Хәбәр итеүебеҙсә, уҙған йомала Салауат ҡалаһында мәғариф буйынса республика кәңәшмәһе булды. Ҙур сараның пленар ултырышында республика Президенты вазифаһын ваҡытлыса башҡарыусы Рөстәм Хәмитов, министрлыҡтар, ведомство етәкселәре, юғары уҡыу йорттары ректорҙары, ҡала һәм райондарҙың хакимиәт башлыҡтары, уларҙың социаль мәсьәләләр буйынса урынбаҫарҙары, профсоюз ойошмалары рәйестәре, мәғариф идаралыҡтары начальниктары, ғилми һәм педагогик йәмәғәтселек вәкилдәре ҡатнашты. Кәңәшмәгә килеүселәр биш маршрут буйынса балалар баҡсаларын, мәктәптәрҙе, колледждарҙы ҡарап сыҡты.
Рөстәм Хәмитов яңы уҡыу йылы алдынан ойошторолған һөнәри һөйләшеүҙең идарасылар өсөн дә, педагогия йәмәғәтселеге өсөн дә файҙалы, кәрәкле булыуын билдәләне. Төбәк башлығы мәғариф өлкәһе үҫешендәге төп үҙенсәлектәрҙе һыҙыҡ өҫтөнә алды, кисектермәҫтән хәл ителергә тейешле мәсьәләләргә ҡағылды.
Мәктәпкәсә белем биреүҙе камиллаштырыу һөйләшеүҙең төп темаларының береһенә әүерелде. Рөстәм Хәмитов әйтеүенсә, дүрт йыл эсендә бындай ойошмаларҙың матди-техник хәлен тәьмин итеү йәһәтенән алға китеш бар.
— Ошо дәүерҙә 16,5 меңдән ашыу урынлыҡ 160 самаһы балалар баҡсаһы төҙөлдө, профиле үҙгәртелеп, тармаҡҡа кире ҡайтарылды. Республика 1,7 миллиард һумлыҡ айырым маҡсатлы федераль субсидияны тулыһынса үҙләштерҙе. Беҙ уны былтыр алдыҡ һәм файҙаланыу һөҙөмтәлелеге буйынса Рәсәйҙәге иң яҡшы 16 төбәк иҫәбенә индек. Ошо аҡсаға 29 балалар баҡсаһы төҙөлдө, биналарҙың профилен үҙгәртеү, ғәмәлдәгеләрен төҙөкләндереү иҫәбенә 6,5 мең тирәһе урын булдырылды, — тине төбәк етәксеһе. — Быйыл Башҡортостан йәнә 1,2 миллиард һумлыҡ субсидия алды. Ошо аҡсаға 5,7 мең урынлыҡ 39 балалар баҡсаһы һалынасаҡ, сират ҙур булған Өфө һәм Стәрлетамаҡ ҡалаларында 1 600 урын сафҡа индереләсәк.
Мәктәпкәсә белем биреү темаһын дауам итеп, Рөстәм Хәмитов дәүләткә ҡарамаған балалар баҡсалары селтәрен үҫтереүгә айырым туҡталды.
– Бындай учреждениелар әлегә Өфөлә, Стәрлетамаҡта һәм Бәләбәйҙә генә бар, – тине республика етәксеһе. – Әле улар – 13, былтыр 12 ине. Йыл эсендә дәүләткә ҡарамаған бер генә балалар баҡсаһы асылған. Был дөрөҫ түгел. Эшҡыуарлыҡтың, айырым кешеләрҙең ошо мәсьәлә менән шөғөлләнергә теләге бар, әммә төрлө сәбәп арҡаһында ул тормошҡа ашырылмай. Быға ҡайһы бер административ кәртәләр ҙә йоғонто яһай. Шул уҡ ваҡытта ата-әсә түләгән хаҡтың бер өлөшөн компенсациялау өсөн субсидия бүленә, мәктәпкәсә белем биреү хеҙмәттәренә киткән сығым ҡаплана. Эшҡыуарҙар конкурс нигеҙендә көндөҙгө төркөмдәр ойоштороуға 500 мең һумлыҡ субсидия алыу мөмкинлегенә эйә. Әммә бындай конкурстарҙа ҡатнашыусылар һирәк.
Рөстәм Хәмитов фекеренсә, ошондай учреждениеларҙы ойошторорға теләгән кешеләргә мәғлүмәти һәм административ ярҙам күрһәтергә кәрәк.
Кәңәшмәлә тикшерелгән тағы ла бер мәсьәлә – дөйөм белем биреү. Һуңғы өс йылда уны яңыртыуға 4,3 миллиард һумдан ашыу аҡса йүнәлтелгән. Учреждениеларҙың матди-техник хәле яҡшыртылған. Кабинеттарҙың 30 проценты – мультимедиалы, 16 проценты интерактив ҡорамалдар менән йыһазландырылған. Әммә, Рөстәм Хәмитов әйтеүенсә, 16 процент — ни бары алтынсы өлөш кенә. Был йүнәлештә башҡараһы эш бихисап.
– Киләһе йылдың 1 ғинуарынан мәктәп дәреслектәренең электрон версиялары ғәмәлгә индерелә. Бөгөн Салауатта улар менән таныштыҡ. Беҙгә тарих буйынса электрон дәреслекте күрһәттеләр, – тине Башҡортостан етәксеһе. – Уҡытыусылар бындай яңы технологияларҙы, өлгәш һәм дәрескә йөрөү тураһындағы онлайн-мәғлүмәттәрҙе, ата-әсәгә SMS-хәбәр ебәреү кеүек яңы хеҙмәттәрҙе файҙаланырға әҙер булырға тейеш. Шул уҡ ваҡытта республика электрон системаларының дөйөм Рәсәй мәғлүмәт-белем биреү порталдарына интеграцияланыуы шарт.
Рөстәм Хәмитов Берҙәм дәүләт имтиханына ла ҡағылды.
—Быйыл һынау ҡабул итеүҙе ҡәтғи режимда үткәрҙек, – тине ул. – Талаптарҙы көсәйтеү һөҙөмтәһендә республикалағы белем биреү сифатының Рәсәй буйынса дөйөм күрһәткестәргә яҡын икәнлеген күрҙек. Контроль-үлсәү материалдарын Интернет селтәренә ҡуйыуҙың бер генә осрағы ла теркәлмәне. Былтыр ошондай 19 осраҡ булғайны. Тәртип боҙған өсөн имтихандан ҡыуып сығарыу күләме лә кәмене. Рәсми, шулай уҡ йәмәғәт күҙәтеүе тейешле кимәлдә ойошторолдо.
Рөстәм Хәмитов кәңәшмәлә ҡатнашыусыларҙың иғтибарын башҡарма власть органдары эшенең һөҙөмтәлелеген яңыса баһалауға йүнәлтте.
– Ике, өс сменала уҡытыу төбәк власы, шулай уҡ муниципалитет өсөн яҡшы күренеш түгел, – тине төбәк башлығы.
Яңы уҡыу йылында республикала уҡыусыларҙың 15 проценты, йәғни 64 мең бала икенсе сменала уҡыясаҡ. Дүрт йыл эсендә Башҡортостанда 38 мәктәп файҙаланыуға тапшырылған. Быйыл 1 360 урынлыҡ тағы ла өсәүҙе сафҡа индереү күҙаллана. Киләһе ике йылда иһә 5,5 мең урынлыҡ ете мәктәп төҙөү күҙаллана.
Өсөнсө бурыс – һөнәри белем биреү тармағын үҫтереү. Был йәһәттән иҫкергән йөкмәткенән, ҡорамалдарҙан ситләшергә ваҡыт, тип белдерҙе Рөстәм Хәмитов. Башҡортостан етәксеһе инженерлыҡ-техник белем биреү системаһын үҫтереү зарурлығына иғтибарҙы йүнәлтте.
– Бөгөн уҡытыусы ғилем сифатын яҡшыртыуға йоғонто яһаған төп шәхескә, өр-яңы мәҙәниәт, идеялар сығанағына әүерелергә тейеш, — тине республика башлығы. Ул шулай уҡ педагогтарҙың сәләмәтлегенә иғтибарҙы арттырыу мөһимлеген билдәләне.
Август кәңәшмәһенең пленар ултырышы иң яҡшы уҡытыусыларҙы бүләкләү менән тамамланды.
Уларҙың исемлеге һәм Рөстәм Хәмитовтың сығышы менән Башҡортостан Президенты сайтында танышырға мөмкин.
***
Уҡытыусылар кәңәшмәһенең пленар ултырышы башланыр алдынан Рөстәм Хәмитов электрон белем биреү технологияларын ғәмәлгә индереү буйынса тәжрибә майҙансығы булған 1-се гимназияға килде. Мәктәп – Берҙәм дәүләт имтиханы һөҙөмтәләре буйынса иң яҡшы 20 уҡыу йорто иҫәбендә. Әле бында 700-ҙән ашыу бала белем ала.
Сәфәр барышында Женева менән телекүпер ойошторолдо. Мәктәп уҡыусылары менән бәйләнешкә БМО-ның торлаҡ хужалығы һәм ерҙән файҙаланыу секцияһы етәксеһе Гөлнара Ролл сыҡты. Фекер алышыуҙа экология мәсьәләләре күтәрелде. Атап әйткәндә, балалар эсәр һыуҙың сифатын яҡшыртыу хаҡында һөйләште. Әңгәмә инглиз телендә барҙы.
Тәбиғәт фәне буйынса дәрестә уҡыусылар физика-химия тәжрибәләре, 3D моделләү лабораторияһында төрлө деталдәрҙең киңлектәге моделдәрен яһау технологияһы менән таныштырҙы.
Уҡыу йортонда электрон белем биреү технологияһы гуманитар фәндәрҙе өйрәнгәндә лә әүҙем ҡулланыла. Тарих, башҡорт һәм немец телдәре кабинетында Рөстәм Хәмитов ошондай дәреслектәрҙе ҡараны. Төбәк башлығы башҡорт телен электрон әсбап аша уҡытыу методикаһы менән ҡыҙыҡһынды, белем биреүҙә заманса ҡарашлы уҡытыусыларҙың башланғысын хупланы.
Был көндө республика етәксеһе шулай уҡ Салауат индустриаль колледжында булды. Учреждениела 13 йүнәлеш буйынса 2 300 студент белем ала.