Вконтакте facebook Вконтакте Вконтакте
Гәзитте ойоштороусылар:
Башҡортостан Республикаһы
Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай,
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте
» » Заманға эйәреүҙән башҡа сара юҡ
Урамыбыҙҙа дөп-дөп туп типкәндәре ишетелә — беҙҙең бала саҡ, йәшлек иҫкә төшөп китте. Бына футбол олим­пиадаһы һөҙөмтәһе — нисәмә йыл ҡолаҡҡа салынмаған туп типкән тауыш. Күршеләрҙең улдары уйнарға сыҡҡан! Инде таралып китһә ине ошо күренеш!
Компьютерға ҡапланып тик ултыра бит хәҙер балалар...


***
Ауылда йәшәгән оло инәйҙәребеҙҙе тыңлап ҡарағыҙ, ҡайһыһы башланғыс белем менән генә ҡалған – ә улар кеүек “йомро” ғына итеп һөйләшә белеү юғары филологик белемле күптәргә тәтемәй!
Ниңә генә грамматик ҡағиҙәләр өйрәтәләр икән, тип уфтанып та алам – йәштәребеҙ бит хәҙер телмәрен камиллаштыраһы ла камиллаштыраһы грамматикабыҙға буйһондороп ҡора башланы.
***
Википедияға мәҡәлә яҙып, төрбә менән кәшәнәнең айырмаһын белеп ҡалдым. Башҡорттар юҡҡа ғына кәшәнә тимәй икән – ҡоролоштары айырыла.
Төрбә – төрөк һүҙе, османлы архитектура, кәшәнә – фарсы һүҙе, Урта Азия архитектураһы.
***
Ҡытаутамаҡ. Ҡала исеме башҡорт­тар­ҙың ҡатай ерҙәренә урынлашып, атамаһы Ҡатай гидронимынан алын­ған, сөнки шул йылғаның тамағына урынлашҡан. Башҡортса атамаһы — Ҡатайтамаҡ, мәгәр урыҫса Катав тип аталыуы һөҙөмтәһендә башҡорт теленә Ҡытау булып әйләнеп ҡайтҡан һәм рәсми документтарға шулай инеп киткән.
***
Ҡаршы тау башында ҙур-ҙур йорттар һалынды. Кистәрен күп тәҙрәләр ҡараңғы – кеше йәшәмәй уларҙа. Капитал һалыр ысул ...
“Курятник” тип йөрөтөлгән, бер фатир эсендә биш-алтышар ғаилә йәшәгән йәшлегебеҙ йорто иҫкә төшә. Һәр блокта кәмендә биш-алты бала ине. Бүлмәләр 9-10 квадрат метрлыҡ, бер күршебеҙҙеке генә 15 метрлы. Беҙҙең алты хужа йәшәгән, бер дөйөм аш бүлмәһе булған блокта – ете бала. Һигеҙенсеһе, Рая исемле ҡатындың балаһы, ярты йәшкә генә етеп ҡалды. Ҡатын ныҡ эсә ине...
Йорттар әҙ төҙөлдө, ә кеше һаны арта ине. Хәҙер күп төҙөлә, ә кеше әҙәйә...
***
Беҙ — дини китаптарҙа яҙыл­ғандарҙы шул тиклем һүҙмә-һүҙ ҡабул итә торған халыҡ, ә бит унда ла ҡош теле... “Уң ҡулың ни биргәнде һул ҡулың белмәһен” тигәнде һүҙмә-һүҙ аңлап, хәйер таратҡанда һул ҡулын артҡа йәшереп йөрөгәндәр бар.
***
Яңы ғына Ризаитдин Фәхретдиндә уҡыным: заманды үҙҙәренә эйәртә алмаусылар өсөн үҙҙәре заманға эйәреү­ҙәренән башҡа сара булмаҫ.
***
Ғүмәр Хәйәм дөрөҫ әйткән, беҙ — ҡурсаҡ. Аллаһ ҡулында ҡурсаҡлығы­быҙ бәхәсһеҙ, беҙ йәнә әҙәми заттар ҡулындағы ҡурсаҡ.
***
Маҡтаулы исем-дәрәжә ожмахҡа асҡыс түгел... Киреһенсә, йоҙаҡ булыуы ла ихтимал...
Рубриканы




Беҙҙе Яндекс Дзен лентаһында уҡығыҙ

В ОдноклассникахВконтакте

Комментарий өҫтәргә






«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды

«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды 22.08.2025 // Йәмғиәт

«Башинформ» йәнә республиканың иң күп өҙөмтә килтерелгән киң мәғлүмәт сараһы тип танылды...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостандан МХО-ла ҡатнашыусының ғаиләһе «Йыл ғаиләһе» конкурсында еңеү яуланы

Башҡортостандан МХО-ла ҡатнашыусының ғаиләһе «Йыл ғаиләһе» конкурсында еңеү яуланы 22.08.2025 // Йәмғиәт

Федерация Советының фән, мәғариф һәм мәҙәниәт буйынса комитеты рәйесе, Башҡортостандан сенатор...

Тотош уҡырға 14

Шишмәлә милли аш-һыу фестивалендә башҡорт халҡының милли ризығын әҙерләгәндәр

Шишмәлә милли аш-һыу фестивалендә башҡорт халҡының милли ризығын әҙерләгәндәр 22.08.2025 // Йәмғиәт

«Турахан» визит-үҙәге янында уҙған милли аш-һыу фестивале барышында донъялағы иң ҙур тултырылған...

Тотош уҡырға 14

Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды

Башҡортостанда производствола зыян күргәндәргә автомобилдәр тапшырылды 21.08.2025 // Йәмғиәт

Социаль реабилитация сиктәрендә 16 кеше «Лада Гранта» алды....

Тотош уҡырға 33

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла

Республиканың тағы бер районында медицина колледжы филиалы асыла 21.08.2025 // Йәмғиәт

1 сентябрҙән Хәйбулла районының Аҡъяр ауылында Сибай медицина колледжы филиалы үҙ эшен башлай....

Тотош уҡырға 20

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы

Башҡортостандың дәүләт автоинспекцияһы «Законлы водитель» махсус операцияһын башланы 21.08.2025 // Йәмғиәт

Сараның маҡсаты – водитель таныҡлығы булмаған, шулай уҡ машина йөрөтөү хоҡуғынан мәхрүм ителгән...

Тотош уҡырға 20

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо фаразлана 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 19

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә

Башҡортостанда ямғырҙар урынына йылы һауа торошо көтөлә 21.08.2025 // Йәмғиәт

Башгидромет мәғлүмәте буйынса, алдағы өс көндә һауа температураһы +27, +29° тиклем күтәрелә....

Тотош уҡырға 20

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар

Республикала иң яҡшы комбайнсыны асыҡлайҙар 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостанда ураҡта иң юғары һөҙөмтәләргә өлгәшкән өсөн сираттағы республика конкурсы ойошторола....

Тотош уҡырға 27

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә

Башҡортостанда Верхоторҙы төҙөкләндереү эштәре тамамланып килә 20.08.2025 // Йәмғиәт

Ишембай районы хакимиәте башлығы Азат Ишемғолов үҙенең телеграм-каналында ошо турала хәбәр итә....

Тотош уҡырға 23

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай

Республикала 1 сентябрҙән студент ҡатын-ҡыҙҙарға йөклөлөк буйынса пособие түләнә башлай 20.08.2025 // Йәмғиәт

Рәсәй вуздарында һәм колледждарында уҡып йөрөгән ҡатын-ҡыҙҙар йөклөлөк һәм бала табыу буйынса...

Тотош уҡырға 25

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе 20.08.2025 // Йәмғиәт

Башҡортостан депутаттары башҡа иҫтәлекле көндәрҙә лә Еңеү Байрағын элергә тигән тәҡдим индерҙе...

Тотош уҡырға 34