Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Өс һуғышты күргән ул
Ҡартатайым Абдулла Бәхтеғәни улы Әҙеһәмов 1896 йылдың сентябрендә Баймаҡ районының Юлыҡ ауылында донъяға килгән.

Ул заманына күрә хәлле ғаиләлә йәшәй. Ауылда мәҙрәсә, һуңынан алдынғы ҡарашлы кешеләр тырышлығы менән мәктәп асыла. Унда ҡартатайым ике генә йыл уҡып ҡала: 1914 йылда егет ҡорона ингән Абдулланы Беренсе бөтә донъя һуғышына алалар. Ғүмере булғас, ут эсенән иҫән-һау әйләнеп ҡайта.
Тик уға тыныс тормошта оҙаҡ йәшәргә тура килмәй. Граждандар һуғышы тоҡана. Йәнә яу юлдары...
Яуҙан яраланып ҡайта ул. Хафиза исемле ҡыҙға өйләнә.
Ул осорҙа колхозлашыу башлана. Ҡартатайымдар ҙа, ике атын, өс һыйырын биреп, күмәк хужалыҡҡа инә. Дәртле, әүҙем кеше була. Йәштәрҙе үҙ артынан эйәртә белгәнгә уны колхоздың беренсе рәйесе итеп ҡуялар. Күмәк көс менән мәктәп төҙөйҙәр, таштан магазин, клуб һалалар.
Тиҙҙән Бөйөк Ватан һуғышы башлана. Әммә ҡартатайымды һуғышҡа ебәрмәҫкә ҡарар итәләр, сөнки ауылда ирҙәр юҡ, ә ул — колхоз рәйесе, алты бала атаһы ла. “Бөтә ир-егет һуғышта саҡта мин өйҙә ята алмайым”, — тип ҡартатайым үҙе теләп яуға китә. Был инде 46 йәшлек ир-уҙамандың ғүмерендәге өсөнсө һуғышы була.
Яу юлында ҡаты яралана ҡартатайым. Уны оҙаҡ дауалайҙар, ҡулын киҫергә тәҡдим итәләр. Әммә операциянан ҡырҡа баш тарта. “Үкенерһең, ошо яраң башыңа етер”, — тип киҫәтеп табиптар уны ҡайтарып ебәрә. Ҡартатайым II группа инвалиды булып, тыуған ауылына ҡайтып төшә.
Бикеш ауылына партком секретары итеп эшкә тәғәйенләнгән Тәүфиғы ил алдында торған бурысын үтәүҙе маҡсат итеп ҡуя. Шул китеүенән кире әйләнеп ҡайтмай.
Ҡартатайым менән ҡартәсәйем ҡайғынан бөгөлөп төшмәй. Колхоздың бер эшенән дә ҡалмай тырышалар: игенде ураҡ менән уралар, картуф, йәшелсә баҡсаларында бил бөгәләр. Ике улы — Ғаяз менән Исмәғил үҫеп егет ҡорона етә. Уларҙы ата-әсәһе Темәс педучилищеһында уҡыта. Йәйен ағалы-ҡустылы бесән саба, кәбән ҡоя, үгеҙ, һыйыр егеп ер һөрә — колхоздың төп эшсе көсөнә әйләнәләр.
Оҙаҡ көттөргән Еңеү яҙынан һуң да ҡартатайым колхоз эшен алып бара: бригадир, звено башлығы, төҙөлөш бригадаһы бригадиры.
Бөтә ғүмерен илен һаҡлауға, уға хеҙмәт итеүгә арнаған ҡартатайым Маҡтау ҡағыҙҙары, миҙалдар менән бүләкләнә. Өйҙә генә ултырмай өс һуғыш ветераны. Колхоз өмәләренә йөрөй. Рухи яҡтан да бик бай була. Халыҡ йырҙарын моңло итеп йырлауын ауылдаштары әле лә хәтерләй.
Роза ХӨСНУЛЛИНА,
филология фәндәре кандидаты,
БДУ-ның Нефтекама филиалының өлкән уҡытыусыһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда уҡыусылар һәм студенттар ҡатнашлығында «Еңеү вальсы» акцияһы ойошторола...

Тотош уҡырға 50

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаевты һуңғы юлға оҙаттылар...

Тотош уҡырға 40

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә билдәле дәүләт эшмәкәре Павел Качкаев менән бәхилләштеләр...

Тотош уҡырға 36

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде 07.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Ете ҡыҙ» аллеяһы барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 35

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй 07.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Башлығы Павел Качкаевтың хәтерен мәңгеләштереү тураһында указға ҡул ҡуйырға ниәтләй...

Тотош уҡырға 52

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә 07.05.2025 // Йәмғиәт

Алдағы өс көндә республикала үҙгәреүсән һауа торошо көтөлә...

Тотош уҡырға 41

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә «Үлемһеҙ полк» акцияһында 200 мең кеше ҡатнаша...

Тотош уҡырға 51

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республикала -1° тиклем ҡырау төшөүе фаразлана...

Тотош уҡырға 34

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан «Еңеү утын һаҡлайбыҙ» Бөтә Рәсәй акцияһына ҡушылды...

Тотош уҡырға 54

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла 06.05.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә йәнә «Өйгә ҡайтыу аллеяһы» булдырыла...

Тотош уҡырға 36

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә 06.05.2025 // Йәмғиәт

Республика пенсионерҙарына Еңеү көнө уңайынан аҡса түләнә...

Тотош уҡырға 33

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте 06.05.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусыларҙың мәғлүмәттәр базаһын булдырырға тәҡдим итте...

Тотош уҡырға 39