Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Башҡорт рухлы ҡаҙаҡ еҙнәйем
Башҡортостан – Ҡаҙағстан... Ер шарының был ике урынын өҙөлмәҫ туғанлыҡ ептәре менән сырмаған ғаилә тураһында бәйән итмәксемен.


Ҡаҙаҡ еҙнәйем Ҡабый Минжасаров ата-әсәһе, туғандары менән 1940–1950 йылдарҙа Баймаҡ райо­нында йәшәй. Ул Ғәле ауылында тыуып үҫкән, Урғаҙа йылғаһының һыуын эсеп, Сатратау итәгенең емеш-еләген йыйып, һомғол, зифа буй еткергән Хәнифә исемле ҡыҙға ғашиҡ була. Хәнифә Ғилман ҡыҙы Ҡарасова – минең ике туған апайым. Ҡыҙыу ҡанлы ҡаҙаҡ егете апайымды һоратҡас, зиһенле, аҡыллы ҡараш­лы кеше булараҡ, ҡартатайым йәштәргә ризалығын бирә. Заманына күрә, йолаға ярашлы матур ғына туй үткәреп, йәштәр Хәйбулла районының Первомайский ауылында йәшәй башлай. Ҡаҙаҡ ғаиләһе апайымды тиҙ үҙ итә. Ҡабый еҙнәйем алдынғы һарыҡ көтөүсе була. Уны тырыш хеҙмәте өсөн Мәскәүгә Халыҡ хужалығы ҡаҙаныштары күргәҙмәһенә ебәрәләр. Хатта Хәйбулла районына бүленгән “Волга” машинаһын да уға бирәләр.
Уҙған быуаттың 60-сы йылдарында ҡаҙаҡ ғаиләһе үҙҙәренең тыуған иленә – Ҡаҙағстанға күсенә. Ата-әсә­һенән, барлыҡ туғандарынан, тыуып үҫкән Баймағынан айырылыу апайыма бик ауыр була. Ләкин Ҡабый еҙнәм уға ныҡлы таяныс булғас, Хәнифә апайым да ҡаҙаҡ далаларына ерегә. Бергәләп мал көтөп, йәйләүгә лә сығып, ал-ял белмәй эшләйҙәр. Һигеҙ балаға ғүмер биреп, татыу ғүмер итәләр.
Бала саҡта, ҡаҙаҡ еҙнәйем менән апайым ҡунаҡҡа килһә, барыбыҙҙы ҡосаҡлап илауына, һөйөүенә ғәжәп ҡыла торғайным. Хәҙер генә аңла­ным: уға сит-ят ерҙә йәшәүе бик ауырға төшкәндер. Әгәр еҙнәйем терәк булмаһа, ул ҡайтып та килер ине. Ҡабый еҙнәйем балаларына – яҡшы атай, апайыма – һәйбәт ир, туғандарына – таяныс.
Уға әле 87 йәш. Оло йәштә булыуына ҡарамаҫтан, шат сырайлы, дәрт-дарманы ташып тора, йәш йөрәкле. Беҙҙе – башҡорт туғандарын онотмай, алыҫ араларҙы яҡын итеп, йыл да Башҡортостанға килеп китә. Үкенескә ҡаршы, апайыбыҙ ҡаты ауырыуҙан һуң дүрт йыл элек мәрхүм булды.
Ҡабый еҙнәйебеҙ Башҡортостанға балаларын да алып килә. Әсәләренең тыуған ерен күреп, туғандарын танып, Хәнифә апайымдың тамыры башҡорт икәнен белеп үҫеүҙәрен теләй. Ғайса, Әхмәтулла ағайым­дарҙың Иҫке Си­бай ауылы эргәһендәге Айсыуаҡ тауына менеп, тирә-яҡҡа хайран ҡалып ҡарап тороуҙары бөгөнгөләй хәтерем­дә. Апайым ауырығанда ла Сат­ра­тауҙың үләнен, яландарының мәт­рүш­кә­һен, Урғаҙа йылғаһының, шишмәһенең саф һыуын, тыуған яғының емеш-еләген һораны тип, еҙнәм йыйып алып ҡайтып китә торғайны. Алып ҡустым: “Өләсәйем һораны”, – тип хатта Сатратауҙың ташын да алып ҡайтты.
Ҡабый еҙнәйемдең хәтере бик яҡ­шы. Ул башҡорт йырҙарын да, ҡаҙаҡ йырҙарын да башҡара, бик оҙон ҡо­байырҙар әйтә, “Урал батыр” эпосын да яттан һөйләй. Беҙҙә бул­ғанында ҡайны-ҡәйнәһенең, улының, Мөжәүир хәҙрәт олатайҙың ҡәберҙәренә барып доға уҡый, ҡорбан сала, туғандар­ҙы йыйып табын ҡора, аяттар ба­ғышлай. Хәҙер еҙнәйем ейәне Алып менән килә. Ҡустым да – бик итәғәтле бала: “Башҡорт­остандың хозур тәби­ғәтенә ғашиҡмын, баш­ҡорт туғанда­рымдың ҡунаҡсыл­лығына, бешер­гән ризыҡтарына рәх­мәт­лемен”, – ти.
Ҡабый еҙнәйем һәр ҡайҙа ҡаҙаҡ халҡының йөҙөн күрһәтеп йөрөй. Ул бер йылда ағайым­дар­ға, еҙнәйем­дәргә милли кейемдә­рен – сапан менән башлыҡ – алып килде. Икенсе йылына балдыҙ­ҙа­рына, килендәренә мәрйен­дәр менән сигелгән камзулдар бүләк итеп ҡыуан­дырҙы. Беҙ был кейемдәрҙе аяттарға, мәсеткә, туғандар бергә йыйылғанда кейәбеҙ.
Бына ошондай ул минең башҡорт рухлы ҡаҙаҡ еҙнәйем. Уға оҙон ғүмер, ныҡлы һаулыҡ, бәхетле ҡартлыҡ телә­йем. Ер шарының ҡайһы өлөшөн­дә йәшәһәк тә, ниндәй милләттән булһаҡ та, бер-беребеҙ менән аралашып, татыу туғандар булып ҡалайыҡ.






Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 13

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 9

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 12

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 14

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 25

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 22

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 20