Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » "Урал батыр" танылыу яулаймы, әллә төҫһөҙләнәме?
"Урал батыр" эпосы — милләтебеҙҙең рухи хазинаһы. Шундай әҫәребеҙ булғанға, сикһеҙ ғорурбыҙ. Ул хәҙер донъя кимәленә сыҡты тип әйтергә мөмкин: бер нисә телгә тәржемә ителеп, китап булып баҫылды.

Эпосыбыҙға йәш быуын да битараф түгел. Уларҙың араһында әҫәрҙе ятлау буйынса бәйгеләр ойошторола, еңеүселәр билдәләнә. Шуныһы мөһим: уны хәҙер 12 телдә ятлайҙар. Тимәк, рухи хазинабыҙ сит тарафтарҙа ла танылыу яулай. Ғорурланырлыҡ бит!
Әммә күптән түгел ишеткән һүҙ "миҙал"дың икенсе яғының барлығына ышандырҙы. Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы Башҡарма комитетының телде һәм рухи мәҙәниәтте һаҡлау һәм үҫтереү комиссияһы ултырышында күренекле ғалим, яҙыусы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты Рәшит Шәкүр, "Урал батыр" эпосының төрлө телдә ятланыуы сәбәпле, баһаһының төшөү ихтималлығы хаҡында һүҙ ҡуҙғатты.
— Әлбиттә, әҫәребеҙҙең киң таралыуы яҡшы, — тине ул. — Әммә, интернационализмға ныҡ бирелеп китеп, телдең сафлығы хаҡында онотоп ебәрәбеҙ түгелме? Мәҫәлән, "Ҡөрьән"де башҡортсаға тәржемә итһәк тә, аяттарҙы үҙебеҙҙең телдә уҡый алмайбыҙ бит. Һүҙҙәрҙең дөрөҫ әйтелеүе мөһим. Башҡорт телен нисек кенә яратһаҡ та, аяттарҙы ғәрәпсә уҡырға тейешбеҙ.
"Урал батыр" ҙа — Хоҙайҙан бирелгән изге әҫәр. Уны төрлө телгә тәржемә итеп, әһәмиәтен бөтөрәбеҙ түгелме? Өҫтәүенә, тотош донъяға грамотаһыҙлыҡ таратабыҙ. Әйтәйек, "эпосты бала төрөксә йәиһә инглизсә дөрөҫ, тап-таҙа һөйләне" тип әйтерлек эксперттар бармы?
Рәшит Закир улының борсоулы уйҙары күңелдә хафа тыуҙырмай ҡалманы. Эпосыбыҙҙы донъя кимәленә сығарабыҙ тип, ысынлап та, уға зыян килтермәйбеҙме? Әйҙәгеҙ, ошо хаҡта фекер алышайыҡ.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә

  1. Рияз Мәсәлим
    Рияз Мәсәлим от 31.01.2013, 13:25
    Мин хосусан хөрмәтле һәм данлыҡлы ғалим-шағирыбыҙ Рәшит Шәкүрҙең фекеренә ҡаршымын. Сөнки ул хаҡлы түгел. "Урал батыр" эпик әҫәребеҙҙе "Әл-Ҡөрьән" менән, йәғни дин китабы менән тиңләүен әйтәм. Дини, сакраль әҫәрҙәр дингә мөҡиббән булғандарға ғына иҫ киткес ҡиммәт, хатта бер һүҙен дә тәржемә итергә ярамай. Ә фәнни фекерләүсе кешегә, хатта шул "Әл-Ҡөрьән" тигән мосолмандар өсөн ғәйәт изге һүҙ бер ябай ғына "Уҡыу китабы" тигәнде генә аңлата. Уның ни изгелеге булһын башҡорт өсөн. Шул ғәрәптәр үҙҙәре изге китаптары ҡанундары буйынса йәшәһендәр! Ә беҙҙең Конституциябыҙ бар.

    итмәһәк, уның хаҡында донъяла информация тараясаҡ.

    Икенсенән, әгәр "Урал батыр" эпосын сит телдәргә тәржемә итмһәк, уның хаҡында информация донъяла тараясаҡ.

  2. Раушания
    Раушания от 11.02.2013, 09:28
    Башҡорт милләте өсөн йәнен бирергә әҙер Рәшит ағай бик тәрән уйлай , әммә мин уның фекере менән ризалашмайым, сөнки “Урал батыр” эпосы төрлө телдәргә тәржемә ителеп баҫылыуы, донъя кимәлендә танылыуы - ҙур ғорурлыҡ, тип уйлайым! Башҡа халыҡтар туған телдәрендә беҙҙең эпосты уҡып, иҫ китмәле башҡорт эпосы булыуына таң ҡалһын! Үҙ балаларыбыҙ ҙа уны башҡа телдәрҙә һөйләүе оло ҡыуаныс ҡына. Әгәр, әҫәрҙе яттан һөйләүселәр бәйгеләрендә, тик башҡорт телендә һөйләргә тиһәң, туған телен белгән балалар ятлар ул, ә башҡа милләт кешеләре нисек ятлаһын һәм нисек уның эстәлеге менән танышһын. Шуға күрә, ошо рухи хазинабыҙҙы донъяға таратыу өҫтөндә эшләгән апай-ағайҙарға мең рәхмәт!!!







Республикала Олокүл – Ҡабаҡ – Һыуыҡ Шишмә юлының ете саҡрымын ремонтлайҙар

Республикала Олокүл – Ҡабаҡ – Һыуыҡ Шишмә юлының ете саҡрымын ремонтлайҙар 16.05.2025 // Йәмғиәт

Республикала Олокүл – Ҡабаҡ – Һыуыҡ Шишмә юлының ете саҡрымын ремонтлайҙар...

Тотош уҡырға 24

2025 йылда Өфөлә математика лицейы төҙөлә башлай

2025 йылда Өфөлә математика лицейы төҙөлә башлай 16.05.2025 // Йәмғиәт

2025 йылда Өфөлә математика лицейы төҙөлә башлай...

Тотош уҡырға 26

Башҡортостанда 133 йәш ғалим торлаҡ шарттарын яҡшыртҡан

Башҡортостанда 133 йәш ғалим торлаҡ шарттарын яҡшыртҡан 16.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда 133 йәш ғалим торлаҡ шарттарын яҡшыртҡан...

Тотош уҡырға 28

Башҡортостанда йәшәүселәрҙең йәйгеһен ҡайҙа ял итергә йыйыныуы билдәле булды

Башҡортостанда йәшәүселәрҙең йәйгеһен ҡайҙа ял итергә йыйыныуы билдәле булды 16.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда йәшәүселәрҙең йәйгеһен ҡайҙа ял итергә йыйыныуы билдәле булды...

Тотош уҡырға 33

Ҡаҙмаштар «Айыҡ ауыл» конкурсында еңгән призға ҡиммәтле техника һатып аласаҡ

Ҡаҙмаштар «Айыҡ ауыл» конкурсында еңгән призға ҡиммәтле техника һатып аласаҡ 16.05.2025 // Йәмғиәт

Ҡаҙмаштар «Айыҡ ауыл» конкурсында еңгән призға ҡиммәтле техника һатып аласаҡ...

Тотош уҡырға 31

Ял көндәрендә республикала йылы һәм яуым-төшөмһөҙ була

Ял көндәрендә республикала йылы һәм яуым-төшөмһөҙ була 16.05.2025 // Йәмғиәт

Ял көндәрендә республикала йылы һәм яуым-төшөмһөҙ була...

Тотош уҡырға 25

Өфөлә сәләмәтлек байрамы ойошторола

Өфөлә сәләмәтлек байрамы ойошторола 15.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә сәләмәтлек байрамы ойошторола...

Тотош уҡырға 28

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы еңеүселәре иғлан ителде

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы еңеүселәре иғлан ителде 15.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы еңеүселәре иғлан ителде...

Тотош уҡырға 29

Дәүләт Думаһы депутаты Эльвира Айытҡолова Дуҫлыҡ орденына лайыҡ булды

Дәүләт Думаһы депутаты Эльвира Айытҡолова Дуҫлыҡ орденына лайыҡ булды 15.05.2025 // Йәмғиәт

Дәүләт Думаһы депутаты Эльвира Айытҡолова Дуҫлыҡ орденына лайыҡ булды...

Тотош уҡырға 30

Баш ҡалала «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде

Баш ҡалала «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде 15.05.2025 // Йәмғиәт

Баш ҡалала «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде...

Тотош уҡырға 27

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде 15.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Айыҡ ауыл» республика конкурсы әүҙемселәре бүләкләнде...

Тотош уҡырға 27

Июндә республика халҡын өҫтәмә ял көнө көтә

Июндә республика халҡын өҫтәмә ял көнө көтә 15.05.2025 // Йәмғиәт

Июндә республика халҡын өҫтәмә ял көнө көтә...

Тотош уҡырға 27