Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Өс һуғышты күргән ул
Ҡартатайым Абдулла Бәхтеғәни улы Әҙеһәмов 1896 йылдың сентябрендә Баймаҡ районының Юлыҡ ауылында донъяға килгән.

Ул заманына күрә хәлле ғаиләлә йәшәй. Ауылда мәҙрәсә, һуңынан алдынғы ҡарашлы кешеләр тырышлығы менән мәктәп асыла. Унда ҡартатайым ике генә йыл уҡып ҡала: 1914 йылда егет ҡорона ингән Абдулланы Беренсе бөтә донъя һуғышына алалар. Ғүмере булғас, ут эсенән иҫән-һау әйләнеп ҡайта.
Тик уға тыныс тормошта оҙаҡ йәшәргә тура килмәй. Граждандар һуғышы тоҡана. Йәнә яу юлдары...
Яуҙан яраланып ҡайта ул. Хафиза исемле ҡыҙға өйләнә.
Ул осорҙа колхозлашыу башлана. Ҡартатайымдар ҙа, ике атын, өс һыйырын биреп, күмәк хужалыҡҡа инә. Дәртле, әүҙем кеше була. Йәштәрҙе үҙ артынан эйәртә белгәнгә уны колхоздың беренсе рәйесе итеп ҡуялар. Күмәк көс менән мәктәп төҙөйҙәр, таштан магазин, клуб һалалар.
Тиҙҙән Бөйөк Ватан һуғышы башлана. Әммә ҡартатайымды һуғышҡа ебәрмәҫкә ҡарар итәләр, сөнки ауылда ирҙәр юҡ, ә ул — колхоз рәйесе, алты бала атаһы ла. “Бөтә ир-егет һуғышта саҡта мин өйҙә ята алмайым”, — тип ҡартатайым үҙе теләп яуға китә. Был инде 46 йәшлек ир-уҙамандың ғүмерендәге өсөнсө һуғышы була.
Яу юлында ҡаты яралана ҡартатайым. Уны оҙаҡ дауалайҙар, ҡулын киҫергә тәҡдим итәләр. Әммә операциянан ҡырҡа баш тарта. “Үкенерһең, ошо яраң башыңа етер”, — тип киҫәтеп табиптар уны ҡайтарып ебәрә. Ҡартатайым II группа инвалиды булып, тыуған ауылына ҡайтып төшә.
Бикеш ауылына партком секретары итеп эшкә тәғәйенләнгән Тәүфиғы ил алдында торған бурысын үтәүҙе маҡсат итеп ҡуя. Шул китеүенән кире әйләнеп ҡайтмай.
Ҡартатайым менән ҡартәсәйем ҡайғынан бөгөлөп төшмәй. Колхоздың бер эшенән дә ҡалмай тырышалар: игенде ураҡ менән уралар, картуф, йәшелсә баҡсаларында бил бөгәләр. Ике улы — Ғаяз менән Исмәғил үҫеп егет ҡорона етә. Уларҙы ата-әсәһе Темәс педучилищеһында уҡыта. Йәйен ағалы-ҡустылы бесән саба, кәбән ҡоя, үгеҙ, һыйыр егеп ер һөрә — колхоздың төп эшсе көсөнә әйләнәләр.
Оҙаҡ көттөргән Еңеү яҙынан һуң да ҡартатайым колхоз эшен алып бара: бригадир, звено башлығы, төҙөлөш бригадаһы бригадиры.
Бөтә ғүмерен илен һаҡлауға, уға хеҙмәт итеүгә арнаған ҡартатайым Маҡтау ҡағыҙҙары, миҙалдар менән бүләкләнә. Өйҙә генә ултырмай өс һуғыш ветераны. Колхоз өмәләренә йөрөй. Рухи яҡтан да бик бай була. Халыҡ йырҙарын моңло итеп йырлауын ауылдаштары әле лә хәтерләй.
Роза ХӨСНУЛЛИНА,
филология фәндәре кандидаты,
БДУ-ның Нефтекама филиалының өлкән уҡытыусыһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 125

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 476

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 4 113

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 921

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 687

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 266

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 587

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 970

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 451

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 526

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 349

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 536