Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Паровозды кем уйлап тапҡан?
Паровозды  кем уйлап тапҡан? Бөгөн иң ҡулайлыһы тип һаналған тимер юл хәрәкәте донъяла беренсе тапҡыр бынан 190 йыл элек, 1825 йылдың 27 сентябрендә, Англияла асыла. Сәғәтенә 26 километр тиҙлектә елдергән “Локомоушн” паровозын Джордж Стефенсон эшләй.

Ул шахтер улы була, бала сағында кәзәләр көтә. 18 йәшендә генә уҡырға-яҙырға өйрәнә. Бер саҡ, ҡыҙыҡһынып, тәүге паровозды һынауҙы күҙәтә. “Мин яҡшыраҡты эшләй алам!” — тип Стефенсон үҙенә ҡәҙәр уйлап табылған ҡаҙаныштарҙы зирәк аҡылы менән камиллаштырырға, берләште­рергә керешә.
Әммә йәмәғәтселек ҡорос техникаға шикләнеп ҡарай. Инглиз гәзиттәренең береһе: “Почта каретаһынан ике тапҡыр шә­берәк йөрөгән паровоз уйлап та­быр­ға вәғәҙә итеү — көлкө һәм ҙур ахмаҡ­лыҡ”, — тип яҙа. Икенсеһе бөтөнләй ҡотҡо тарата: “Паровоздар һыйыр­ҙарға көтөү­лектә йөрөргә, тауыҡтарға йоморт­ҡа һалырға ҡамасаулаясаҡ. Юлға яҡын ауылдар янып юҡҡа сығасаҡ...”
Ниһайәт, бер торбалы бәләкәй паровоз ташкүмер тейәлгән 38 вагонды Дарменгтондан Стоктонға алып килә. Сте­фенсон паровоздар һәм рельстар етештергән завод аса. Элекке көтөүсе ғүмере аҙағына дворян булып китә.
Беренсе тимер юлдар АҠШ-та — 1830 йылда, Францияла — 1832 йылда, Германияла 1835 йылда асыла. 1837 йылда Рәсәйҙә тәүге Петербург — Павловск — Царское Село тимер юлы эшләй башлай. Башҡортостан биләмә­ләрендәге беренсе Һамар — Өфө юлының Кинель — Өфө участкаһы 1888 йылда сафҡа инә.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 125

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 476

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 113

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 920

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 686

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 266

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 587

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 970

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 451

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 526

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 349

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 536