Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Яҡшы тәржемәселәр кәрәк
Башҡорт телен һаҡлап ҡалырға теләйбеҙ икән, тәү сиратта әҙәбиәтте киң даирәлә танытырға тейешбеҙ. Заманса технологиялар был йәһәттән ҙур мөмкинлектәр аса.
Туған телде үҫтереү өсөн башҡа телдәрҙе лә үҙләштереү мөһим. Башҡорт дәүләт университеты башҡорт филологияһы һәм журналистика факультетының Көнсығыш телдәре кафедраһы тап ошо маҡсатта асылғайны. Студенттарыбыҙ төрөк, ғәрәп, фарсы телдәрен өйрәнеп кенә ҡалмай, ә был халыҡтарҙың әҙәбиәтен, мәҙәниәтен, географияһын, тарихын да үҙләштерә. Уларҙың ҡайһы берҙәренең йәшәгән ерендә практика үтеү мөмкинлеген дә бирәбеҙ. Уҡытыу программаһында башҡорт теле һәм әҙәбиәтенә төп урын бирелгән — алдан әйтеп үткәнемсә, сит телгә, мәҙәниәткә ихтирам тап әсә теле аша һалына.
Беҙ, Көнсығыш йолаларында тәрбиәләнһәк тә, әҫәрҙәребеҙҙе күберәк урыҫ теленә тәржемә итәбеҙ. Көнсығыш телдәрен дә оноторға ярамай. Төрки илдәр араһында төрки әҙәбиәтен, шиғриәтен үҫтереү, бер-береһенә танытыу эше бара. Мәҫәлән, Төркиәлә төрөк телендә “Йәш ҡәләмдәр” тигән журнал сыға. Унда, төрки телле төбәктәрҙәге шағирҙарҙың, яҙыусыларҙың әҫәрҙәрен алып, үҙҙәренең теленә тәржемә итеп баҫтыралар. Шулай уҡ был илдә төрөк телендә ике томда “Башҡорт әҙәбиәте антологияһы”, Салауат Юлаевтың, Мифтахетдин Аҡмулланың тормошо һәм ижады тураһында китап баҫылып сыҡты, Мостай Кәримдең шиғырҙары, “Урал батыр” һәм башҡа эпостарыбыҙ донъя күрҙе. Төркиәнең юғары уҡыу йорттарында улар киң ҡулланыла. Ошондай эште беҙҙә, Татарстанда, Ҡаҙағстанда һәм башҡа урындарҙа ойошторорға мөмкин бит. Бер-беребеҙгә күпме файҙа килтерер инек!
Әлбиттә, был юҫыҡта беҙҙә лә алға китеш бар. Мәҫәлән, “Урал батыр” эпосы инглиз, венгр, немец, немецсанан француз теленә тәржемә ителде. Был эште дауам итергә кәрәк.
Әммә әҫәрҙәребеҙҙе донъя кимәленә сығарыу өсөн яҡшы тәржемәселәрҙең булыуы шарт. Элек улар Мәскәүҙәге Әҙәбиәт институтында әҙерләнә ине. Был эште үҙебеҙҙә башларға кәрәк. Юғиһә юғары уҡыу йорттарының береһендә лә тәржемә буйынса специальностар юҡ. Бының ауырлығын бар өлкәлә лә яҡшы күрәбеҙ. Тәржемәселәр әҙерләнһә, урамдағы яҙыуҙар шыр хаталы булмаҫ ине.
Телде үҫтереү, йәш милләттәштәребеҙгә рух һалыу өсөн балалар әҙәбиәтенә иғтибарҙы арттырыу зарур. Был йәһәттән тағы ла Төркиәне өлгө итеп килтермәксемен. Унда һәр эпосҡа ҡағылышлы, кескәйҙәрҙе ылыҡтырырлыҡ итеп эшләнгән китаптар бихисап. Беҙҙә лә бит “Урал батыр” эпосын шулай бәләкәй генә форматта, сағыу һүрәттәр менән сығарырға мөмкин. Ата-әсәләргә, балалар баҡсалары тәрбиәселәренә ниндәй ҙур ярҙам булыр ине!
Ғәйнислам ИБРАҺИМОВ,
филология фәндәре кандидаты.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Тыныслыҡ, бер-береңә ихтирам тантанаһы

Тыныслыҡ, бер-береңә ихтирам тантанаһы 31.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Башҡорт, татар, тажик, үзбәк, ҡырғыҙ, ҡаҙаҡ, төркмән, азербайжан... Республикабыҙҙа йәшәгән төрлө...

Тотош уҡырға 2 571

50 мең һум кемдә?

50 мең һум кемдә? 31.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

“Урал аръяғы тауышы” йыр-моң конкурсының еңеүсеһе билдәле булды. Ул – 15 йәшлек Сибай ҡыҙы...

Тотош уҡырға 2 571

Ейәнсуралар йәшлеккә алып ҡайтты...

Ейәнсуралар йәшлеккә алып ҡайтты... 30.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Республикабыҙҙа театрҙар фестиваль-марафоны дауам итә. Ошо көндәрҙә штандарт йылайырҙарҙан...

Тотош уҡырға 2 252

Йондоҙ ниңә юғалған?

Йондоҙ ниңә юғалған? 30.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Ҡазандағы Дан аллеяһынан Хәниә Фәрхиҙең хәтер йондоҙо юғалған....

Тотош уҡырға 1 409

"Тамаша-2019": кемдәр еңеүсе?

"Тамаша-2019": кемдәр еңеүсе? 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Бөрйән районында Башҡортостандың 100 йыллығына, Театр йылына арналған “Тамаша-2019” фестивале үтте....

Тотош уҡырға 1 232

25 йылдың иң яҡшыһы...

25 йылдың иң яҡшыһы... 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Ике йыллыҡ тынлыҡтан һуң Байегет йәнә концерт ҡуймаҡсы....

Тотош уҡырға 1 495

Сәхнә яратһаң, бында кил!

Сәхнә яратһаң, бында кил! 29.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре ошонда сыныға....

Тотош уҡырға 1 295

Сыйырсыҡтар ҡайтып ҡуныр...

Сыйырсыҡтар ҡайтып ҡуныр... 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Уҡыусыларҙың яҙғы каникулы булыуға ҡарамаҫтан, Сибай һынлы сәнғәт мәктәбендә оҫталыҡ дәрестәре...

Тотош уҡырға 1 301

Баймаҡтың “Ҡояшлы сәхнә донъяһы”

Баймаҡтың “Ҡояшлы сәхнә донъяһы” 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Халыҡ-ара театр көнө уңайынан Баймаҡ үҙәк китапханаһында “Ҡояшлы сәхнә донъяһы” исемле фотокүргәҙмә...

Тотош уҡырға 1 123

Зәйнетдиндең үҙ лейблы буласаҡ

Зәйнетдиндең үҙ лейблы буласаҡ 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Йыр-моңға ла, бейеүгә лә берҙәй маһир, ундан ашыу музыка ҡоралында оҫта уйнаған, башҡорт...

Тотош уҡырға 1 232

Ҡурсаҡ театры яңыра

Ҡурсаҡ театры яңыра 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Башҡорт дәүләт ҡурсаҡ театры, ниһайәт, капиталь ремонтланасаҡ һәм уға яңы төкәтмә төҙөйәсәктәр....

Тотош уҡырға 1 136

Сәнғәтте яратҡандар

Сәнғәтте яратҡандар 27.03.2019 // Мәҙәниәт һәм cәнғәт

Профессиональ сәнғәткә хеҙмәт итеүселәрҙе берләштергән байрам булараҡ һәр ижади коллектив өсөн...

Тотош уҡырға 1 363