Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Һуғыш яланымы ни: ҡорбандар артҡандан-арта
Һуғыш яланымы ни: ҡорбандар артҡандан-артаВИЧ-инфекция таралыуын, үҙ ҡосағына яңы ҡорбандар эләктереүен дауам итә. Был афәт беҙҙең республикала ла тәрән тамыр йәйҙе. Рәсәйҙә әле
700 меңдән ашыу сирле кешенең теркәлеүе билдәле. Вафат булыусылар 90 меңдән күберәк,
ти белгестәр.
Башҡортостанда был хәүефле сирҙе ауыҙлыҡлау өсөн ниндәй саралар күрелә? СПИД һәм йоғошло ауырыуҙарға ҡаршы көрәш һәм иҫкәртеү буйынса республика үҙәгенең бүлек мөдире Нурфиға ХАФИЗОВА беҙҙе ҡыҙыҡһындырған
һорауҙарға яуап бирергә тырышты.

— Нурфиға Карам ҡыҙы, һеҙ — медицинаның ҡатмарлы өлкәһендә байтаҡ йылдар ҡайнаған, сирҙе иҫкәртеү һәм дауалау үҙенсәлектәрен яҡшы белгән табип. Хәүефле һандарҙың йылдан-йыл артыуы беҙҙе лә бик һағайта. Ҙур тырышлыҡ һалыныуына ҡарамаҫтан, ни өсөн ауырыуҙар кәмемәй?
— Тәүҙә дөйөм хәлде күҙ алдына килтереү өсөн һандарға иғтибар итәйек. Әле диспансер иҫәбендә 10 425 ВИЧ-инфекциялы кеше тора, шуларҙың 86 проценты — 21 – 40 йәшлектәр.
Былтырғы ошо осор менән сағыштырғанда, сирлеләр һаны 29 процентҡа артҡан. Быйыл республикала йәнә 2260 кешенең ВИЧ-инфекцияға дусар булыуы асыҡланды. Сирҙең йылдан-йыл аҙыу юлдары билдәле инде: 56 проценты енси юл менән таралһа, 43 проценты наркотик ҡаҙағанда йоға. Аҙғынлыҡ һәм наркоманлыҡ күкрәп сәскә атҡанда, ВИЧ-инфекция ла йәшәйәсәк.
— Иң аяныслыһы әсә ҡарынында уҡ мәкерле сиргә юлыҡҡан сабыйҙарҙың ишәйеүелер, моғайын. Был юҫыҡта үҙгәрештәр күҙәтеләме?
— ВИЧ-инфекциялылар араһында ҡатын-ҡыҙҙың артыуы беҙҙе лә һиҫкәндерә. Өҫтәүенә уларҙың күпселеге бала табыу йәшендә, тимәк, йоғошло сирҙең әсәнән сабыйға күсеү ихтималлығы ла көсәйә. 1987 йылдан башлап республикала ауырыу әсәләрҙән 1821 бала донъяға килде. Күкрәк һөтө аша ла йоҡтороу осраҡтары булғылай.
— Сир таралыуының республикаға хас үҙенсәлектәре бармы?
— Рәсәйҙең күпселек төбәктәрендә инфекцияның төп таралыу юлы булып элеккесә инъекциялы наркотиктар ҡулланыу торһа, беҙҙә ул нигеҙҙә енси юл менән тарала. Шуға күрә эпидемиологик хәл ҡатмарлыраҡ, сөнки инфекция наркотик ҡулланыусыларҙың тар социаль төркөмөнән халыҡтың киң ҡатламына үтеп инде. Һығымтаны һәр кем үҙе яһаһын.
— Кешенең социаль статусы ниндәй ҙә булһа әһәмиәткә эйәме?
— Аныҡ ҡына мәғлүмәт бирә алмам, сөнки ауырыуҙарҙың социаль статусы йәшерелә. Әммә күпселекте эшһеҙҙәр тәшкил итеүе билдәле. Икенсе урында — эшселәр һәм өсөнсө урында — иркенән мәхрүм ителгәндәр.
— Афәттең таралыуын сикләү өсөн бөгөн ниндәй эштәр башҡарыла? Һөҙөмтә бармы?
— Сирлеләрҙе диспансер күҙәтеүенә алабыҙ, дауаға мохтаждарға медицина ярҙамы күрһәтәбеҙ. Уҡыусы йәштәр араһында иҫкәртеү сараларын киң йәйелдергәнбеҙ. 2008–2012 йылдарға иҫәпләнгән “Анти – ВИЧ/СПИД” республика программаһына ярашлы, быйыл 2 миллион 300 мең һум аҡса лаборатория ҡорамалдары алыуға тотонолдо. Киләһе йылдарға ла маҡсатлы программа төҙөлдө.
Төп бурысыбыҙ — сәләмәт тормошто пропагандалау, йәш быуын араһында аңлатыу эшен киң йәйелдереү. Эште һәр кем үҙенән, ғаиләһенән, туғандарынан башлағанда, СПИД-тың артабан таралыуына кәртә ҡуя аласаҡбыҙ.

Д. АРЫҪЛАНОВА әңгәмәләште.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Өфөлә түләүле парковкалар буйынса кол-үҙәккә көнөнә 100-гә яҡын шылтыратыу ҡабул ителә
Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла

Республика райондарының береһендә медицина хеҙмәткәрҙәренә ярҙам саралары бойомға ашырыла 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәләүез районында йәш табиптарға торлаҡты ҡуртымға алыу хаҡы ай һайын 10 мең һум күләмендә...

Тотош уҡырға 10

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне

Радий Хәбиров Башҡортостанда ҡалырға хәл иткән йәш ғалимдарға шәхсән ярҙам итергә вәғәҙәләне 02.07.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан бер ҡасан да ошондай күп талантлы, сағыу йәш ғалимдарҙы ҡабул иткәне юҡ ине,...

Тотош уҡырға 15

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан 02.07.2025 // Йәмғиәт

Республикала ғаилә ҙур суммала лотерея отҡан...

Тотош уҡырға 13

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола 02.07.2025 // Йәмғиәт

Мәскәүҙә һабантуй ойошторола...

Тотош уҡырға 13

Шишмә районының берҙән-бер ветераны 100 йәшен билдәләне

Шишмә районының берҙән-бер ветераны 100 йәшен билдәләне 02.07.2025 // Йәмғиәт

Шишмә районында берҙән-бер Бөйөк Ватан һуғышы ветераны Солтан Хәйҙәров 100 йәшлек юбилейын...

Тотош уҡырға 11

Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә

Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә 01.07.2025 // Йәмғиәт

Алдағы биш йыллыҡта Башҡортостанда автомобиль юлдарын үҫтереүгә һәм транспорт хеҙмәттәре сифатын...

Тотош уҡырға 15

Өфөлә Көнсығыш сығыу юлы өс төнгә ябыла
Июлдең беренсе декадаһында аномаль һауа торошо көтөлә
2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була 01.07.2025 // Йәмғиәт

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була...

Тотош уҡырға 14

Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды

Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды 01.07.2025 // Йәмғиәт

Адвокатура көнө 31 майҙа билдәләнә....

Тотош уҡырға 15

Башҡортостанда «Мәктәпкә әҙерләнергә ярҙам ит» хәйриә акцияһы башлана