Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Сталинград һаҡсыһы
Сталинград һаҡсыһы
Атайым Юлдашбай Дауыт улы Ҡәлимғолов, 1941 йылдың 1 декабрендә хәрби хеҙмәткә саҡырылып, 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһының 294-се полкына ҡараған 3-сө эскадрон составына индерелә.

1942 йылдың яҙында 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы Брянск фронты менән берлектә Мәскәү эргәһендәге һуғыштарҙа ҡатнаша. Ошо уҡ йылдың 1 июлендә ул башҡа хәрби берләшмәләр менән Воронеж ҡалаһы янында, Елец һәм “Касторное” станцияһы районында оборонала тора. Командованиеның бойороғона ярашлы, 294-се кавалерия полкы Малые Борки – Синий Камень тирәләй оборона тота.
2 июлдә дошман танктарҙа, самолеттарҙа, артиллерияла һәм пехотала бик ҙур өҫтөнлөк менән һөжүмгә күсә. Был көндә уларға ҡаршы тик 21-се тау кавалерия һәм 112-се Башҡорт кавалерия дивизиялары тора. Дошман оборона һыҙығын өҙөп, Олым йылғаһын кисеп, фашистарға ҡаршы үлемесле алыш башлана. Беҙҙең кавалерия полктары һәм артдивизионы, ҡаһармандарса һуғышып, дошманды ҙур юғалтыуҙар кисерергә мәжбүр итә. Беҙҙекеләр үҙ позицияһын юғалтмай. Шулай булһа ла, дошман 294-се кавалерия полкы подразделениеларын ҡамауға өлгәшә. Полк, һөжүмгә ташланып, ҡулсаны йырып сыға һәм дивизия яңы рубежды һаҡлауға күсә. Дошман туҡтатыла. Башҡорт кавалерия дивизияһы ла ҙур юғалтыуҙар кисерә.
Лобановка ауылы янында фашистарға ҡаршы геройҙарса һөжүм иткәндә, 294-се полк командиры майор Гәрәй Нафиҡов һәләк була. Брянск фронтының хәрби советы үҙенең бойороғо менән 1942 йылдың 30 июлендә 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһының байтаҡ яугирҙәрен наградлай.
1942 йылдың 10 июленән 9 октябргә тиклем дивизия Воронеж ҡалаһы янында оборонала тора һәм дошманды ебәрмәй.
Совет командованиеһы Сталинград ҡалаһы өсөн немецтарға ҡаршы һөжүм әҙерләй. Бының өсөн күп стратегик көс һәм резерв йәлеп ителә. Башҡа хәрбиҙәр менән берлектә 112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы ла ҙур тиҙлек менән Сталинград яғына юл ала. 1942 йылдың 19 ноябрендә беҙҙең ғәскәрҙәр һөжүмгә күсә. Ошо ҡаты һуғыштарҙа атайым яралана. Аты һәләк була. Уның эргәһендәге икенсе өйрәтелгән кавалерия аты атайыма һыбай ултырырға мөмкинлек бирә һәм яу ҡырынан алып сыға.
Яраланғанға тиклем атайым ошо дивизия составында 1942 йылдың 5 майынан дошманға ҡаршы һуғышҡан. Аҙаҡ төрлө ялан госпиталдәрендә, 1019-сы эвакогоспиталдә дауалана.
1943 йылдың 8 июнендә хәрби бурыстан бушатылып, ул тыуған яғына, Йомағужа районының (хәҙерге Мәләүез районы) Эткөсөк ауылына ҡултыҡ таяғына таянып ҡайтып төшә. Атайымды күрергә тип беҙгә күрше-күлән, таныш-тонош күпләп килде. Барыһы ла үҙҙәренең һуғыштағы яҡындары тураһында һорашырға тырышты. Атайымдың Вәғиҙә инәйгә улы Нурулланың нисек һәләк булыуы тураһында һөйләгәне әле лә иҫемдә. Ауылдашы эргәһендә генә дошман минаһы шартлай. Аңлауымса, Нурулла ағай менән атайым бер эскадронда йәки бер полкта хеҙмәт иткән.
Һуғыштан ҡайтҡас, ул оҙаҡ ҡына ҡултыҡ таяғы менән йөрөнө, һуңынан колхоз эшендә ҡатнашты, хужалыҡ рәйесе, бригадир булып эшләгәндән һуң, пенсияға сыҡҡанға тиклем төрлө эш башҡарҙы.
Ул II дәрәжә Ватан һуғышы ордены һәм күп миҙалдар менән наградланған. Атайым 1993 йылда 85 йәшендә вафат булды. Мәләүез хәрби комиссариаты яугирҙең ҡәберенә иҫтәлекле таш ҡуйҙы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола...

Тотош уҡырға 32

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар...

Тотош уҡырға 24

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр...

Тотош уҡырға 21

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 22

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй...

Тотош уҡырға 30

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә 07.05.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә...

Тотош уҡырға 26

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша...

Тотош уҡырға 35

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана...

Тотош уҡырға 26

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды...

Тотош уҡырға 43

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла...

Тотош уҡырға 28

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте...

Тотош уҡырға 32