив Кусто бына нимәләр яҙа: “Был минең өсөн аяҙ көндә күк күкрәгәндәй тәьҫир итте. Ҡөрьәндең тәржемә­ләрен уҡығас, мин һоҡланып, хә­ҙерге заман фәндәрен 1400 йылға артта ҡалдырған Ҡөрьән кеше телмәре була алмаҫ. Ул – Аллаһ Тәғәлә телмәре, тип ҡыс­ҡырып уҡ ебәрҙем”. Ошо ваҡиғанан һуң Жак Ив Кусто һис кисекмәҫтән Ислам динен ҡабул итә һәм үҙен бик бәхетле иҫәпләй. Мосолман булып баҡыйлыҡҡа күсә. Әлеге әйтел­гән­дәр ҡоро һүҙ түгел, Ҡөрьән Кәрим­дең 55-се “Әр-рәхман” сүрәһенең аяттарында: “Беҙ ике һыу араһына пәрҙә ҡорҙоҡ” тип яҙылған.
Ислам диненең фәндәрҙе, мәҙәниәтте алға әйҙәүе хаҡында донъялағы беренсе универси­теттың Марокколағы Фәс ҡала­һында 859 йылда нигеҙ һалыныуы ла һөйләй. Ул “Әл Ҡарауин” университеты тип атала. Унда күп билдәле ғалимдар белем алған. Беренсе Рим Папаһы Сильвестор II уҡыған. Ул дин әһеле генә түгел, математика һәм астрономия өлкәһендә билдәле ғалим булған. Әле бөтә донъя ҡулланған ғәрәп цифрҙарын Европаға индереүсе ул булған. Мөхәммәд (с.ғ.в.с) ғилемгә ҙур әһәмиәт биргән, үҙенең өммәттәрен һәр ваҡыт белемгә ынтылырға әйҙәгән. Дини белем­дәрҙе генә түгел, донъяуи ғилемгә, бигерәк тә медицинаға әһәмиәт бирергә кәрәклеген әйткән.
Конференцияла ҡатнашыусылар тарафынан табип Таһир Лати­пов­тың сығышына күп ыңғай фе­керҙәр әйтелде. Сара йыр-бейеү менән үрелеп барҙы. Халыҡ бындай фә­һемле конференциялар йышыраҡ булһын тигән теләктә таралышты.










Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостан Башлығы Беларусь менән мәктәп туризмы программаһын булдырыу хаҡында һөйләне

Башҡортостан Башлығы Беларусь менән мәктәп туризмы программаһын булдырыу хаҡында һөйләне 14.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Беларусь Республикаһы менән берлектә уҡыусылар өсөн алмашыу буйынса ял ойошторҙо....

Тотош уҡырға 0

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте 14.08.2025 // Йәмғиәт

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы томан һәм йәшен хаҡында иҫкәртте...

Тотош уҡырға 4

Ғафуриҙа Еҙем йылғаһы аша йәйәүлеләр күпере төҙөкләндерелә
Башҡортостанда ҡорот байрамы ойошторола

Башҡортостанда ҡорот байрамы ойошторола 14.08.2025 // Йәмғиәт

16 августа Хәйбулла районының Аҡъяр ауылында «Хәйбулла ҡорото» төбәк-ара этно-фестивале уҙғарыла....

Тотош уҡырға 6

Республикала табиптарға остазлыҡ өсөн өҫтәмә аҡса түләнә
Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған

Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған 13.08.2025 // Йәмғиәт

Силәбе өлкәһендә көслө боҙ-борсаҡ яуған...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда 31 меңдән ашыу кешегә «декрет пособиеһы» түләнә

Башҡортостанда 31 меңдән ашыу кешегә «декрет пособиеһы» түләнә 13.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй Социаль фондының республика бүлексәһе эшләп йөрөгән әсәйҙәргә, ҡайһы бер осраҡтарҙа атайҙарға...

Тотош уҡырға 15

Өфө мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе

Өфө мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе 13.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң 58-се лицейын тамамлаған Тимур Ғарифуллин 2-8 августа Ҡытайҙа үткән яһалма интеллект буйынса...

Тотош уҡырға 12

Өөф мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе

Өөф мэры йәш яҡташыбыҙға яһалма интеллект буйынса олимпиадала еңгән өсөн рәхмәт белдерҙе 13.08.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң 58-се лицейын тамамлаған Тимур Ғарифуллин 2-8 августа Ҡытайҙа үткән яһалма интеллект буйынса...

Тотош уҡырға 13

Республикала тағы бер ир-егет чача эсеп ағыуланған
ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән

ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән 13.08.2025 // Йәмғиәт

ХМАО йәштәре Башҡортостанда милли кейемдә туй үткәргән...

Тотош уҡырға 13

Шәйехзада Бабич исемендәге премияға ғаризалар ҡабул итеү ваҡыты оҙайтылды