Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Разведчик Фәррух
Яҡташтарымдың, ырыуҙаштарымдың батырлығына ғүмер буйы һоҡланып йәшәнем. Тормош шарттары ауыр булһа ла, йыл аша килгән аслыҡ-яланғаслыҡҡа ҡарамай, илһөйәр булып үҫеүҙәренә, тыуған иле өсөн ғүмерҙәрен аямауҙарына әле лә таң ҡалам. Мырҙалар ырыуынан сыҡҡан мәшһүр батырыбыҙҙың рухы хәҙерге һәм киләсәк быуын яҡташтарыма өлгө булыр тигән маҡсатта яҙам был хәбәремде.

Дан орденының тулы кавалерҙары бөтә ил буйынса ике мең кеше һанала. Башҡортостанда улар 35 булһа, икәүһе Салауат районы егеттәре — Торналынан Петр Пепеляев һәм Мәхмүт ауылынан Фәррух Харисов.
Ул 1918 йылда тыуған. Башланғыс, артабан Арҡауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлаған. Бер осор Фәррух Малаяҙҙа халыҡ суды сәркәтибе булып эшләй. 1939 йылда хәрби хеҙмәткә саҡырыла, Фин һуғышында ҡатнаша. 1940 йылдың көҙөндә I Иҙелбай ҡыҙы Ғәшүрәгә өйләнә. Йәш ғаилә бәхетле генә итеп донъя көтә башлай, ләкин фашистик Германияның мәкерле һөжүме бар өмөттәрен селпәрәмә килтерә: Фәррух Харисов хәрәкәт итеүсе армияға китә. Оҙаҡҡа һуҙылған яу юлында ул күп хәрби һөнәр үҙләштерә: артиллерист, тоҫҡаусы, минометсы, элемтәсе.
1942 йылда, госпиталдән дауаланып сыҡҡас, Ф. Харисов 559-сы артиллерия полкының разведчиктар отделениеһы командиры итеп тәғәйенләнә. Ошондай үтә яуаплы вазифа башҡарып, илебеҙҙең көнбайыш сигенә тиклем барып етә. Яуаплылығы шунан ғибәрәт: разведка төркөмө фашист тылына үтеп инә, дошмандың техникаһы, һалдаттары күпләп тупланған урындарҙың координатын тапшыра. Тапҡыр атылған ут фашистарҙы хафаға һала. Улар беҙҙең развед-төркөмдө юҡ итергә тырыша, снайперҙары совет һалдаттарын сүпләп кенә тора. Хатта үҙебеҙҙән атылған снарядтарҙың да ғүмереңде өҙөүе ихтимал. Шулай итеп, ут мәхшәрендә полктың күҙе-ҡолағы булып, ил сигенә тиклем килеп етә Фәррух. Уның күкрәген Ҡыҙыл Йондоҙ, III һәм II дәрәжә Дан ордендары, бик күп миҙалдар биҙәй.
Ҡыйыу яҡташыбыҙ 1945 йылдың 13 ғинуарында Даугавпилс госпиталендә вафат була, шул уҡ ҡалала хәрбиҙәр зыяратында ерләнә. Обелискта уның исеме уйып яҙылған. Өлкән сержант Ф.Х. Харисов 1945 йылдың 24 мартында ғына СССР Юғары Советы Указына ярашлы I дәрәжә Дан ордены менән бүләкләнә.
Фәррух Харисовтың әсәһе Рәхимә әбей улын бик оҙаҡ көттө... 1970 йылда Бөйөк Еңеүҙең 25 йыллығын ҡаршылар алдынан "Совет Башҡортостаны" гәзитендә Литвала йәшәгән тарих уҡытыусыһы Петр Фроловтың "Исеме халыҡ телендә" тигән мәҡәләһе баҫылды. Шунан беҙ ауылдашыбыҙҙың батырҙарса һәләк булғанын белдек.
Ҡурҡыу белмәҫ яугирҙең исемен мәңгеләштереү маҡсатында район үҙәге Малаяҙҙағы һәм Арҡауылдағы урамдарға Фәррух Харисов исеме бирелде. Тыуған ауылында батыр хөрмәтенә обелиск ҡуйылды.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 696

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 826

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 769

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 4 480

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 3 102

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 797

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 4 045

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 3 177

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 778

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 826

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 617

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 872