БАШ
РУС
Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт
Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....
Тотош уҡырға 4 695
Ауыҙ осоноу
Ышаныуҙар буйынса, ауыҙға яман заттар тейһә (үпһә, ҡағылһа, һуҡһа) йәки улар тәмләгән аш-һыуҙы, ҡағылған һауыт-һабаны ауыҙға тейҙергәндә бөрсөк-бөрсөк сабыртма сыға. Был ауырыуҙы, ғәҙәттә, ат ауыҙлығын тешләтеп имләйҙәр.
Башҡорттарҙың ауыҙ осоноуға ҡаршы иҫкәртеү саралары булған. Мәҫәлән, ололар ит ашағандан һуң мотлаҡ ауыҙ-морондо сайҡатырға ҡуша. Сайҡатмаһаң, ен-шайтан ауыҙыңды ялай икән. Бигерәк тә ауыҙҙы сайҡатмайынса урамға сығыуҙы тыялар. Шуның өсөн итле аштан һуң, еҙ тас һәм ҡомған менән ҡулды, ауыҙ-морондо сайҙырыу йолаһы бар.
Шулай уҡ башҡорттарҙа аш-һыуҙы, тоҙҙо асыҡ ҡалдырырға ярамай. Ышаныуҙар буйынса, өҫтө ябылмаған тоҙға, аш-һыуға шайтан төкөрә. Шуны ашаған кешенең ауыҙы осона, тиҙәр.
Бала атламаһа
Оҙаҡ атламаған баланы ергә 41 тапҡыр баҫтырып алырға кәрәк. Шунан тәпәйләп китә.
Тамаҡ ауырыуы (йотҡолоҡ) име
Йотҡолоҡ (ангина) булһа: "Анау тауҙы йотайым!" — тиһең дә, тауға ҡарап, төкөрөгөңдө йотаһың. "Бынау тауға ҡарайым!" — тиһең дә йәнә йотаһың. Шулай өс тапҡыр ҡабатлайһың.
Ҡолаҡ тиштереү
Ҡолаҡты ҡоштар килгәндә, ҡош-ҡорт сала башлағанда тишмәйҙәр. Ҡоштар киткәндә лә быны эшләргә ярамай, юғиһә ҡолаҡ боҙола. Ҡолаҡ боҙолһа, көмөш тағып, май һөртөп, доға уҡып имләгәндәр.
Сиҡаҡ тотһа
Доға уҡып, ете йотом һыу эсһәң, сиҡаҡлау бөтә.
(Фирҙәүес Хисамитдинованың "Башҡорттарҙың дауалау һәм ҡурсалау магияһы. Текстар" китабынан алынды).
Ышаныуҙар буйынса, ауыҙға яман заттар тейһә (үпһә, ҡағылһа, һуҡһа) йәки улар тәмләгән аш-һыуҙы, ҡағылған һауыт-һабаны ауыҙға тейҙергәндә бөрсөк-бөрсөк сабыртма сыға. Был ауырыуҙы, ғәҙәттә, ат ауыҙлығын тешләтеп имләйҙәр.
Башҡорттарҙың ауыҙ осоноуға ҡаршы иҫкәртеү саралары булған. Мәҫәлән, ололар ит ашағандан һуң мотлаҡ ауыҙ-морондо сайҡатырға ҡуша. Сайҡатмаһаң, ен-шайтан ауыҙыңды ялай икән. Бигерәк тә ауыҙҙы сайҡатмайынса урамға сығыуҙы тыялар. Шуның өсөн итле аштан һуң, еҙ тас һәм ҡомған менән ҡулды, ауыҙ-морондо сайҙырыу йолаһы бар.
Шулай уҡ башҡорттарҙа аш-һыуҙы, тоҙҙо асыҡ ҡалдырырға ярамай. Ышаныуҙар буйынса, өҫтө ябылмаған тоҙға, аш-һыуға шайтан төкөрә. Шуны ашаған кешенең ауыҙы осона, тиҙәр.
Бала атламаһа
Оҙаҡ атламаған баланы ергә 41 тапҡыр баҫтырып алырға кәрәк. Шунан тәпәйләп китә.
Тамаҡ ауырыуы (йотҡолоҡ) име
Йотҡолоҡ (ангина) булһа: "Анау тауҙы йотайым!" — тиһең дә, тауға ҡарап, төкөрөгөңдө йотаһың. "Бынау тауға ҡарайым!" — тиһең дә йәнә йотаһың. Шулай өс тапҡыр ҡабатлайһың.
Ҡолаҡ тиштереү
Ҡолаҡты ҡоштар килгәндә, ҡош-ҡорт сала башлағанда тишмәйҙәр. Ҡоштар киткәндә лә быны эшләргә ярамай, юғиһә ҡолаҡ боҙола. Ҡолаҡ боҙолһа, көмөш тағып, май һөртөп, доға уҡып имләгәндәр.
Сиҡаҡ тотһа
Доға уҡып, ете йотом һыу эсһәң, сиҡаҡлау бөтә.
(Фирҙәүес Хисамитдинованың "Башҡорттарҙың дауалау һәм ҡурсалау магияһы. Текстар" китабынан алынды).
Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт
6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...
Тотош уҡырға 3 826
Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт
– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...
Тотош уҡырға 4 769
"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...
Тотош уҡырға 4 479
Бер быуаттан йәнә тупланы Темәс 31.03.2019 // Йәмғиәт
Тап бынан йөҙ элек булған кеүек үк, ҡунаҡтарҙы Темәс ерендә һыбайлылар флагтар тотоп ҡаршы алды....
Тотош уҡырға 3 102
Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт
Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...
Тотош уҡырға 3 797
"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт
Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....
Тотош уҡырға 4 045
135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт
Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...
Тотош уҡырға 3 176
Татарстан башҡорттары ҡоролтайға әҙерме? 30.03.2019 // Йәмғиәт
Бөгөн Ҡазанда Татарстан башҡорттары ҡоролтайы ултырышы булды....
Тотош уҡырға 2 778
Бабичтың кендек ҡаны тамған ер ул Ҡыйғаҙытамаҡ! 30.03.2019 // Йәмғиәт
Башҡортостан автономияһының йылъяҙмасыһы, дәүләт эшмәкәре, шағир, музыкант, ойоштороусы Шәйехзада...
Тотош уҡырға 2 825
Төйәләҫтәр алыҫҡа йөрөмәҫ 30.03.2019 // Йәмғиәт
Сибай ҡалаһының Төйәләҫ ҡасабаһында йыл аҙағында заман талаптарына яуап биргән фельдшер-акушерлыҡ...
Тотош уҡырға 2 617
Шәжәрәле ерҙә тәртип түрҙә 30.03.2019 // Йәмғиәт
2018 йылдың 1 сентябрендә “Башҡортостан тарихы шәхестәр күҙлеге аша: генеалогик аспект” тигән...
Тотош уҡырға 2 872