Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Бер китаптың күҙҙе асҡаны...
Бер китаптың күҙҙе асҡаны...
Башҡорт телен өйрәнәм тигән кешегә бөгөн бер ниндәй ҙә ҡамасаулыҡ юҡ кеүек. Магазинға инһәң дә, Интернетта, китапханаларҙа ла йәнең теләгән һүҙлек йәки дәреслекте таба алаһың – уҡы ғына. Тик бына күреү һәләтенән мәхрүм ҡалғандарҙы ғына онотоп ҡалдыра яҙғанбыҙ шикелле... Ҡабарынҡы нөктәле Брайл шрифты менән башҡортса-русса, русса-башҡортса тәүге һүҙлек әле саҡ донъя күрҙе.
Һуҡырҙар өсөн һүҙлек сығарған Башҡорт республика махсус китапханаһына инеү менән башҡа мөхиткә эләккәндәй тойҙом. Күҙгә иң тәү салынғаны иҙән ур­таһынан һуҙылған резина келәм булды. Нимә икәнен һорағас, вахтала ултырған апай яуап ҡайтарҙы:
– Беләһегеҙме, күҙең күрмәһә, шуның буйынса йүнәлеш алыуы еңелерәк. Кәрәкле ишекте лә шуның буйынса табырға мөмкин...
Презентация уҙасаҡ бүлмәгә йүнәлдем. Барып ингәндә, бер нисә рәткә теҙелгән буш ултырғыс, улар алдына ҡуйылған өҫтәлдә яңы китаптар ғына күренә ине.
Береһен шунда уҡ ҡулға алдым. Тышлығын асып ҡарағас та, төҙөүсе-автор­ҙары филология фәндәре докторы Миңһылыу Усманова менән педагогия фән­дәре докторы Лена Сәйә­хова булыуы асыҡланды, ләкин китаптың артабанғы биттәрендә беҙгә таныш булған ябай хәрефтәр кү­ренмәне. Улар урынына ҡа­барынҡы нөктәле Брайль шрифты ине. Бармаҡтарҙы өҫтөнән йөрөтһәң, билдә­ләр һиҙелеп тора, тик унда нимә яҙылғаны аңлашыл­май. Бының өсөн махсус тамғаларҙы өйрәнергә кә­рәк. Эргәгә Миңһылыу Усманова үҙе килеп баҫҡас, китапты әҙерләү техноло­гияһы тураһында һорамай булдыра алманым.
– Һүҙлекте ике ай тирәһе әҙерләрмен тигәйнем, лә­кин улай ғына булһа икән. Бер аҡыл эйәһе әйтеүенсә, һүҙлек – алфавит тәрти­бен­дәге йыһан, уны киңе­рәк асыр өсөн уйға ҡалдым да, башҡа һүҙлектәрҙе ҡулланып, һүҙҙәрҙең мәғә­нә­һен тулыраҡ асыҡларға ҡарар иттем. Лена Сәйә­хо­ва менән дүрт айҙан ашыу көн-төн хеҙмәт иткән­дән һуң, бына һөҙөмтә: китапта ун биш меңдән ашыу һүҙ, һүҙбәйләнеш һәм фразеологик берәмек урын алды, – тип яуап бирҙе ул.
Миңһылыу Усманова һөйләгән арала кеше йыйыла башланы һәм, ҡу­лындағы таяҡ менән юлын барлап, Алина Әхмәтҡу­жи­на беҙгә табан ыңғайланы. Уның Миңһылыу Ғөбәйт ҡыҙына рәхмәт һүҙҙәре бар ине:
– Был һүҙлек менән ысынлап та шатландыр­ҙығыҙ, рәхмәт һеҙгә! Йәнә башҡорт теленең грам­ма­тикаһы нәшер ителһә, аудиокитаптар сыҡһа, яҡ­шы булыр ине. Беҙ барлыҡ мәғлүмәтте лә ҡабул итергә әҙербеҙ, – тине ул.
Миңһылыу апай ҡыҙҙың һүҙҙәренән моңһоуланып киткәндәй тойолдо. Ирек­һеҙҙән күҙҙәре йәшләнде:
– Һеҙҙең ҡыуанысҡа мин дә шатланам!
Бынан тыш, Алина Салауат Низаметдинов тура­һында ла һүҙ ҡуҙғатты:
– Һеҙ, бәлки, ышан­маҫ­һығыҙ, ләкин һикһәненсе йылдарғаса Брайль шрифтында башҡорт хәрефтәре булмаған. Белеүемсә, Салауат ағай Низаметдинов ҡайһы бер тамғаларҙы үҙгәртеп, кәрәклеһен яһап ала...
Ошо ҡыҫҡа ғына һүҙ алышыу тамамланғас та, уйҙар тынғы бирмәне. Кү­реү һәләте булмаған­дар­ҙың ошоғаса телде өйрәнә алмауында кем ғәйепле? Улар түгел, ә беҙ үҙебеҙ тома һуҡыр булып сығабыҙ түгелме ни? Һүҙлек күҙҙе асҡандай булды...




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә

Республиканың автомобиль юлдарын үҫтереүгә 120 миллиард һумдан ашыу йүнәлтелә 01.07.2025 // Йәмғиәт

Алдағы биш йыллыҡта Башҡортостанда автомобиль юлдарын үҫтереүгә һәм транспорт хеҙмәттәре сифатын...

Тотош уҡырға 12

Өфөлә Көнсығыш сығыу юлы өс төнгә ябыла
Июлдең беренсе декадаһында аномаль һауа торошо көтөлә
2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була 01.07.2025 // Йәмғиәт

2026 йылда яңы йыл каникулдары 12 көн була...

Тотош уҡырға 10

Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды

Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды 01.07.2025 // Йәмғиәт

Адвокатура көнө 31 майҙа билдәләнә....

Тотош уҡырға 11

Башҡортостанда «Мәктәпкә әҙерләнергә ярҙам ит» хәйриә акцияһы башлана
Республикала сабыйҙар үлеменең тарихи минимумы теркәлгән

Республикала сабыйҙар үлеменең тарихи минимумы теркәлгән 30.06.2025 // Йәмғиәт

2024 йылда сабыйҙар үлеме күрһәткесе 3,5 промилле тәшкил иткән Был республиканың статистика...

Тотош уҡырға 15

Республикала ишле ғаиләләргә вуздар ҡарамағындағы колледждарҙа балаларҙы уҡытыу хаҡы компенсациялана

Республикала ишле ғаиләләргә вуздар ҡарамағындағы колледждарҙа балаларҙы уҡытыу хаҡы компенсациялана 30.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары республиканың күп балалы ғаиләләренә дәүләт...

Тотош уҡырға 27

«Башҡортостан» ҡунаҡханаһына биш йондоҙ бирелде

«Башҡортостан» ҡунаҡханаһына биш йондоҙ бирелде 30.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә урынлашҡан «Башҡортостан» ҡунаҡхана комплексы рәсми рәүештә биш йондоҙло тип...

Тотош уҡырға 15

Республикала ҡыҫҡа ваҡытлы йәшенле ямғыр яуыуы фаразлана

Республикала ҡыҫҡа ваҡытлы йәшенле ямғыр яуыуы фаразлана 30.06.2025 // Йәмғиәт

Аҙна башында йылы һәм ямғырлы һауа торошо көтөлә....

Тотош уҡырға 14

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 34

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 28