Бер үк тармаҡ менән шөғөлләнгән хужалыҡтарға барһаң, үҙенсәлектәр, башҡаларҙан айырылып торған ниндәйҙер һыҙаттар эҙләйһең. “Урал”да эш итеү алымдары һәр ерҙәгесә: һөрөп тырматҡандар, культивация, орлоҡ һалыу, тығыҙлау — аяҙ көндөң һәр сәғәте ҡәҙерле. Ваҡыт яғы ла ҡабаландыра, ни тиһәң дә, йәйҙең эҫе көндәренә инеп барабыҙ. Ләкин килеп төшөү менән шул күҙгә ташлана: хужалыҡ рәйесе Рәмил Иштуғановтан башлап барыһы ла ­–йәштәр. Тимәк, бында баҫыуҙарға уңыш өмөт иткән гәрәбәләй орлоҡ ҡына һалынып ҡалмай, ауылдарҙа ла яңы нигеҙҙәр ҡорола.
Беҙ барғанда Шәүҡәт Бәхти­гә­рәев­тең ҡеүәтле “тимер ат”ы тарт­ҡан “Бастер” сәсеү комплексы иген культураларының һуңғы гектарын иңләй ине.
– Ашлама етерлек әҙер­ләнде, орлоҡ та сифатлы, – ти баш агроном Илдар Ғәлиев. – Иң мөһиме – егет­тәр тырыш. Техниканы алдан ҡарағас, күҙ теймәһен, һынат­ҡаны юҡ. Хеҙ­мәт­ләндереү ҙә тейешенсә ойошторолған.
“Кадр” эҙләп, эш барышы тура­һында репортаж яҙам тип баҫыуҙан баҫыуға йөрөйһө тү­гел ине. Юл аша ғына өҫтәлдәй тип-тигеҙ, мамыҡтай “тетелгән” ергә сөгөлдөр сәсәләр.
– Техник культураларға иғти­бар­ҙы кәметмәйбеҙ, – ти хужалыҡ етәксе­һе Рәмил Иштуғанов. – Бы­йыл 163 гек­тарҙа – шәкәр сөгөл­дөрө, 200-ҙән ашыуында көнбағыш сәсә­беҙ. Ямғырҙар яуып тора, дым етерлек. Бер нисә йыл рәттән булған ҡоролоҡ ҡама­сау­­ланы бит...
Крәҫтиән эшләп өйрәнгән. Шу­ныһы ла бар: ниндәй генә яңы алым ҡулланма, ер эше һауа торошона ныҡ бәйләнгән. Шуға “Урал”­да ҡо­ролоҡҡа сыҙамлы куль­­тураларҙы ла, ямғырлы йылға ҡулай­лаш­ты­рыл­ған­дарын да берҙәй сәсәләр.
Ауыл ху­жа­лы­ғында игенселек ме­нән мал­сылыҡ айырылғыһыҙ. Кем­дәр ма­лын һаҡлаған, шулар бөгөн отол­май. Ә районда иң күп малды Өршәк буйы ауылдарында тоталар. Хатта шәхси ярҙамсыл хужа­лыҡтары ме­нән генә йәшәгәндәр бар. Дөйөм хужалыҡтыҡы булһа, халыҡ ма­лының да туҡ сығасағы, кешеләрҙең техника яғынан ярҙам алыуы бәхәсһеҙ.
– Районда сәсеү 61 мең 300 гектарҙа башҡарыласаҡ. Яҙғы иген һәм ҡуҙаҡлы культуралар 39 мең 200 гектар, техник культуралар 9 695 гектар тәшкил итәсәк, — ти ауыл хужалығы идаралығы етәксеһе Тәл­ғәт Сафин. — Барлығы 6440 тонна ашлама тупланған, йәғни гектарына 35,2 килограмм индерәсәкбеҙ...
Ергә һалһаң ғына мул уңыш алып була. Ауырғазыларҙың был йәһәттән һыр биргәне юҡ. Эшләй ҙә, яҙын сәскәнде көҙөн һанай ҙа белә улар.





Әйткәндәй...

Башҡортостан ауыл хужалығы министры Николай Коваленко, министрлыҡтың 2015 йылғы яҙғы сәсеү эштәрен үткәреү буйынса кәңәшмәһендә сығыш яһап, һуңғы ямғырҙарҙың, тупраҡта дым запасын тулыландырһа ла, эш барышын тотҡарлауын билдәләне. “Шулай ҙа бының әллә ни ҡурҡынысы юҡ, әле сәсеү өсөн ҡулай осор”, — тине Николай Анатольевич.
Үҫемлекселек һәм мелиорация бүлеге етәксеһе Ирек Сураков та һуңғы 15 йылда тупраҡты дым менән туйындырыу, температура йәһәтенән бындай ҡулайлы шарттарҙың булмауын һыҙыҡ өҫтөнә алды. “Яуым-төшөм тейешенсә булды, ләкин республика буйынса тигеҙ яумаған. Мәҫәлән, Яңауыл районында 6 миллилитр төшһә, Дыуанда 64-кә барып етте, — тине ул. — Тағы шуныһы: бындай һауа шарттары барлыҡ культураларҙы ла тигеҙ сәсергә мөмкинлек бирә”.
Кәңәшмә айҙың икенсе ун көнлөгө башланғас үткәйне. Бөгөн республика игенселәре яҙғы культураларҙы 788 мең гектар майҙанда (38 процент) сәскән. Иген һәм ҡуҙаҡлы культуралар орлоғо 597 мең гектар (46 процент) майҙанда, шәкәр сөгөлдөрө — 27,4 мең гектарҙа (55 процент), көнбағыш 92,2 мең гектарҙа (44 процент) һалынған.