Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Тау “хужалары”
Тау “хужалары”Ейәнсура районының Хәсән тауы аша үтеүселәр һыуырҙарға (сурок) күптән күнгән — иртә яҙҙан ҡара көҙгә тиклем байбаҡтар (икенсе исеме шулай) — юлаусыларҙың алмаштырғыһыҙ юлдашы. Тик уларға яҡын килермен тимә, йәһәт кенә өңдәренә инеп юғалыу яғын ҡарайҙар.

Йәнлектәр донъяһының был әүҙем вәкиленең оҙонлоғо — 58 – 62 см, ҡойроҡ оҙонлоғо — 12 – 18 см, ауырлығы 8 —12 килограмм тәшкил итә. Улар, ғәҙәттә, көтөү бик үк тапамаған, һөрөлмәгән, тупраҡ ҡатламы йомшаҡ булған, аҡбурлы йәки эзбизлы тау битләүҙәрен үҙ итә. Кимереүселәр эшмәкәрлеге һөҙөмтәһендә тупраҡ яҡшыра, азот һәм минераль ашламалар менән байытыла. Ҡышҡылыҡҡа өңдө йәнлектәр 2 – 4 метр тәрәнлектә ҡаҙа һәм унда ғаиләһе (12 – 15 баш) менән йоҡларға ята. Өңөнә барып етеү өсөн ер аҫтынан 30 – 40 метр самаһындағы лабиринтты үтергә кәрәк. Шуныһы ҡыҙыҡ: ҡышҡы йоҡо дәүерендә һыуырҙарҙың организмы бер ниндәй ҙә инфекцияға бирешмәй. Уларҙың ғүмер оҙонлоғо — 12–14 йыл.
Элек ошо йәнлектәргә тиреһе, ите, майы өсөн һунар ҡылғандар, бынан тыш, ваба ауырыуына ҡаршы саралар ваҡытында ла уларҙы аяуһыҙ ҡырғандар. Һөҙөмтәлә һыуырҙарҙы йорт шарттарында үрсетеү технологияһы эшләнгән. Әлеге ваҡытта уға һунар тыйылған. Бына ошондай йәнлек йәшәй Ейәнсурала.
Рәшиҙә МӘХИЙӘНОВА.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 096

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 449

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 986

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 894

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 648

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 239

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 963

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 436

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 513

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 337

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 523