Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды 01.07.2025 // Йәмғиәт
Адвокатура көнө 31 майҙа билдәләнә....
Рәсәй мөфтөйө Тәлғәт Тажетдин ураҙаның рухи әһәмиәте хаҡында һөйләне
Мосолмандар изге Рамаҙан айының иң мөһим һәм әһәмиәтле осорона — өсөнсө ун көнлөккә аяҡ баҫты. Ошо уңайҙан Рәсәй мосолмандарының Үҙәк Диниә назараты мөфтөйө Тәлғәт Тажетдинов ураҙаның рухи әһәмиәте хаҡында һөйләне.
— Тәлғәт хәҙрәт, үҙегеҙ нисә йәштән ураҙа тота башланығыҙ?
— Тәүге тапҡыр ураҙаны 14 йәшемдә тоттом. Инде хәҙер 63 йыл була. Изге ғәмәлде мотлаҡ ҡалдырмаҫҡа тырыштым. Атайым яғынан Шәрифә өләсәйем 93 йәшендә вафат булды, ул ғүмер баҡый ураҙа тотто. Аслыҡ ваҡытында ла, ураҡ өҫтөндә лә, совет осоронда ла намаҙын, фарыз ураҙаһын ҡалдырмаған.
— Бөгөн ураҙаны күберәк ир-егеттәр тотамы, әллә ҡатын-ҡыҙҙармы?
— Аллаһ тәғәлә әйтә: «Йәә әййүһәл-ләҙиинә әәмәнүү күтибә ғәләйкүмүс-сыйәәмү кәмәә күтибә ғәләлләҙиинә миң ҡабликүм ләғәлләкүм тәттәҡүүн» – «Эй, мөьминдәр, элекке замандағы мөьминдәргә фарыз ҡылынған кеүек, тәҡүәлелегеҙ артһын өсөн, Рамаҙанда ураҙа тотоу һеҙгә лә фарыз ҡылынды» («Бәҡара» сүрәһенең 183-сө аяты). Был Ҡөрьән кәримдә генә түгел, әүәлге изге китаптарҙың барыһында ла шулай яҙылған. Раббығыҙға ғибәҙәт ҡылығыҙ, моғайын, һеҙ тәҡүәлеләрҙән булырһығыҙ, тиелә. Йәғни бәлиғ булыу йәшенә еткән һәр кеше ураҙа тоторға бурыслы, ул беҙгә фарыз ғәмәл итеп бирелгән. Ҡатын-ҡыҙ тик күрем күргән ваҡытта, бала табырға әҙерләнгәндә һәм тапҡандан һуң ғына тотмаҫҡа мөмкин. Әммә ирҙәр, һис шикһеҙ, был ғәмәлде үтәргә тейеш. Ул бит Аллаһ тәғәләнең һынауы. Рамаҙан айының рухи әһәмиәтен һанап бөтөрөү мөмкин түгел. Был айҙа татыулыҡҡа, тәүбә ҡылырға, үткәнеңде байҡарға, киләсәккә өмөттәр бағлауға өйрәнәбеҙ.
— Һуңғы ваҡытта кешеләр ярыша-ярыша, тигәндәй, ифтар мәжлестәре фотолары менән интернетта уртаҡлаша. Бының бер ниндәй ҙә хилафлығы юҡмы?
— Фотоға төшөрһөндәр. Бының ниндәй зыяны бар. Мәҫәлән, беҙ ошо көндәрҙә Өфө районының Шамонин ауылында ифтар мәжлесендә булдыҡ. Мәсет тау башында шундай йәмле булып балҡып ултыра. Шуныһы ҡыуандырҙы, ҡунаҡтарҙың өстән бер өлөшө балалар, улар сабышып уйнай. Мосолмандар тәмле былау бешереп, намаҙҙар уҡып, ауыҙ асты. Һуңынан мөнәжәттәр әйтеп, доғалар ҡылдылар. Ә ифтарҙан һуң барыһы ла тәрәүих намаҙы уҡырға ҡалды, балалар ҙа ситтә ҡалманы. Ә был тәрәүих төнгө намаҙ менән бергә бер сәғәт самаһы дауам итә.
— Мөхәммәт пәйғәмбәр ураҙаны нисек тотҡан, хәҙрәт?
— Пәйғәмбәребеҙ саллалаһу ғәләйһиссәләмгә 40 йәш булғанда ергә Ҡөрьән аяттары ебәрелә башлай. Ә ураҙа тотоу фарызлығы Һижрәттән һуң билдәләнә. Тәүге йылдарҙа мосолмандар тәүлегенә бер тапҡыр ғына ашай. Бынан тыш, ир-егеттәргә ҡатыны менән бергә йоҡлау тыйыла. Бөгөн иһә таң атҡандан алып ҡояш байығанға тиклем ураҙа тотабыҙ. Быйыл православныйҙар өсөн Бөйөк пост Рамаҙан айына бер ваҡытҡа тура килде. Ураҙанан айырмалы рәүештә, унда ашарға ла, һыу эсергә лә ярай, ҡайһы бер ризыҡтарҙан ғына баш тартыу ҡушылған. Ә ислам динендә бер нимә лә ярамай, хатта ҡом ашаһаң да, ураҙаң боҙола. Ауыҙ асҡандан һуң, тәүлектең ҡалған ун сәғәтендә ашау тыйылмай. Рамаҙан — ул иманды нығытыу, рухи яҡтан таҙарыныу айы. Ураҙа мөбәрәк булһын, уны тотмағандарға тоторға яҙһын, тотҡандарға сауабына ирешергә насип булһын!
Бынан алда «Башинформ» Өфөлә МХО яугирҙары именлегенә йәштәр ифтары ойошторолоуы хаҡында яҙғайны.
Рәсәйҙә яңы һөнәри байрам булдырылды 01.07.2025 // Йәмғиәт
Адвокатура көнө 31 майҙа билдәләнә....
Башҡортостанда «Мәктәпкә әҙерләнергә ярҙам ит» хәйриә акцияһы башлана 01.07.2025 // Йәмғиәт
Изгелек марафоны 15-се тапҡыр уҙғарыла....
Республикала сабыйҙар үлеменең тарихи минимумы теркәлгән 30.06.2025 // Йәмғиәт
2024 йылда сабыйҙар үлеме күрһәткесе 3,5 промилле тәшкил иткән Был республиканың статистика...
Тотош уҡырға 11
Республикала ишле ғаиләләргә вуздар ҡарамағындағы колледждарҙа балаларҙы уҡытыу хаҡы компенсациялана 30.06.2025 // Йәмғиәт
Башҡортостан Дәүләт Йыйылышы – Ҡоролтай депутаттары республиканың күп балалы ғаиләләренә дәүләт...
Тотош уҡырға 19
«Башҡортостан» ҡунаҡханаһына биш йондоҙ бирелде 30.06.2025 // Йәмғиәт
Өфөлә урынлашҡан «Башҡортостан» ҡунаҡхана комплексы рәсми рәүештә биш йондоҙло тип...
Тотош уҡырға 12
Республикала ҡыҫҡа ваҡытлы йәшенле ямғыр яуыуы фаразлана 30.06.2025 // Йәмғиәт
Аҙна башында йылы һәм ямғырлы һауа торошо көтөлә....
Тотош уҡырға 10
Әрмәнстанда яҡташыбыҙҙы ағыулы йылан саҡҡан 27.06.2025 // Йәмғиәт
Әрмәнстанда яҡташыбыҙ экскурсиянан һуң ауыр хәлдә реанимацияға оҙатылған. Турист әйтеүенсә, уны...
Тотош уҡырға 32
Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы 27.06.2025 // Йәмғиәт
Бөгөндән Өфөлә түләүле парковкалар эшләй башланы...
Тотош уҡырға 26
Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығы һыу баҫыу ихтималлығы хаҡында иҫкәртте 27.06.2025 // Йәмғиәт
Тау һәм бәләкәй йылғаларҙа һыу кимәленең күтәрелеүе көтөлә....
Тотош уҡырға 27
Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә 27.06.2025 // Йәмғиәт
Өфөнөң Пугачев урамында хәрәкәт сикләнә...
Тотош уҡырға 29
Марфа инәйгә – 100 йәш 26.06.2025 // Йәмғиәт
Салауат ҡалаһынан Марфа Рябова 100 йәшен тултырҙы. Ҡала мэры Марат Заһиҙуллин социаль селтәрҙәге...
Тотош уҡырға 32
Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән 26.06.2025 // Йәмғиәт
Башҡортостанда матур датала 245 никах теркәлгән...
Тотош уҡырға 34