Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Күренекле телсе-ғалим, академик Зиннур Ураҡсиндың иҫтәлегенә
Күренекле телсе-ғалим, академик Зиннур Ураҡсиндың иҫтәлегенә Башҡорт тел белгесе, яҙыусы, филология фәндәре докторы (1975), профессор (1982), Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының академигы (1992), Рәсәй Федерацияһының (1996) һәм БАССР-ҙың (1982) атҡаҙанған фән эшмәкәре Зиннур Ғәзиз улы Ураҡсинға бөгөн 80 йәш тулыр ине.
Зиннур Ураҡсин 1935 йылдың 5 ноябрендә Ырымбур өлкәһенең Түлгән (Төйлөгән) районындағы Мәҡсүт ауылында тыуған. Мәктәп һәм педагогия училищеһын тамамлағас, уҡытыусы, һуңынан район гәзитенең хәбәрсеһе булып эшләй. Совет армияһында хеҙмәт итә.
1963 йылда Башҡорт дәүләт университетын тамамлай һәм Рәсәй фәндәр академияһының Өфөләге Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтына эшкә ҡала. 1968 йылдан шунда өлкән хеҙмәткәр, декабрҙән сектор мөдире була. 1977 йылдан директор урынбаҫары, ә 1988 йылдан директоры итеп тәғәйенләнә. 1992 йылдан гуманитар фәндәрҙең академик-секретаре, 1996—2005 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһының Фәндәр академияһы вице-президенты.
Фәнни эшмәкәрлеге башҡорт теленең лексикографияһына, лексикологияһына, социолингвистикаһына, терминологияһына, фразеологияһына арналған. Төрлө типтағы һүҙлектәр төҙөүҙең фәнни принциптарын эшләй, урыҫса-башҡортса фразеологик һүҙлек (1989), башҡорт теленең синонимдар һүҙлеге (2000), фразеологизмдар һүҙлеге (2006) һ.б. төҙөй; башҡорт теленең аңлатмалы һүҙлегенең ойоштороусыларының һәм мөхәриррҙәренең береһе, башҡортса-урыҫса (1996) һәм урыҫса-башҡортса (2 томда, 2005) һүҙлектәренең яуаплы сәркәтибе һәм төҙөүселәренең береһе. 300-ҙән ашыу фәнни хеҙмәт авторы.
Ғалим йәнә әҙәби әҫәрҙәр ҙә ижад итә. 1976 йылда "Сығанаҡтар" тигән тәүге китабы баҫыла, ә 2003 йылда "Ҡарат", 2008 йылда "Ҡарауанһарай" романдары донъя күрә. Шулай уҡ "Яраларҙы төҙәткәндә..?" повесы, "Әрем әсеһе", "Көрәш" (икеһе лә 2002 йылда башҡорт телендә баҫылған) һәм башҡа йыйынтыҡтар авторы.
Зиннур Ураҡсин республиканың йәмәғәт эштәрендә лә әүҙем ҡатнаша. 1993-1998 йылдарҙа Башҡорт энциклопедияһының ғилми-редакцион советы рәйесе һәм баш мөхәррире, 1994-2004 йылдарҙа БР Президент советы ағзаһы, 1995-2002 йылдарҙа – Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы (конгресы) башҡарма комитетының рәйесе урынбаҫары. Халыҡтар дуҫлығы ордены менән бүләкләнә.
Федоровка районының Һәйет урта мәктәбенә уның исеме бирелгән. Ырымбур өлкәһенең Түлгән (Төйлөгән) районындағы Аллабирҙе ауылы мәктәбендә, шулай уҡ Өфөлә Зиннур Ураҡсин йәшәгән йортҡа иҫтәлекле таҡтаташ ҡуйылған. Башҡортостандың баш ҡалаһындағы урам уның исемен йөрөтә.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 113

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 466

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 100

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 910

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 669

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 255

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 577

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 968

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 440

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 521

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 343

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 531