Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Атайсалды данлай улдары
Атайсалды данлай улдарыУңышҡа өлгәшкән шәхес хаҡында һүҙ йөрөткәндә, тәү сиратта уның кемдең уҡыусыһы булыуын һорайҙар. Алдан уҡ шуны әйтеп үтмәксемен: әле һүҙ барасаҡ ике ижадсы СССР-ҙың халыҡ рәссамы, Рәсәй Художество академияһы академигы Әхмәт Лотфуллин етәкселегендә аспирантурала белем алған. Жәлил Сөләймәнов менән Әмир Мәжитов — республикабыҙҙа ғына түгел, Рәсәйҙә лә тос ижад менән күптән танылыу яулаған рәссамдар. Икеһе лә Ш. Бабич исемендәге дәүләт йәштәр премияһы лауреаты, “Башҡортостандың атҡаҙанған рәссамы” тигән маҡтаулы исемгә лайыҡ.
Быйыл уларҙың “Атайсал — Земля предков” исемле художестволы әҫәрҙәр циклы республикабыҙҙың иң юғары премияһына тәҡдим ителде. Яңыраҡ Башҡорт дәүләт филармонияһында ойошторолған был күргәҙмә менән һәр кем яҡындан таныша алды. Циклды тәшкил иткән 41 хеҙмәттең һәр ҡайһыһы тәрән мәғәнәгә һәм бай рухи ҡиммәткә эйә. Унда халҡыбыҙҙың асылы, рухи сафлығы, этнографияһы, донъяны танып белеүе асыҡ сағыла.
“Мәжитов менән Сөләймәнов үҙ халҡының боронғо тарихына мөрәжәғәт итә, әммә улар тар йөкмәткеле рәсем менән генә сикләнеп ҡалмай, ә һәр милләттең тарихы һәм рухиәтен донъя мәҙәниәтенең айырылғыһыҙ өлөшө булараҡ сағылдыра. Шуға ла тормош-көнкүрештән алынған деталдәр картинала бик уңышлы ҡулланыла. Тәгәрмәс, эйәр, тирмә, кәмә, һал, бишек, ат, балыҡ — былар бит Йыһан киңлегенең һәм халыҡтың быуаттар буйына йыйылған аҡылының сағыу символы. Көслө интеллектлы һәм үҙенсәлекле фекер йөрөткән рәссамдар ғына донъя моделен шулай күрһәтә ала. Әмир Мәжитов менән Жәлил Сөләймәновтар шундай ижадсылар иҫәбендә”, — ти сәнғәт белгесе Светлана Евсеева.
Ошо урында ике оҫтаның һәр береһе хаҡында айырым әйтеп китмәксемен.
Жәлил Әхмәт улы Сөләймәнов — Өфө сәнғәт училищеһының художество бүлеге мөдире. Йәш быуынды һынлы сәнғәт серҙәренә төшөндөрөп кенә ҡалмай, Бөтә Рәсәй һәм халыҡ-ара күргәҙмәләрҙә лә йыш ҡатнаша. Ул — үҙ халҡын йәне-тәне менән яратҡан рәссам. Борондан килгән күркәм йолаларын, бай мираҫын хөрмәт итә, унан йәшәүгә һәм ижадҡа һут ала. Шуға ла Жәлил Сөләймәновтың әҫәрҙәрен беҙҙә генә түгел, сит илдәрҙә лә үҙ итәләр. Картиналарының Америкала, Англияла, Германияла һаҡланыуы — быға асыҡ дәлил.
Әмир Миңлевәли улы Мәжитов — З. Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт академияһының һынлы сәнғәт кафедраһы мөдире, профессор. Уның әҫәрҙәренә тәрән метафора, аллегория хас. Мәҫәлән, “Шағир” картинаһын алайыҡ. Төп планда икһеҙ-сикһеҙ уйҙарға сумған кешене күрәбеҙ. Артта иһә Йыһан һүрәтләнгән, йәғни һәр кемдең үҙ донъяһы бар. Ә инде кешенең кәмә эсендә булыуы — мәңгелек хәрәкәт символы. Полотнола ай менән ҡояштың сағылыуы ла осраҡлы түгел. Уйлап ҡараһаң, шағир ҙа бит ошо мәңгелек ҡиммәттәр хаҡында уйлана, бүтәндәргә ниҙер әйтеп ҡалырға, үҙ донъяһын асырға ашыға. Әлбиттә, был әҫәрҙе һәр кем үҙенсә аңлай. Минеңсә, автор кеше менән Йыһандың бер бөтөнлөгөн, шулай уҡ һәр әҙәмдең үҙенең эске донъяһы булыуын еткерергә тырышҡан.
Американың халыҡ-ара биографик йәмғиәте Әмир Мәжитовты “Сәнғәттә йыл кешеһе” тип танығайны. Рәссамдың картиналары Австрияла, Америкала, Берләшкән Ғәрәп Әмирлектәрендә, Израилдә, Италияла, Португалияла, Төркиәлә, Кипрҙа һаҡлана.
Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһына тәҡдим ителгән “Атайсал — Земля предков” художестволы әҫәрҙәр циклы оҙайлы йылдар дауамында ижад ителгән. Был картиналар мәҙәниәтебеҙҙе байытыуға тос өлөш индерә. Ул — башҡорт һынлы сәнғәт тарихында үҙе бер яңылыҡ. Шуға ла Әмир Мәжитов менән Жәлил Сөләймәновтың һутлы ижад емеше, һис шикһеҙ, юғары баһаға лайыҡ.
Айгиз БАЙМӨХӘМӘТОВ




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 4 096

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 449

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 986

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 894

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс

Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт

Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....

Тотош уҡырға 2 650

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 239

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 461

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 963

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме?

Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт

Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....

Тотош уҡырға 2 436

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ!

Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...

Тотош уҡырға 2 515

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ

Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт

Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...

Тотош уҡырға 2 338

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә

Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт

2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...

Тотош уҡырға 2 523