Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Яҙмышҡа зарланмай ундайҙар

Абрар Камалетдинов бер эштән дә ҡурҡып тормай.

Илдең ныҡлығын, һәр яҡлап көслө булыуын хеҙмәт кешеләре тәьмин итә. Ниндәй генә һөнәрҙе алып ҡараһаң да, барыһы ла көнкүрештә кәрәкле. Кешелек шулай яратылған: аҡыл һәм ҡул хеҙмәтенән башҡа тормош юҡ. “Хеҙмәттән кеше үлмәй, эшләгәнең беҙҙең өсөн, өйрәнгәнең үҙең өсөн”, — тип өйрәтә ине әсәйҙәр ҙә. Заманына күрә, төрлө ауыр хеҙмәтте башҡарырға тура килгән уларға, әммә береһе лә илап-һыҡтап, яҙмышына зарланып, әҙерҙе өмөт итеп ултырмаған. Хәленән килгәнсә тырышҡан. Ауылыбыҙҙың оло быуын кешеләренә хөрмәт йөҙөнән ҡарайым: илебеҙ өсөн күпме көс түккән улар, ғүмерҙәре хеҙмәттә үткән.

– Туған колхозымда 50 йылдан ашыу эшләнем, – тип ғорурлана иң абруйлы аҡһаҡалыбыҙ 84 йәшлек Абрар ағай. – Атайым һуғышҡа киткәндә, ете йәштә генә инем. Өйҙә береһенән-береһе ваҡ ете балабыҙ. Иртә менән атайым уята: “Улым, уян әле, мин һуғышҡа китәм”.
Ә мин йоҡо аралаш: “Бар, кит”, – тием. Шул китеүҙән ғәзиз кешем ҡайтманы, хәбәрһеҙ юғалды. Балалығыма барып, уйламай әйткән һүҙҙәремә мәңге әрнеп, үкенеп йәшәнем, – тип Абрар ағай күҙенә йәш ала.

Аҡ йөҙлө, зәңгәр күҙле, мыҡты кәүҙәле был ағайға һоҡланып ҡарайым. Ғаилә ағзалары ла тап үҙе кеүек, ауылдаштарынан айырылып тора.
Ә йөҙҙәренең европаларға тартым булыу сәбәбен ҡыҙы Айҙариә берсә юмор аша, берсә уйландырып, ошолай аңлатты: “Әсәйемдең нәҫел ебе шотланд милләтенә барып тоташа. Уның алыҫ олатаһы Шотландия ир-егете нәҫеленән. Башҡорт ҡыҙы алтын приискыһының хужаһына малай бүләк иткән. Ирһеҙ бала табыу — беҙҙә гонаһ, тип үҙ иленә ҡайтырға йыйынған шотландҡа йәш әсә бәпесен тотторған. Ә егет ауылдағы бер өй нигеҙенә баланы ҡалдырған да киткән. Уға Табылдыҡ тип исем биргәндәр. Табылдыҡтан әсәйемдең алыҫ олатаһы тыуған. Бәлки, шуғалыр ҙа барыбыҙ ҙа аҡ йөҙлө, зәңгәр күҙле”.

Ысынлап та, тарихи мәғлүмәттәрҙән дә бил­дәле: илебеҙҙәге аҫыл металды эшкәрт­кән прииск хужалары сит ил кешеләре булған.
Абрар Ғизетдин улы Камалетдинов 1934 йылда Ураҙ ауылында колхозсы ғаиләһендә тыуған. Атаһы оҫта йырсы булараҡ дан алған. Уның йыр-моңға әүәҫлеге улы Абрарға ла күскән. Ағай — шәп гармунсы.

– Кистәрен йәштәрҙең клубтан ҡайт­ҡан­да яңғыраған гармун тауышын тыңлап ятып, их, миңә лә шулай уйнарға ине, тип хыяллана торғайным. Бер заман еҙнәм гармун бүләк итте. Бына бәхет! Өйҙәгеләр­ҙән ҡасып, мунсала уйнарға өйрәндем. Шул тиклем оҫтарҙым, хатта мәжлестәргә саҡыра башланылар. Бигерәк матур уйнай­һың, тип аҡса ташлайҙар. Бөтә көйҙәрҙе лә тиҙ генә отоп ала инем, – ти Абрар ағай.

Дүрт класс ҡына белемле ул. Бөтә ир-ат һуғышҡа китеп бөткәс, ете-һигеҙ йәшлек малайҙар хужалыҡҡа егелә. Ишле ғаиләлә ашарға ла, кейергә лә етешмәй. Киндер тоҡтан тегелгән ыштан кейеп, ялан аяҡ ер тырмата. Таң беленер-беленмәҫтән баҫыуға сығалар. Ҡояш ҡалҡҡас, иртәнге ыумас өйрәһе өлгөрә. Ас ҡорһаҡҡа ул да ярап ҡала... “Икмәкте бөтөнләй күрмәй торғайныҡ. Тире өтөп ашаныҡ. Аныһы ҡабарып китә. Таҙартып ҡыраһың да сәйнәйһең. Мышағыр буйында туң ерҙә ялан тәпәй ер тырматҡан саҡтар онотолмай. Көнө буйы ат өҫтөндә йөрөүҙән ултырыш сейләнеп китә ине. Күкрәгемә ат тибеп тә бик оҙаҡ ыҙалап йөрөнөм. Һабансы ла, сәсеүсе лә булдым. Баҫыуҙа ҡыуыш ҡороп ята торғайныҡ”, – тип үткәндәрҙе иҫкә ала әңгәмәсем.

Ҡыш өҫтөнә бишмәт, башына япон бүреге кейеп йөрөгәс, уға “самурай” тигән ҡушамат та тағып ҡуялар. Ауылда Һаҙый бабай Рамаҙанов япондарға ҡаршы һуғыштан трофей итеп бүрек алып ҡайта. Ағайҙың әсәһе иренән ҡалған шәп сыбыртҡыны шул бүреккә алмаштыра ла улына кейҙерә. “Бигерәк йылы ине, бик оҙаҡ кейҙем уны”, – тип көлөп хәтерләй үҫмер сағын әңгәмәсем.

1949 йылда колхоз етәкселәре Абрар Ғизетдин улын малсылыҡҡа күсерә. Ауырыу һыйыр һөтөнән бруцеллез эләктереп, армияға ла алынмай ҡала. Ун биш йәшендә көтөүсе булып китә. Эш башлап ҡына торғанда бәләгә тарый: 70 баш тананы юғалта. Көн эҫе булғанлыҡтан, улар урман араһына ҡасып бөтә. Тәжрибәһеҙ йәш көтөүсе үҙен ғәйепле һанай, илай-илай Алланан ярҙам һорай. Ҡояш һүрелгәс, малҡайҙар үҙҙәре килеп сыға.

– Гел генә урманда йөрөгәс, айыу менән дә осрашҡаным булды, – тип хәтерләй ул. – Малдарҙы һыулауға төшөрҙөм дә үҙем ҡарағат ашарға керештем. Ат быш­ҡырғанға башымды күтәрһәм, йылға аша­һында ҙур айыу, ике аяғында тура баҫып, миңә ҡарап тора. Ох, шундағы ҡурҡыуым, шыбыр тиргә баттым. Шул килеш бик оҙаҡ торҙоҡ. Ахырҙа айыу яй ғына атлап урман эсенә инеп китте, ә мин көтөү янына саптым. Малды йыҡҡан саҡтары ла булды инде...

Ғүмере буйы көтөү көткән Абрар Ғизетдин улының яратҡан аттары ла бер нисәү: Коля, Ерән ҡашҡа, Әртис.
– Ағай, ни өсөн Коля? – тип һорайым.

– Әлләсе, шул исем миңә бик ныҡ оҡшай ине. Әртис атым бейеп тик торҙо, Ерән ҡашҡа тыныс, йыуаш булды.

1959 йылда Абрар ағай Ураҙ ауылы ҡыҙы Рауза исемле һылыуҡайға өйләнә. Ҡатыны ғүмере буйы һауынсы булып эшләй. Ете балалары тыуа: Дамира – тегенсе, Межозерный ҡасабаһында йәшәй, Данис – шахтер, Учалы ҡалаһында төплән­гән, Ураҙҙа ғүмер иткән Хәҙис – Учалы үҙәк почтаһында һаҡсы, Айҙариә менән Фирүзә – тегенсе, Фаил иһә – “Байрамғол агрофирмаһы” хеҙмәткәре. Барыһы ла ғаиләле. Дамир исемле улдары йәшләй вафат булған. Данис – Афған һуғышы ветераны, “Батырлыҡ өсөн”, “Хәрби ҡаҙаныш­та­ры өсөн” миҙалдары менән бүләкләнгән.
Бөгөн Абрар ағайҙың ун бер ейәне, дүрт ейәнсәре, һигеҙ бүләһе бар. 2009 йыл­да алтын туйҙарын үткәрәләр. Ҡыҙ­ға­нысҡа ҡаршы, бер йылдан Рауза апай баҡыйлыҡҡа күсә. Абрар ағай Фаил улының ғаиләһендә тыныслыҡ тапҡан.

Абрар Ғизетдин улының фиҙакәр хеҙмәтен дәүләт юғары баһалай: “Сиҙәм ерҙәрҙе үҙләштергәне өсөн” миҙалы, Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены тапшырыла. Бер айға Урта Азия республикалары буйлап сәйәхәткә юллама ла бирелә. Ул Ашхабад, Сәмәрҡәнд, Ташкент, Дүшәнбе, Алма-Ата ҡалаларын күреү бәхетенә өлгәшә. Малсылыҡта юғары уңыштарға өлгәшкәне өсөн “Социалистик ярышта еңеү­се” билдәһе, “Хеҙмәт ветераны” миҙалы тапшырыла. Тәжрибәле малсы булараҡ, “Йәштәр тәрбиәсе-кәңәшсеһе” дипломына лайыҡ була. Райондың, кол­хоздың Маҡтау ҡағыҙҙары ла бик күп. Учалы хакимиәтенең Почет таҡтаһында, Ураҙ мәҙәниәт йорто алдында, мәктәптә алдынғы малсының портреты даими ҡуйылды.

Хеҙмәт юлдарының иң бейек үрҙәренә артылған Абрар Камалетдинов бер эштән дә ҡурҡып, тартынып тормаған, шуға ла хеҙмәтенең емешен татып, рәхәтен күреп йәшәй. Йәш быуын үрнәк алырлыҡ шәхес­тәрҙең береһе ул. Исем-шәрифе Учалы районы һәм ҡалаһы энциклопедияһына индерелгән.




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар

Изгелек күрһәт тә бушлай киноға, бассейнға, музейға бар 01.04.2019 // Йәмғиәт

Һуңғы ваҡытта ирекмәндәр хәрәкәте беҙҙең тормошобоҙҙа һиҙелерлек урын биләй....

Тотош уҡырға 3 993

Һыу инергә ваҡыт етте...

Һыу инергә ваҡыт етте... 01.04.2019 // Йәмғиәт

6 апрелдә Өфө ҡалаһындағы Үҙәк баҙар янындағы Һалдат күленә килһәгеҙ, үкенмәҫһегеҙ. Унда тәүлек...

Тотош уҡырға 3 357

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә

Мөхәббәт менән бәхет гел бергә 31.03.2019 // Йәмғиәт

– Мөхәббәт ҡайҙа юғала? – тип һораған атаһынан бәләкәй Бәхет. – Үлә. Кешеләр булғанды ҡәҙерләмәй,...

Тотош уҡырға 3 899

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..."

"Ҡайһылай оятҡа ҡалдым..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Асыу, ярһыу кешенең бөтөн тәнен, күңелен ялмап алыусан. Шуға әҙәм балаһының бындай осраҡта...

Тотош уҡырға 3 795

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп

Ризыҡ менән бергә өмөт-ышаныс өләшеп 31.03.2019 // Йәмғиәт

Ирекмәндәр Сибайҙа өс айҙан ашыу инде “Йәшәү ризығы” тип аталған мәрхәмәтлек акцияһы үткәрә: ауыр...

Тотош уҡырға 3 160

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..."

"Аҙыҡтың өлөшөн генә һалыр инем..." 31.03.2019 // Йәмғиәт

Имам-хатип мәсеткә вәғәз һөйләргә килһә, унда бер генә кеше – йәш көтөүсе – ултыра, ти....

Тотош уҡырға 3 379

135 мең граждан саҡырыла

135 мең граждан саҡырыла 31.03.2019 // Йәмғиәт

Рәсәй Президенты хәрби хеҙмәткә яҙғы саҡырылыш тураһында указға ҡул ҡуйҙы. Ул кисә, 30 мартта,...

Тотош уҡырға 2 927

Йоҡларға ҡурҡам...

Йоҡларға ҡурҡам... 30.03.2019 // Йәмғиәт

Баҡыйлыҡҡа күскәненә тиҫтә йылға яҡын ваҡыт уҙһа ла, әсәйем һуңғы арала төшөмә йыш инә башланы....

Тотош уҡырға 3 497

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була?

Йәкшәмбелә ғаилә менән ҡайҙа барырға була? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Ҡул эштәре менән булыу, аш-һыу бешереү, бейеү, һүрәт төшөрөү, спорт уйындары... Ә һеҙҙең ғаиләнең...

Тотош уҡырға 1 886

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә

"Мин Хәйбулланан!" тип ғорурланыр йәштәр ҙә 29.03.2019 // Йәмғиәт

Башҡортостандың 100 йыллығына арналған саралар дауам итә. Бөгөн, мәҫәлән, Хәйбулла районы үҙәге...

Тотош уҡырға 1 906

Сарыҡ нисек тегелә?

Сарыҡ нисек тегелә? 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы тарих һәм тыуған яҡты өйрәнеү музейында башҡорттоң традицион аяҡ кейеме – сарыҡ тегеү буйынса...

Тотош уҡырға 2 065

15 апрелдә башлана

15 апрелдә башлана 29.03.2019 // Йәмғиәт

Учалы районы хакимиәтендә подъездарҙы төҙөкләндереү буйынса республика программаһының тормошҡа...

Тотош уҡырға 1 831