Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тел асҡысын табышайыҡ

Элек өләсәйҙәребеҙ теләк теләгәндә, “Хоҙай балама тел асҡыстары бирһен” тип тә өҫтәй торғайны. Был һүҙҙәр йылдан-йыл көнүҙәгерәк була бара. Телмәр үҫешендә тотҡарлыҡ кисергән балаларҙың артҡандан-арта барыуы сәбәбен белгестәр аныҡ ҡына әйтә алмай. Мәсьәләне, нигеҙҙә, экологик мәсьәләләргә, йәнһүрәт ҡарау менән артыҡ мауығыуға ҡайтарып ҡалалар.

Һуңғы йылдарҙа Баймаҡ ҡалаһында балалар баҡсаларында логопедик төркөмдәр асыуға айырым иғтибар бүленә. Яңы уҡыу йылында ул “Айыуҡай”ҙа ла булдырылды.

Күптәр логопедтың эшен өндәрҙе дөрөҫ әйтергә өйрәтеү тип ҡабул итә. Асылда ул телмәр аппаратындағы тыумыштан һалынған етешһеҙлектәрҙе төҙәтергә, дөрөҫ тын алырға, һөйләшеү ритмын көйләргә, тауышты асырға, хәтерҙе нығытырға, телмәр байлығын үҫтерергә ярҙам итә. Кескәйҙәр телмәрендәге тотҡар­лыҡты ваҡытында төҙәтеү уны киләсәктәге хаталы яҙыу, иғтибарһыҙлыҡ, тиҙ онотоусанлыҡ кеүек ҙурыраҡ проблемаларҙан аралай. Логопедтың психолог та, педагог та булыуы, анатомияның билдәле бер бүлеген яҡшы белеүе зарур. Ул балаға ваҡытында дөрөҫ диагноз ҡуйырға, кәрәк булһа, хирургка йәки неврологка йүнәлтмә бирергә тейеш.

Башҡорт балалар баҡсаһы булараҡ, телмәр үҫтереүҙә халыҡ педагогикаһын, башҡорт балалар әҙәбиәте өлгөләрен ҡулланабыҙ. Был йәһәттән милли логопедтарға ҙур ижади эш башҡарырға, күп эҙләнергә тура килә.

Баланың телмәрен үҫтереү белгестән генә түгел, ата-әсәнән дә сабырлыҡ, ныҡышмалылыҡ талап итә. Берҙәм булғанда ғына һөҙөмтәгә тиҙерәк өлгәшергә мөмкин. Ҡайһы бер кәңәш­тәребеҙ башҡа ата-әсәләр өсөн дә файҙалы булыр тип уйлайбыҙ.

Беренсенән, баланың ҡул суҡтарын, бар­маҡтарын күберәк эшкә егергә тырышығыҙ. Мәҫәлән, сәйлән йә төймәне епкә теҙеү, пластилиндан төрлө нәмә әүәләү һәм башҡа төр күнекмәләр ваҡ моториканы үҫтерергә ярҙам итә. Баш мейеһендә моторика һәм телмәр үҙәктәре йәнәш урынлашҡанға күрә, уларҙың үҫеше бер-береһенә тығыҙ бәйле. Икенсенән, балаларығыҙға шиғыр, тиҙәйткестәр ятлатығыҙ, борондан килгән “Бутыр-бутыр бутҡа бешкән” кеүек бармаҡ уйындарын уйнатығыҙ, төрлө таҡмаҡтар әйтеп бейетегеҙ.

Һуңғы йылдарҙа балаларҙың эҙмә-эҙлекле һөйләү һәләте насарая башланы. Шуға күрә китап уҡырға һәм ундағы ваҡиғалар буйынса фекерен һорашырға тырышығыҙ. Ғөмүмән, балағыҙға тел асҡысын табырға ярҙам итеү өсөн уның менән аралашыуға ваҡытығыҙҙы йәлләмәгеҙ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы ҡойма ямғыр һәм йәшен хаҡында иҫкәртте
Башҡортостанда республика дауаханаларының баш табиптары менән телекүперҙәр асыла

Башҡортостанда республика дауаханаларының баш табиптары менән телекүперҙәр асыла 03.07.2025 // Йәмғиәт

Ике аҙна һайын медицина округтарының үҙәк дауаханалары һәм республика дауаханалары табиптары тура...

Тотош уҡырға 13

Өфөлә түләүле парковкалар буйынса кол-үҙәккә көнөнә 100-гә яҡын шылтыратыу ҡабул ителә
Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла

Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәләүез районында йәш табиптарға торлаҡты ҡуртымға алыу хаҡы ай һайын 10 мең һум күләмендә...

Тотош уҡырға 14

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне 02.07.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан бер ҡасан да ошондай күп талантлы, сағыу йәш ғалимдарҙы ҡабул иткәне юҡ ине,...

Тотош уҡырға 28

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан 02.07.2025 // Йәмғиәт

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан...

Тотош уҡырға 18

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола...

Тотош уҡырға 19

Шишмә районының берҙән-бер ветераны 100 йәшен билдәләне

Шишмә районының берҙән-бер ветераны 100 йәшен билдәләне 02.07.2025 // Йәмғиәт

Шишмә районында берҙән-бер Бөйөк Ватан һуғышы ветераны Солтан Хәйҙәров 100 йәшлек юбилейын...

Тотош уҡырға 15

Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә

Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә 01.07.2025 // Йәмғиәт

Алдағы биш йыллыҡта Башҡортостанда автомобиль юлдарын үҫтереүгә һәм транспорт хеҙмәттәре сифатын...

Тотош уҡырға 20

Өфөлә Көнсығыш сығыу юлы өс төнгә ябыла
Июлдең беренсе декадаһында аномаль һауа торошо көтөлә
2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була 01.07.2025 // Йәмғиәт

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була...

Тотош уҡырға 19