Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Ислам һәм медицина
Ислам һәм медицина Ислам диненең иң изге байрамдары тыныслыҡ, ғәҙеллек һәм миһырбанлыҡ тыуҙырыуға йүнәлтелгән. Мәсеттәрҙә аҙан тауыштары тынмай, дини байрамдарыбыҙ юғары кимәлдә ойошторола. Үткән аҙнала Ғафури районының “Сәйетбаба” башҡорт тарихи-мәҙәни үҙәгендә Башҡортостандың тәүге анестезиологтарының һәм тәүге табип-рефлексотерапевтарҙың береһе Таһир Латиповтың 80 йәшлек юбилейына арналған “Ислам һәм медицина” тигән темаға фәнни-ғәмәли конференция үтте. Унда райондағы ауылдарҙың имам-хатиптары, медицина хеҙмәткәрҙәре ҡатнашты.

Сәйетбаба ауылынан ҡырҡтан ашыу юғары белемле медицина хеҙмәткәре сыҡҡан. Улар араһында тәүгеләрҙән юғары белем алыусы табип – Таһир Латипов. 80 йәшлек уҙаман 55 йыл ғүмерен һаулыҡ һаҡлауға арнаған. Ҡырҡ йылдан ашыу ғүмерен анестезиолог-реаниматолог булып эшләгән, бер үк ваҡытта табип-рефлексотерапевт һөнәрен дә башҡарған. Диндар ғаиләлә тәрбиәләнеүсе Таһир Латипов һуңғы синыфтарҙа уҡығанда атаһының һәм ағаһының кәңәш­тәрен тотоп, буласаҡ һөнәрен билдәләй һәм яңылышмай. Таһир Латипов үҙен белгәндән бирле Ҡөрьән моңдарын тыңлап үҫә. “Ислам һәм медицина” исемле ғилми-ғәмәли конференцияһында ул диндең бөтә фәндәргә лә оло әһәмиәте тураһында һөйләне:
– Хәҙерге ваҡытта төрлө фәндәр алға китеүгә ҡарамаҫтан, тирә-яҡ мөхиттәге, хатта ерҙең үҙендәге байтаҡ күренештәрҙе (йыһан киң­лектәрендәгеләре хаҡында әйтеп тораһы ла түгел) ғалимдар тулы­һынса аңлатып бирә алғандары юҡ. Шуның өсөн дә ҡыйын хәлдәр­ҙән ҡотолоу юлдарын донъяның күп билдәле ғалимдары диндә, башлыса, Исламда таба. Быға бик күп миҫалдар килтереп булыр ине. Мәҫәлән, данлыҡлы француз ғалимы, океанолог Жак Ив Кусто Гибралтар боғаҙында ҡушылып бергә аҡҡан Урта диңгеҙ менән Атлантик океан һыуҙары үҙ-ара болғанмай, артабанғы ағышта­рында меңәр милдәр һуҙымында үҙҙәренә генә хас химик составтарын, физик үҙенсәлектәрен, үҫем­лектәр һәм хайуандар донъяһын һаҡлап дауам итеүен иҫбатлай. Был күренеш, бәлки, меңәр йылдарға һуҙылғандыр һәм донъя ахырына тиклем дауам итер. Бер ниндәй тәбиғәт закондарына һый­ма­ған, ул закондар менән аңлатып та булмаған ошо мөғжизәне белгән Кусто хайран ҡала, яңы асыш бит был тип ныҡ шатлана. Үҙ шатлығын дуҫы ислам динендәге француз ғалимы, хирург Морис Бюкай менән уртаҡлашырға ашыға. Ләкин дуҫы уны шатлығынан былай тип төңөл­дөрә: “Эй, ҡәҙерле дуҫ, был турала Ҡөрьәндә 1400 йыл элек әйтелгән. Әгәр Ҡөрьәнде алданыраҡ белгән булһам, мин үҙем дә фәнни мәсьәләләрҙе сисеүҙә үҙемә юл күрһәткән еп буйлап барыусы булыр инем”. Һуңынан Жак Ив Кусто бына нимәләр яҙа: “Был минең өсөн аяҙ көндә күк күкрәгәндәй тәьҫир итте. Ҡөрьәндең тәржемә­ләрен уҡығас, мин һоҡланып, хә­ҙерге заман фәндәрен 1400 йылға артта ҡалдырған Ҡөрьән кеше телмәре була алмаҫ. Ул – Аллаһ Тәғәлә телмәре, тип ҡыс­ҡырып уҡ ебәрҙем”. Ошо ваҡиғанан һуң Жак Ив Кусто һис кисекмәҫтән Ислам динен ҡабул итә һәм үҙен бик бәхетле иҫәпләй. Мосолман булып баҡыйлыҡҡа күсә. Әлеге әйтел­гән­дәр ҡоро һүҙ түгел, Ҡөрьән Кәрим­дең 55-се “Әр-рәхман” сүрәһенең аяттарында: “Беҙ ике һыу араһына пәрҙә ҡорҙоҡ” тип яҙылған.
Ислам диненең фәндәрҙе, мәҙәниәтте алға әйҙәүе хаҡында донъялағы беренсе универси­теттың Марокколағы Фәс ҡала­һында 859 йылда нигеҙ һалыныуы ла һөйләй. Ул “Әл Ҡарауин” университеты тип атала. Унда күп билдәле ғалимдар белем алған. Беренсе Рим Папаһы Сильвестор II уҡыған. Ул дин әһеле генә түгел, математика һәм астрономия өлкәһендә билдәле ғалим булған. Әле бөтә донъя ҡулланған ғәрәп цифрҙарын Европаға индереүсе ул булған. Мөхәммәд (с.ғ.в.с) ғилемгә ҙур әһәмиәт биргән, үҙенең өммәттәрен һәр ваҡыт белемгә ынтылырға әйҙәгән. Дини белем­дәрҙе генә түгел, донъяуи ғилемгә, бигерәк тә медицинаға әһәмиәт бирергә кәрәклеген әйткән.
Конференцияла ҡатнашыусылар тарафынан табип Таһир Лати­пов­тың сығышына күп ыңғай фе­керҙәр әйтелде. Сара йыр-бейеү менән үрелеп барҙы. Халыҡ бындай фә­һемле конференциялар йышыраҡ булһын тигән теләктә таралышты.










Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 23

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 19

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 20

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 21

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 22

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 28

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 26

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 25

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 24

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 37

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 22