Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » "Урал батыр" танылыу яулаймы, әллә төҫһөҙләнәме?
"Урал батыр" эпосы — милләтебеҙҙең рухи хазинаһы. Шундай әҫәребеҙ булғанға, сикһеҙ ғорурбыҙ. Ул хәҙер донъя кимәленә сыҡты тип әйтергә мөмкин: бер нисә телгә тәржемә ителеп, китап булып баҫылды.

Эпосыбыҙға йәш быуын да битараф түгел. Уларҙың араһында әҫәрҙе ятлау буйынса бәйгеләр ойошторола, еңеүселәр билдәләнә. Шуныһы мөһим: уны хәҙер 12 телдә ятлайҙар. Тимәк, рухи хазинабыҙ сит тарафтарҙа ла танылыу яулай. Ғорурланырлыҡ бит!
Әммә күптән түгел ишеткән һүҙ "миҙал"дың икенсе яғының барлығына ышандырҙы. Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитетының телде һәм рухи мәҙәниәтте һаҡлау һәм үҫтереү комиссияһы ултырышында күренекле ғалим, яҙыусы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты Рәшит Шәкүр, "Урал батыр" эпосының төрлө телдә ятланыуы сәбәпле, баһаһының төшөү ихтималлығы хаҡында һүҙ ҡуҙғатты.
— Әлбиттә, әҫәребеҙҙең киң таралыуы яҡшы, — тине ул. — Әммә, интернационализмға ныҡ бирелеп китеп, телдең сафлығы хаҡында онотоп ебәрәбеҙ түгелме? Мәҫәлән, "Ҡөрьән"де башҡортсаға тәржемә итһәк тә, аяттарҙы үҙебеҙҙең телдә уҡый алмайбыҙ бит. Һүҙҙәрҙең дөрөҫ әйтелеүе мөһим. Башҡорт телен нисек кенә яратһаҡ та, аяттарҙы ғәрәпсә уҡырға тейешбеҙ.
"Урал батыр" ҙа — Хоҙайҙан бирелгән изге әҫәр. Уны төрлө телгә тәржемә итеп, әһәмиәтен бөтөрәбеҙ түгелме? Өҫтәүенә, тотош донъяға грамотаһыҙлыҡ таратабыҙ. Әйтәйек, "эпосты бала төрөксә йәиһә инглизсә дөрөҫ, тап-таҙа һөйләне" тип әйтерлек эксперттар бармы?
Рәшит Закир улының борсоулы уйҙары күңелдә хафа тыуҙырмай ҡалманы. Эпосыбыҙҙы донъя кимәленә сығарабыҙ тип, ысынлап та, уға зыян килтермәйбеҙме? Әйҙәгеҙ, ошо хаҡта фекер алышайыҡ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә

  1. Рияз Мәсәлим
    Рияз Мәсәлим от 31.01.2013, 13:25
    Мин хосусан хөрмәтле һәм данлыҡлы ғалим-шағирыбыҙ Рәшит Шәкүрҙең фекеренә ҡаршымын. Сөнки ул хаҡлы түгел. "Урал батыр" эпик әҫәребеҙҙе "Әл-Ҡөрьән" менән, йәғни дин китабы менән тиңләүен әйтәм. Дини, сакраль әҫәрҙәр дингә мөҡиббән булғандарға ғына иҫ киткес ҡиммәт, хатта бер һүҙен дә тәржемә итергә ярамай. Ә фәнни фекерләүсе кешегә, хатта шул "Әл-Ҡөрьән" тигән мосолмандар өсөн ғәйәт изге һүҙ бер ябай ғына "Уҡыу китабы" тигәнде генә аңлата. Уның ни изгелеге булһын башҡорт өсөн. Шул ғәрәптәр үҙҙәре изге китаптары ҡанундары буйынса йәшәһендәр! Ә беҙҙең Конституциябыҙ бар.

    итмәһәк, уның хаҡында донъяла информация тараясаҡ.

    Икенсенән, әгәр "Урал батыр" эпосын сит телдәргә тәржемә итмһәк, уның хаҡында информация донъяла тараясаҡ.

  2. Раушания
    Раушания от 11.02.2013, 09:28
    Башҡорт милләте өсөн йәнен бирергә әҙер Рәшит ағай бик тәрән уйлай , әммә мин уның фекере менән ризалашмайым, сөнки “Урал батыр” эпосы төрлө телдәргә тәржемә ителеп баҫылыуы, донъя кимәлендә танылыуы - ҙур ғорурлыҡ, тип уйлайым! Башҡа халыҡтар туған телдәрендә беҙҙең эпосты уҡып, иҫ китмәле башҡорт эпосы булыуына таң ҡалһын! Үҙ балаларыбыҙ ҙа уны башҡа телдәрҙә һөйләүе оло ҡыуаныс ҡына. Әгәр, әҫәрҙе яттан һөйләүселәр бәйгеләрендә, тик башҡорт телендә һөйләргә тиһәң, туған телен белгән балалар ятлар ул, ә башҡа милләт кешеләре нисек ятлаһын һәм нисек уның эстәлеге менән танышһын. Шуға күрә, ошо рухи хазинабыҙҙы донъяға таратыу өҫтөндә эшләгән апай-ағайҙарға мең рәхмәт!!!







Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды

Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды 21.08.2025 // Йәмғиәт

Социаль реабилитация сиктәрендә 16 кеше «Лада Гранта» алды....

Тотош уҡырға 3

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла 21.08.2025 // Йәмғиәт

1 сентябрҙән Хәйбулла районының Аҡъяр ауылында Сибай медицина колледжы филиалы үҙ эшен башлай....

Тотош уҡырға 6

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы 21.08.2025 // Йәмғиәт

Сараның маҡсаты – водитель таныҡлығы булмаған, шулай уҡ машина йөрөтөү хоҡуғынан мәхрүм ителгән...

Тотош уҡырға 16

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 13

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 13

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ураҡта иң юғары һөҙөмтәләргә өлгәшкән өсөн сираттағы республика конкурсы ойошторола....

Тотош уҡырға 19

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә 20.08.2025 // Йәмғиәт

Ишембай районы хакимиәте башлығы Азат Ишемғолов үҙенең телеграм-каналында ошо турала хәбәр итә....

Тотош уҡырға 17

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай 20.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй вуздарында һәм колледждарында уҡып йөрөгән ҡатын-ҡыҙҙар йөклөлөк һәм бала табыу буйынса...

Тотош уҡырға 17

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 21

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 16

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр 20.08.2025 // Йәмғиәт

Уның 800 мең һумдан ашыу бурысы йыйылған....

Тотош уҡырға 16

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр

Алимент түләмәгән яҡташыбыҙҙы эҙләйҙәр 20.08.2025 // Йәмғиәт

Уның 800 мең һумдан ашыу бурысы йыйылған....

Тотош уҡырға 19