Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Өс һуғышты күргән ул
Ҡартатайым Абдулла Бәхтеғәни улы Әҙеһәмов 1896 йылдың сентябрендә Баймаҡ районының Юлыҡ ауылында донъяға килгән.

Ул заманына күрә хәлле ғаиләлә йәшәй. Ауылда мәҙрәсә, һуңынан алдынғы ҡарашлы кешеләр тырышлығы менән мәктәп асыла. Унда ҡартатайым ике генә йыл уҡып ҡала: 1914 йылда егет ҡорона ингән Абдулланы Беренсе бөтә донъя һуғышына алалар. Ғүмере булғас, ут эсенән иҫән-һау әйләнеп ҡайта.
Тик уға тыныс тормошта оҙаҡ йәшәргә тура килмәй. Граждандар һуғышы тоҡана. Йәнә яу юлдары...
Яуҙан яраланып ҡайта ул. Хафиза исемле ҡыҙға өйләнә.
Ул осорҙа колхозлашыу башлана. Ҡартатайымдар ҙа, ике атын, өс һыйырын биреп, күмәк хужалыҡҡа инә. Дәртле, әүҙем кеше була. Йәштәрҙе үҙ артынан эйәртә белгәнгә уны колхоздың беренсе рәйесе итеп ҡуялар. Күмәк көс менән мәктәп төҙөйҙәр, таштан магазин, клуб һалалар.
Тиҙҙән Бөйөк Ватан һуғышы башлана. Әммә ҡартатайымды һуғышҡа ебәрмәҫкә ҡарар итәләр, сөнки ауылда ирҙәр юҡ, ә ул — колхоз рәйесе, алты бала атаһы ла. “Бөтә ир-егет һуғышта саҡта мин өйҙә ята алмайым”, — тип ҡартатайым үҙе теләп яуға китә. Был инде 46 йәшлек ир-уҙамандың ғүмерендәге өсөнсө һуғышы була.
Яу юлында ҡаты яралана ҡартатайым. Уны оҙаҡ дауалайҙар, ҡулын киҫергә тәҡдим итәләр. Әммә операциянан ҡырҡа баш тарта. “Үкенерһең, ошо яраң башыңа етер”, — тип киҫәтеп табиптар уны ҡайтарып ебәрә. Ҡартатайым II группа инвалиды булып, тыуған ауылына ҡайтып төшә.
Бикеш ауылына партком секретары итеп эшкә тәғәйенләнгән Тәүфиғы ил алдында торған бурысын үтәүҙе маҡсат итеп ҡуя. Шул китеүенән кире әйләнеп ҡайтмай.
Ҡартатайым менән ҡартәсәйем ҡайғынан бөгөлөп төшмәй. Колхоздың бер эшенән дә ҡалмай тырышалар: игенде ураҡ менән уралар, картуф, йәшелсә баҡсаларында бил бөгәләр. Ике улы — Ғаяз менән Исмәғил үҫеп егет ҡорона етә. Уларҙы ата-әсәһе Темәс педучилищеһында уҡыта. Йәйен ағалы-ҡустылы бесән саба, кәбән ҡоя, үгеҙ, һыйыр егеп ер һөрә — колхоздың төп эшсе көсөнә әйләнәләр.
Оҙаҡ көттөргән Еңеү яҙынан һуң да ҡартатайым колхоз эшен алып бара: бригадир, звено башлығы, төҙөлөш бригадаһы бригадиры.
Бөтә ғүмерен илен һаҡлауға, уға хеҙмәт итеүгә арнаған ҡартатайым Маҡтау ҡағыҙҙары, миҙалдар менән бүләкләнә. Өйҙә генә ултырмай өс һуғыш ветераны. Колхоз өмәләренә йөрөй. Рухи яҡтан да бик бай була. Халыҡ йырҙарын моңло итеп йырлауын ауылдаштары әле лә хәтерләй.
Роза ХӨСНУЛЛИНА,
филология фәндәре кандидаты,
БДУ-ның Нефтекама филиалының өлкән уҡытыусыһы.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан

Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт

Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...

Тотош уҡырға 13

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...

Тотош уҡырға 9

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте

Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт

Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....

Тотош уҡырға 12

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...

Тотош уҡырға 14

Марфа инәйгә – 100 йәш

Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт

Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...

Тотош уҡырға 25

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана

Бөгөн республика урмандарында уртаса класлы янғын хәүефе фаразлана 26.06.2025 // Йәмғиәт

Бөгөн дәүләт урман фонды биләмәһендә икенсе-өсөнсө класлы янғын хәүефе фаразлана. 26 июнгә ут...

Тотош уҡырға 23

Республикала ямғырлы һауа торошо фаразлана
Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Республикала сығарылыш кисәләре көнө билдәле булды...

Тотош уҡырға 22

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде 25.06.2025 // Йәмғиәт

Өфөлә Рәшит Шәкүр һәм табип Мәстүрә Саҡаева урамдары барлыҡҡа килде...

Тотош уҡырға 22

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы 25.06.2025 // Йәмғиәт

Табип-фониатр Наил Ғабдуллин Өфөнөң почетлы граждандары исемлеген тулыландырҙы...

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды

Башҡортостанда Бүздәк − Саҡмағош-Дүртөйлө юлының 14 саҡрымы яңыртылды 25.06.2025 // Йәмғиәт

Быйыл 19 саҡрым оҙонлоҡтағы һигеҙ участканы ремонтлау планлаштырыла....

Тотош уҡырға 20