Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Сама белһәң, зыяны теймәҫ
Сама белһәң, зыяны теймәҫ
Хәҙерге заманды күптәр компьютерһыҙ һәм ундағы уйынһыҙ күҙ алдына ла килтерә алмай. Бының менән балалар, уҡыусылар ғына түгел, оло кешеләр ҙә мауыға. Бәғзеләрҙең көндәр буйы компьютерҙа уйнап ултырыуын барыбыҙҙың да күргәне барҙыр. Улар был яратҡан "эшенә" әллә күпме сәғәтен әрәм итә. Уйындарҙың зарары тураһында Интернет селтәрҙәрендә, гәзит-журналдарҙа бик күп яҙалар.

Беренсенән, виртуаль донъяға инеп, бер аҙға тормош мәшәҡәттәрен оноторға була. Унда ниндәй генә мөмкинлектәр, уйындар юҡ. Араларында, әлбиттә, файҙалылары ла осрай. Һүҙ башватҡыс, ребус һәм төрлө логик уйындар тураһында барғанда, улар кешенең аңын үҫтерергә, хәтерен шәбәйтергә булышлыҡ итә. Бүтән уйындарҙағы һымаҡ, бында тиҙлек тә, текләп ҡарап ултырыу ҙа кәрәкмәй. 3 – 5 йәшлек сабыйҙар иһә шулай алфавитты үҙләштерә, үҫемлектәр һәм йәнлектәр донъяһы менән таныша, һанарға һәм сит телдәрҙе өйрәнә ала.
Өлкән кешеләргә иһә уйындар ауыр эш көнөнән һуң ял итеп алырға булышлыҡ итә. Оксфорд университеты психологтары тикшеренеү үткәреп, компьютер уйындары депрессиянан, стрестан, психологик көсөргәнештән ҡотҡара тигән һығымтаға килгән.
Интернет селтәрен сама белеп ҡулланһаң, файҙалы яҡтарын да табырға була, тик уның зарарын оноторға ярамай. Беренсе сиратта компьютер һаулыҡҡа зыянлы. Уға күп текләп ултырыу күреү һәләтенең түбәнәйеүенә килтерә. Көндәр буйы уйнаһаҡ, виртуаль донъя ҡомарына эләгеүебеҙ ихтимал. Был саҡта кеше тик ошо тормош менән генә йәшәй башлай, уның аппетиты боҙола, йоҡоһо ҡаса. Шуға ла ваҡытында туҡтай белеү үҙебеҙҙән генә тора.
Компьютер алдында күп ултырыу психиканы ла боҙа, уның менән артыҡ мауыҡҡандарҙа агрессия көсәйә.
Бик күптәр Интернеттағы түләүле уйындарҙа аҡсаһын юғалта, башҡаларҙан өҫтөнөрәк булыу сәме ваҡытында туҡтала белмәүгә этәрә.
Интернет селтәре донъяла үҫешкәндән-үҫешә, уны бер нисек тә туҡтатып булмай, ҡулланыусылар һаны ла йылдам арта. Хәҙер бәғзеләр уға өҫтөнлөк биреп, телевизор ҙа ҡарамай, радио ла тыңламай. Кешене ылыҡтырыу өсөн виртуаль донъя яңынан-яңы мауыҡтырғыс нәмәләр уйлап сығара. Тик барыбыҙ ҙа яҡшы менән насарҙы айыра белергә тейешбеҙ. Эштән, дәрестән һуң ял иткән арала бер ни тиклем ваҡытты ғына Интернетҡа бүлергә мөмкин. Тик һәр нәмәлә сама беләйек. Социаль селтәрҙә аралашҡанда, мәғлүмәт эҙләгәндә, уйнағанда бәйлелек ҡолона әүерелмәйек. Киләсәгебеҙҙе уйлап, һау-сәләмәт тормошто һайлайыҡ.
Фәнүзә КИЛЕНБАЕВА,
БДПУ студенты.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 095

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 449

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 986

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 894

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 648

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 239

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 963

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 435

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 513

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 337

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 523